សារព័ត៌មាន នគរវត្ត តែងតែនាំមុខគេជានិច្ច
អាមេរិក និងរុស្ស៊ីចាប់ផ្តើមផលិត និងសាកល្បងអាវុធទំនើបៗ ដែលបានហាមប្រាមនាពេលកន្លងមក ដែលជាសញ្ញាប្រកួតប្រជែងអាវុធសារជាថ្មីបង្កឲ្យពិភពលោក ស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាល គ្រោះថ្នាក់ ។
នៅពេលនេះ អាមេរិក បានឡើងគម្រោងផលិតមីស៊ីល ល្បឿនលឿនជាងសំឡេង ដល់ទៅ៥ដង ប្រភេទ Hyperonic ។ រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអាមេរិកលោក ម៉ាក អ៊ែស្ពើរ (Mark Esper) បាននិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិកប្រហែលអាចសម្រេចបាននូវអាវុធ ដែលមានល្បឿនកម្រិត Hypersonic (លឿនជាងល្បឿនសំឡេងចាប់ពី៥ដងឡើង) ក្នុងរយៈពេល ០២ឆ្នាំខាងមុខ ។
ក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយដែលសារព័ត៌មានអាមេរិក Fox News ចេញផ្សាយនាថ្ងៃពុធសប្តាហ៍នេះ លោក Esper បានលើកឡើងថា «ប្រហែលជាប៉ុន្មានឆ្នាំទៀត… គឺអាចក្នុងរយៈពេល ០២ឆ្នាំ» ដែលការឆ្លើយតបបែបនេះ បានកើតឡើងបន្ទាប់ពីអ្នកសម្ភាសន៍បានសួរនាំលោកពាក់ព័ន្ធថា តើសហរដ្ឋអាមេរិក ដើរដល់ណាហើយ ជុំវិញការបង្កើតសព្វាវុធល្បឿនលឿនកម្រិត Hypersonic ។
គួរជម្រាបថា មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃយោធាអាមេរិក លោក រីយ៉ាន ម៉ាកខាធី (Ryan McCarthy) ក៏ទើបតែបានបង្ហើបឲ្យដឹងដែរថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននឹងផ្តោតទៅលើការអភិវឌ្ឍមីស៊ីល Hypersonic ប្រភេទបាញ់ពីផ្ទៃដី ហើយមានសមត្ថភាពវាយប្រហារក្នុងរយៈចម្ងាយ ដែលកន្លង មកត្រូវបានហាមឃាត់ ក្រោមសន្ធិសញ្ញាទប់ស្កាត់ការរីកសាយ នៃអាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាមួយរុស្ស៊ី INF ដែលបានរលាយសាបសូន្យកាលពីដើមខែសីហានេះ ។
ក្រោយសន្ធិសញ្ញា INF ត្រូវបានបំផ្លាញ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅ អាមេរិកក៏ទើបតែបានបាញ់តេស្ត មីស៊ីលចង្អុលទិស (Cruise Missile) មួយគ្រាប់ផងដែរ ដោយវាបានរត់ក្នុងរយៈចម្ងាយមធ្យម ដែលធ្លាប់ត្រូវបានហាមឃាត់ដោយ INF ។ ពាក់ព័ន្ធការធ្វើតេស្តនោះ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក វ៉្លាឌីមៀ ពូទីន បានដាក់ការសង្ស័យថា អាមេរិកប្រហែលជាបានសម្ងំអភិវឌ្ឍន៍មីស៊ីលយូរដែរមកហើយ គឺអាចមុនពេលរកលេសដើរចេញពីសន្ធិសញ្ញា INF ទៅទៀត ។
ចំពោះរុស្ស៊ីវិញក៏ដូចគ្នានោះដែរ បានឡើងគម្រោងផលិតមីស៊ីលទំនើប បំផុតដែលបានហាមប្រំនាពេលកន្លងមក ដោយារតែ INF ។ ពេលថ្មីៗនេះប្រធានាធិបតីពូទីនបានបញ្ជាក់ថា រុស្ស៊ីនឹងផលិតមីស៊ីល រយៈចម្ងាយមធ្យម និងខ្លី ។ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោកពូទីន កាលពីថ្ងៃ ទី២១ ខែសីហា បានប្រកាសថា រុស្ស៊ីនឹងផលិតប្រព័ន្ធមីស៊ីល រយៈចម្ងាយមធ្យម និងខ្លី ។ ប៉ុន្តែរុស្ស៊ីនឹងមិនដាក់ពង្រាយមីស៊ីលទាំងនោះ មុនអាមេរិកនោះឡើយ ។
លោក ពូទីន បានសន្យាថា សន្តិសុខជាតិរុស្ស៊ី នឹងត្រូវបានធានាយ៉ាងរឹងមាំ ក្រោយពេលផលិតមីស៊ីលថ្មី ។ មានប្រសាសន៍ នៅក្នុងសន្និសីទកាសែត នៅទីក្រុង Helsinki ជាមួយសមភាគីហ្វាំងឡង់លោក Sauli Niinisto នោះ ប្រធានាធិបតីពូទីន បានបញ្ជាក់ថា ទីក្រុងមូស្គូ នឹងតបតវិញឲ្យបានសមស្របបំផុតទៅលើអាមេរិក ដែលបានបាញ់សាកល្បងមីស៊ីល ក្រោយពេលអាមេ៉រិកដកខ្លួនចេញពីសន្ធិសញ្ញា INF ។
ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោកពូទីន បានលើកឡើងថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បានផលិតមីស៊ីល ជាយូរណាស់មកហើយ មុនពេលអាមេរិក ដកខ្លួនចេញពីសន្ធិសញ្ញា INF ។ ដូច្នេះ ទីក្រុងមូស្គូ បានបង្ហាញពីការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ក្រោយពេលអាមេរិក បានបាញ់សាកល្បងអាវុធ ដែលបានហាមប្រាម ក្រោមសន្ធិសញ្ញា INF ទើបធ្វើឲ្យស្ថានភាពសន្ដិសុខ នៅលើពិភពលោក កាន់តែមានភាពតានតឹងឡើងថែមទៀត ។
កន្លងមក ចិន និងរុស្ស៊ី ក៏ធ្លាប់ព្រមានថា សកម្មភាពរបស់អាមេរិក ដែលដកខ្លួនចេញពី សន្ធិសញ្ញា INF អាចជំរុញឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងអាវុធ ក៏ដូចជា សម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ជាថ្មី កើតឡើងនៅលើពិភពលោក ។
ពាក់ព័ន្ធស្ថានភាពខាងលើ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ កោះប្រជុំតាមសំណើរុស្ស៊ី ស្ដីពីរឿងអាមេរិកបាញ់សាកល្បងមីស៊ីល ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ បើកកិច្ចប្រជុំ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ (២២ សីហា) តាមសំណើរបស់រុស្ស៊ី ស្តីអំពីអាមេរិកធ្វើតេស្តិ៍សាកល្បងមីស៊ីលមួយ ដែលអាចស្ថិតនៅក្រោមច្បាប់ហាមប្រាម នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញា ដែលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងមូស្គូ បោះបង់ចោល កាលពីដើមខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ។
លោក Dmitry Polyansky អនុឯកអគ្គរដ្ឋទូតរុស្ស៊ីប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ បានថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកកាសែត កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩ ថា ទីក្រុងមូស្គូ បានអំពាវនាវឲ្យមានជំនួបរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ «ពីព្រោះតែការគំរាមកំហែង អំពីការប្រកាសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ស្ដីពីការអភិវឌ្ឍន៍អាវុធមីស៊ីល និងរំលោភបំពានទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀង» ។
មន្រ្ដីការទូតរុស្ស៊ី រូបនេះ បានបន្តថា «នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងតែមានការគំរាមកំហែងជាច្រើន ។ យើងកំពុងស្ថិតនៅក្នុងពេលវេលា នៃការប្រកួតប្រជែងគ្រឿងសព្វាវុធ ។ ដូច្នេះយើងចង់ពិភាក្សា ស្ដីអំពីបញ្ហានេះ» ។
រដ្ឋបាលរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក បានចោទប្រកាន់រុស្ស៊ី ថា មិនមានបំណងបញ្ឈប់នូវការរំលោភបំពានលើកិច្ចព្រមព្រៀង ឆ្នាំ១៩៨៧ ស្តីអំពីសន្ធិសញ្ញា មិនសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ រយៈចម្ងាយមធ្យម ដែលបានចុះហត្ថលេខា ដោយអតីតសហភាពសូវៀត និងអាមេរិក នោះឡើយ ។ ដោយឡែករុស្ស៊ី ក៏បានចោទប្រកាន់អាមេរិកវិញដែរថា អាមេរិកបានរំលោភលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដែរ ។ ប្រទេសទាំងពីរបានដកខ្លួន ចេញពីសន្ធិសញ្ញានេះ កាលពីថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩៕
