រឿងព្រេងនិទាន & ប្រវត្ដិសាស្រ្ដខ្មែរ

នៅពេលដែលខ្ញុំទៅដល់ខ្ទមមិនទាន់ស្រួលផង អារុន លូនទៅរកកន្លែងដេក ហើយម៉ែយកក្រមាចាស់ដែលមានបំណះពីរបីកន្លែងមកដណ្ដប់ឲ្យអារុន រួចអង្អែលក្បាលដែលជាទម្លាប់មុននឹងដេក។ ចំណែកឪពុកខ្ញុំ នៅអង្គុយឆ្កឹះចន្លុះដែលរៀបនឹងរលត់ម្ដងៗ។ ខ្ញុំសម្លឹងមុខពុកតាមពន្លឺចន្លុះ។ មុខពុកមិនដូចមុនទេ។ មុខពុកឡើងផតឃើញឆ្អឹងថ្គាម ឯមុខម៉ែវិញក៏ស្គមដូចពុកដែរ។ ម្ដាយឪពុករបស់ខ្ញុំមានអាយុ ៣០ឆ្នាំជាង។ ប៉ុន្តែមើលទៅរូបរាងនិងមុខរបស់គាត់ដូចមានអាយុ ៦០ ... Read More »

សូរសំឡេងកញ្ចែបានលាន់ឮឡើងយ៉ាងញាប់រន្ថាន់ចេញពីមាត់សមមិត្ត មឿន។ សមមិត្ត មឿនគឺជាប្រធានកងកុមារដែលពួកយើងហៅថា” សមមិត្តៗ “គ្រាន់តែស្នូរសំឡេងកញ្ចែចេញពីមាត់សមមិត្ត មឿន មិនទាន់ផុតផងពួកយើងរត់មកតម្រង់ជួរដោយនាំគ្នាមកអង្គុយរង់ចាំស្ដាប់ប្រធានកងស្ដីបន្ទោសឲ្យអំពីការធ្វើការងារជូនអង្គការ។ សមមិត្ត មឿន មានសក់ក្រញាញ់សម្បុរខ្មៅស្រអែមក្នុងសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ខ្មៅបង់កក្រមា ពាក់មួកយោធា និងពាក់ស្បែកជើងកង់ឡានបានដើរក្រពាត់ដៃចុះឡើងខាងមុខជួររបស់យើងដែលមានគ្នាប្រមាណ ៣០នាក់។ បន្ទាប់ពីផ្ដើមពាក្យថា ... Read More »

យុវជនគ្រប់គ្នាចប់ការងារនាំគ្នាត្រឡប់ទៅផ្ទះនៅភូមិប៉ាំងណាវិញ ចំណែកឯខ្ញុំ និងអាធីត្រឡប់ទៅផ្ទះជួបពុកម៉ែនៅភូមិត្រពាំងផ្លុង។ ខ្ញុំនិងអាធីធ្វើដំណើរកាត់តាមព្រៃតូចៗដែលដុះអមសងខាងផ្លូវដើរថ្មើជើងនិងមិនហ៊ានជជែកគ្នាទេ។យើងដើរបានបន្តិចស្រាប់តែឮសំឡេងមាត់មនុស្សជជែកគ្នា។  យើងបានក្រាបក្នុងគុម្ពព្រៃរង់ចាំឱ្យពួកឈ្លបដើរទៅផុតឆ្ងាយសិនទើបបន្តដំណើរ។ យើងបន្តដំណើរបែបនេះរហូតដល់ភូមិត្រពាំងផ្លុងរួចបំបែកផ្លូវគ្នាទៅផ្ទះរៀងៗខ្លួន។    ពេលទៅដល់ផ្ទះភ្លាមម៉ែភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែគាត់បានប្រញាប់ប្រញាល់ហៅឲ្យខ្ញុំចូលក្នុងផ្ទះសួរនាំ។ ខ្ញុំបានប្រាប់ម៉ែតាមដំណើររឿង រួចហើយពុកក៏បាន​លបលួចដុតដំឡូងឲ្យខ្ញុំ។ ម៉ែបកផងផ្លុំដំឡូងផងឱ្យត្រជាក់រួចនិយាយថា ចេះសំណាងហើយថ្ងៃនេះ ដែលពុកឯងទៅជួបបងធំកូនបានដំឡូងនិងល្ពៅមកខ្លះ។គាត់បានហុចដំឡូងមកឱ្យខ្ញុំហើយប្រាប់ថាឲ្យខ្ញុំហូបឲ្យប្រញាប់ទៅ។    ... Read More »

ស្រមោលរាត្រីទោរទន់តាមពេលវេលាកាន់តែទៅមុខ។ ខ្យល់ជំនោរបក់មកយ៉ាងត្រសៀកប៉ះនឹងគុម្ពផ្កាលាន់ឮប្រាវៗប្រៀបបានគេដើរលើស្លឹកត្នោតងាប់។ មហាជនដែលធ្វើដំណើរដោយយានយន្តគ្រប់ប្រភេទឆ្លងកាត់ពីវិថីមួយទៅវិថីមួយយ៉ាងខ្វាត់ខ្វែងក៏ប្រញាប់ប្រញាល់រូតរះទៅកាន់លំនៅឋានរៀងខ្លួនដោយសារតែមេឃរកកលនឹងភ្លៀង។ ជាមួយនឹងទិដ្ឋភាពមនុស្សម្នាស្វែងរកទ្រនំដែលបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថាយប់កាន់តែជ្រៅហើយ ស្រាប់តែគេឃើញ សោមា ក្នុងសម្លៀកបំពាក់ស្លៀកខោខូវប៊យជើងខ្លីលើក្បាលជង្គង់ បញ្ចេញសាច់ភ្លៅសខ្ចីដូចពងមាន់បក គួបផ្សំពាក់អាវខើចចេញរន្ធផ្សិតមើលឃើញសាច់ម៉ដ្ឋខៃជុំវិញចង្កេះ។ សម្លៀកបំពាក់ធុននេះជាការកំពុងពេញនិយមរបស់ក្មេងស្ទាវៗទិញស្លៀកពាក់ទាន់សម័យហ្វេសប៊ុកជឿនលឿន។ សោមា ខំរត់យ៉ាងត្រហេបត្រហបមកកាន់បងៗទាំងពីរដើម្បីឲ្យជួយ ព្រោះពេលនោះមានក្រុមក្មេងស្ទាវមួយក្រុមមានវ័យប្រមាណ 15 ទៅ16 ... Read More »

យប់ស្ងាត់ណាស់ ប៉ុន្តែអ្វីដែលមិនស្ងាត់គឺក្រពះរបស់មនុស្ស។ ខ្ញុំមិនខុសប្លែកអ្វីពីប្រជាជនផ្សេងទៀតដែលបានជម្លៀសចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញទៅកាន់បណ្ដាខេត្តនានានៅថ្ងៃទី ១៧ខែមេសា ១៩៧៥។ ខ្មែរក្រហមបានបង្គាប់ឲ្យខ្ញុំធ្វើការតាំងតែពីព្រះអាទិត្យមិនទាន់រះរហូតដល់ព្រះអាទិត្យលិចបាត់ទៅវិញ។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ខ្ញុំជីកប្រឡាយនៅពេលថ្ងៃ រីឯពេលយប់ខ្ញុំធ្វើជាចោរលួចអាហារព្រោះតែសេចក្តីស្រេកឃ្លាន។ ខ្ញុំតែងតែចាកចេញពីពីផ្ទះនៅពេលយប់ ប៉ុន្តែម៉ែរបស់ខ្ញុំចេះតែហាមឃាត់រាល់ពេលដែលខ្ញុំចាកចេញទៅ។ខ្ញុំសៀតកាំបិតនៅនឹងចង្កេះ ហើយប្រាប់ម៉ែថា បើនៅផ្ទះក៏ស្លាប់ បែកក៏ស្លាប់ហើយបើចេញទៅរកអាហារក្រែងមានឱកាសបានរស់។ ម៉ែរបស់ខ្ញុំតែងតែដកដង្ហើមធំជាសញ្ញាបង្ហាញពីក្តីបារម្ភរាល់ពេលដែលខ្ញុំចាកចេញទៅលួចស្រូវ ... Read More »

មិត្តរិន ត្រូវខ្មែរក្រហមសម្លាប់នៅកន្លែងនេះ។ អ៊ំស្រីបានរៀបរាប់ប្រាប់ខ្ញុំថា កងឈ្លបបានចោទថានាងលួចត្នោតទុំរបស់អង្គការ។គាត់ឃើញនាងលួចផ្លែត្នោតទុំផ្ទាល់នឹងភ្នែកហើយបានយកផ្លែត្នោតទៅកប់នឹងដី ពេលដែលឈ្លប ម៉ៅ មកទាន់។ អ៊ំស្រីបានយកក្រមាជូតទឹកភ្នែកដែលហូរចុះបន្តិចទើបបន្តប្រាប់ខ្ញុំទៀតថា នោះហើយគឺជាកូនត្នោតរបស់មិត្ត រិន គាត់បានលើកដៃចង្អុលទៅកូនត្នោតកម្ពស់ត្រឹមជង្គង់ពណ៌បៃតងខ្ចី។ ខ្ញុំបានស្គាល់ច្បាស់ពីទីកន្លែងដែលខ្ញុំបានលាក់ផ្លែត្នោតទុំឲ្យប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំដើរទៅជិតហើយចាប់កាន់ស្លឹកត្នោតថ្នមៗព្រមជាមួយនឹងទឹកភ្នែករបស់ខ្ញុំបានហូរចុះមកឥតស្រាកស្រានឡើយ។    ថ្ងៃមួយមានសំឡេងជើងមនុស្សដើរលាន់ឮតិចៗនៅខាងក្រោយខ្នងខ្ញុំ ... Read More »

មិនកើតទេដឹងអ៊ំ! កងកម្លាំងខ្មែរក្រហមជម្លៀសយើងមកដល់នេះហើយ ម៉េចនឹងអាចនាំយើងត្រឡប់ទៅភ្នំពេញវិញបាននោះ ?អ៊ំប្រុសសម្លឹងមើលមុខខ្ញុំ ចំណែកឯអ៊ំស្រីរអ៊ូតិចៗថា ខ្ញុំមិនអាចទ្រាំរស់ទៅមុខទៀតបានទេ! ឥឡូវនេះអ្វីក៏អស់ដែរសូម្បីតែអង្ករត្រីសាច់របស់របរប្រើប្រាស់ បើយ៉ាងហ្នឹងទៀតយើងមុខតែស្លាប់មិនខាន។អ៊ំប្រុសបន្ថែមថា មែនហើយយើង គួរវិលត្រឡប់ទៅភ្នំពេញវិញ ខេមរិន្ទ គិតមើលទៅប្រទេសណាមិនត្រូវការគ្រូបង្រៀននិងអ្នកបច្ចេកទេសដូចយើងនោះ! អ៊ំស្រីដំឡើងសំឡេងដាក់ខ្ញុំថាមែនហើយក្រែងកងទ័ពខ្មែរក្រហមប្រាប់យើងហើយតើថាចេញពីភ្នំពេញតែមួយរយៈទេ ហើយឥឡូវនេះប្រហែលជារដ្ឋាភិបាលរៀបចំទីក្រុងរួចស្រេចឡើងវិញហើយមើលទៅខ្ញុំបានព្យាយាមអស់លទ្ធភាពដើម្បីពន្យល់អ៊ំប្រុសនិងអ៊ំស្រីកុំឲ្យទុកចិត្តខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែអ៊ំទាំងពីរលើកហេតុផលផ្សេងៗគ្នាជាច្រើនដើម្បីជម្នះត្រឡប់ទៅភ្នំពេញវិញ។ ... Read More »

(ដកស្រង់ពីសៀវភៅទំនៀមទម្លាប់និងពិធីបុណ្យផ្សេងៗរបស់ជនជាតិខ្មែរ)    អ្នកដែលមានជំងឺឈឺមកយូរថ្ងៃហើយរក្សាព្យាបាលដូចម្ដេចនៅតែមិនជា គេរមែងរកគ្រូឬហោរគុន់គូរមើលហេតុដែលដែលបណ្ដាលឲ្យឈឺនោះ។ បើមើលទៅត្រូវថាមានគ្រោះថ្នាក់គេរមែងនិមន្តលោកមកសូត្រមន្តរំដោះគ្រោះនោះឲ្យបានជាសះស្បើយល្ហើយទៅ។    ក្នុងកិច្ចនោះត្រូវរៀបរណ្ដាប់ផ្សេងៗតាមទម្លាប់របស់គ្រូអាចារ្យដែលធ្លាប់ធ្វើរៀងមក ក៏ប៉ុន្តែទម្លាប់របស់គ្រូអាចារ្យនោះមិនដូចគ្នាទេខ្លះមានគ្រឿងប្រដាប់ច្រើន ខ្លះមានគ្រឿងប្រដាប់ដាក់ល្មមសមគួរក្នុងទីនេះនឹងរៀបរៀងតាមបែបមធ្យមល្មមឱ្យអ្នកទីទ័លក្រធ្វើបានផងដូចមានតទៅនេះ ÷    រៀបគ្រឿងពុទ្ធបូជាគឺបាយសីប៉ាក់ឆាមួយគូ ស្លាធម៌មួយគូ ទឹកអប់មួយគូ ទៀនប្រាំធូបប្រាំលាជប្រាំ ... Read More »

ស្បៃអន្ធិកា បានគ្របដណ្ដប់ពេលវេលារំកិលទៅមុខធ្វើឲ្យពេលនេះមានភាពងងឹតបន្តិចម្ដងៗហើយបានជំនួសមកវិញនូវពន្លឺចង្កៀងអគ្គិសនីដែលអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញតាំងលម្អបំភ្លឺនៅសួនច្បារមុខវត្តបទុមវតី យ៉ាងភ្លឺចិញ្ចាច ហាក់ធ្វើឲ្យគូស្នេហ៍មួយគូនេះថតទុកនូវអនុស្សាវរីយ៍ចុងក្រោយរបស់ពួកគេយ៉ាងច្បាស់។ កំលោះយើងចាប់ផ្ដើមប្រើអារម្មណ៍ផ្តោតនូវមនោសញ្ចេតនាយ៉ាងជ្រាលជ្រៅដាក់គូសង្សារសំណព្វចិត្ត។ មើលចុះស្រមោលអ្នកទាំងពីរបានជះស្លុងៗទៅលើកម្រាលស្មៅសួនដោយកាយវិការស្អិតល្មួតបេះមិនចេញ។ គេឱបគ្នាទៅវិញទៅមកបង្កើតការភ្លើតភ្លើននិងបំពានក្រមប្រពៃណីខ្មែរ ថើបជញ្ជក់លូកស្ទាបគ្រប់កន្លៀតកៀនកោះ ដោយគ្មានការខ្មាសអៀនរូបសំណាកហង្សនៅក្បែរនោះឡើយ។ ទីបំផុតនៅលើផ្ទៃមេឃឯណោះដុំពពកខ្មៅបានរសាត់មកបាំងពន្លឺព្រះចន្ទ ធ្វើឱ្យពេលនេះអ្វីៗត្រូវប្រែប្រួលទាំងអស់ រួមនឹងគូស្នេហ៍មួយគូនេះបានបញ្ចប់ភាពត្រេកត្រអាលហើយមួយសន្ទុះទើបលាគ្នាទៅផ្ទះរៀងៗខ្លួន។    ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ពេលវេលាចេះតែកន្លងផុតទៅ។  ... Read More »

រហូតដល់ថ្ងៃទី ៤ ខែមករាឆ្នាំ ១៩៧៩ ស្នូរគ្រាប់កាំភ្លើងធំលាន់ឮល្វើយៗកាន់តែញាប់ និងកាន់តែច្បាស់ហើយខិតចូលមកកាន់តែជិតនឹងភូមិរបស់ខ្ញុំ។ ភាពរំជើបរំជួលក្នុងចំណោមប្រជាជនកាន់តែកើនច្រើនឡើងៗ ។ រីឯព័ត៌មានអំពីការឈ្លានពានរបស់វៀតណាមត្រូវបានអង្គការផ្សព្វផ្សាយឲ្យដឹងកាន់តែច្បាស់។ម៉ោងប្រមាណជា១រសៀល រោងបាយទាំងអស់ក្នុងភូមិក្រូចបានទទួលបញ្ជាពីអង្គការភូមិឲ្យរៀបចំស្បៀងអាហារនិងចានឆ្នាំងដាក់លើរទេះគោ ក្របី និងផ្ញើតាមគ្រួសារខ្លះៗដើម្បីភៀសចេញទៅទិសខាងលិច។ ហ្វូងរទេះគោក្របីនិងប្រជាជនយ៉ាងស្អេកស្កះពីភូមិឃុំនានាប៉ែកខាងកើតកំពុងធ្វើដំណើរលាយឡំគ្នាជាប់រដឹកឆ្ពោះទៅទិសដៅតែមួយតាមការចង្អុលបង្ហាញរបស់អង្គការ។រទេះក្របីរបស់ខ្ញុំដែលទទួលបន្ទុកដឹកស្បៀងផ្ទះបាយលេខ ៧ ទាំងស្រុងចេញដំណើរទៅជាមួយប្រជាជនផ្សេងទៀតដែរ។ ... Read More »

ភាពព្រួយបារម្ភអំពីជោគវាសនាខ្លួនរបស់ប្រជាជនម្នាក់ៗ ស្ថិតនៅក្នុងភាពជ្រួលច្របល់រៀងៗខ្លួន។ស្អែកព្រឹកឡើងខ្ញុំបានក្រោកពីយប់ដើរទៅស្រែស្ទូងស្រូវមុនគេបង្អស់។ ខ្ញុំបានស្ដាប់ឮសំឡេងអ្នកភ្ជួរដេញក្របីយ៉ាងច្បាស់ពីស្រែស្ទូងមួយក្នុងភូមិក្រូចដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់នឹងភូមិកន្សោមអក។ ក្រោយផ្ទៀងស្ដាប់បន្តិចខ្ញុំស្គាល់ថាមានសំឡេងរបស់ពូខ្ញុំម្នាក់ដែរ។ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តលួចទៅសួរពូខ្ញុំអំពីស្ថានភាពក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំថា តើមានអ្នកណាត្រូវបានអង្គការបញ្ជូនទៅតំបន់ ២៥ ឬត្រូវយកទៅសម្លាប់ដែរឬទេ។ ពូវង បានប្រាប់ខ្ញុំថាក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំទាំងអស់មិនអីទេឮដូច្នេះខ្ញុំស្រឡះចិត្តបន្តិចហើយប្រញាប់ប្រញាល់លា ពូវង ដើរយ៉ាងលឿនសម្ដៅទៅផ្ទះរបស់ខ្ញុំ ដែលមានចម្ងាយជិតមួយគីឡូម៉ែត្រ។ ខ្ញុំបានជួបម៉ែហើយបាននិយាយលាគាត់ទុកជាមុនខ្លាចក្រែងថ្ងៃណាមួយខ្ញុំត្រូវអង្គការយកទៅសម្លាប់ចោលដោយមិនបាននិយាយលាគាត់។ ក្រសែភ្នែកបង្កប់ដោយក្តីស្រឡាញ់អាណិតអាសូរនិងព្រួយបារម្ភរបស់ម៉ែខ្ញុំ ... Read More »

បន្តិចក្រោយមកប្រធានភូមិឲ្យឈ្លបភូមិម្នាក់មកសួររក សីហា ព្រោះមិនឃើញវត្តមានសីហាទៅទីស្នាក់ការភូមិតាមការប្រាប់។ ខ្ញុំក៏ដូចជាកងចល័តខ្លះទៀតដែលបានដឹងពីការសម្លាប់មនុស្សកាលពីយប់កន្លងទៅនេះ នឹកក្នុងចិត្តថា ប្រហែលជាសីហាបានដឹងរឿងនេះ ហើយកំពុងគេចខ្លួនទៅទីកន្លែងណាហើយមើលទៅ ព្រោះយើងឃើញសីហាប្រញាប់ប្រញាល់ចេញទៅបាត់មិនចូលទីស្នាក់ការភូមិយ៉ាងដូច្នេះគួរឱ្យរន្ធត់ចិត្តពន់ពេក។ ព្រឹកឡើងស្រាប់តែឃើញវត្តមាន សីហា ឈរចាំនៅខាងមុខផ្ទះ ហើយមករាយការណ៍ប្រាប់ប្រធានក្រុមរបស់គាត់ថា គាត់បានរកសំណាបដែលត្រូវរែកមកមិនឃើញទេ រួចបានសម្រេចចិត្តចិត្តដេកនៅភូមិកំពង់ស្វាយមួយយប់។ សីហាស្នើឱ្យអង្គការអភ័យទោស។ ... Read More »

ពិតជាអកុសលណាស់ នៅពេលទទួលទានបាយដ៏សែនឆ្ងាញ់ទាំងអស់នេះរួច ស្រាប់តែខ្ញុំចុកពោះហើយក្អួតអស់រលីងមកវិញទាំងបាយនិងទឹកអំពៅ។ នៅពេលដែលម៉ែឃើញដូច្នោះគាត់បានប្រាប់មកខ្ញុំថា គាត់នៅសល់អង្ករមួយកំប៉ុងទៀតនិងដំឡូងឈើមួយមើមឲ្យខ្ញុំដាក់ក្នុងក្រមាត្រឡប់ទៅកងចល័តវិញ ព្រោះដល់ពេលវេលាដែលខ្ញុំត្រូវត្រឡប់ទៅវិញហើយ។ ខ្ញុំកាន់កញ្ចប់អង្ករចេញដើរត្រឡប់ទៅការដ្ឋានវិញទាំងអស់កម្លាំងពីខ្លួន។ខ្ញុំដើរបណ្ដើរខំទំពាដំឡូងឆៅបណ្ដើរ។ ដំឡូងឆៅមួយមើមនេះគឺជាសេចក្តីសង្ឃឹមចុងក្រោយសម្រាប់បំពេញកម្លាំងដល់ខ្ញុំដែលបានបាត់បង់។ មាត់របស់ខ្ញុំទំពាដំឡូង ចំណែកឯភ្នែករំពៃមើលឆ្វេងស្តាំក្រែងជួបឈ្លប ខ្ញុំដើរទៅដល់ស្រែស្ទូងប្រហែលជាម៉ោង ៣ទៀបភ្លឺ ហើយខ្ញុំក៏ប្រះខ្លួនដេកនៅលើដីទួលក្រោមដើមស្វាយព្រៃធំមួយក្បែរគុម្ពឫស្សីខ្ញុំដេកយ៉ាងលង់លក់នៅទីនោះរហូតដល់ពេលដែលកងចល័តដើរមកដល់ក្បែរនៅប្រមាណជាម៉ោង ៥ភ្លឺទើបខ្ញុំភ្ញាក់។ ពេលក្រោកឡើងទើបខ្ញុំដឹងថាទួលដែលខ្ញុំដេកនោះគឺជាផ្នូរខ្មោចប៉ុន្តែខ្ញុំគ្មានការភ័យខ្លាចនោះទេ។ ... Read More »

រដូវវស្សានាឆ្នាំ ១៩៧៨ បានចូលមកដល់ ខ្ញុំនិងណាវីដែលត្រូវជាគូដណ្ដឹងរបស់ខ្ញុំ ព្រមទាំងសមមិត្តយុវជន យុវនារីផ្សេងទៀត សរុបចំនួន ៣៦ នាក់មកពីភូមិក្រូចឃុំកន្សោមអក ស្រុកកំពង់ត្របែកតំបន់ ៤ ភូមិភាគបូព៌ា ត្រូវអង្គការចាត់តាំងចូលរួមក្នុងកងចល័តរបស់ឃុំកន្សោមអក ដើម្បីធ្វើការងារភូមិ ។ ... Read More »

(ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅទំនៀមទម្លាប់និងពិធីបុណ្យផ្សេងៗរបស់ជនជាតិខ្មែរ)    ពាក្យថាពិស្ណុការនេះជាឈ្មោះអ្នកណា? គួរឲ្យពិចារណាស្រាវជ្រាវរក។ តាមដែលធ្លាប់ដឹងនាកន្លងមក ខ្លះថាឈ្មោះព្រះនារាយ៍សឹងបែកចេញមក ពីពាក្យដើមថា បូជាព្រះនារាយ៍ តែមើលទៅក៏ដូចជាមិនមែន ព្រោះមិនប្រាកដក្នុងទីណា។ ព្រះនារាយ៍ជាជាងកសាងផ្ទះសម្បែងជាដើមសោះ ដោយគេមានប្រទះឃើញថា ទេវបុត្រមួយអង្គឈ្មោះវេសកម្មជាជាងរបស់ព្រះឥន្ទ្រដូចមានប្រាកដក្នុងគម្ពីរព្រះពុទ្ធសាសនាជាច្រើនអន្លើថាការព្រះឥន្ទ្រត្រូវការនឹងកសាងអ្វីរមែងត្រាស់ប្រើព្រះវេសកម្មទេវបុត្រឱ្យទៅកសាងជាដរាប សូម្បីពាក្យថាវេសកម្មនេះក៏រមែងសមរឿងថា ការកសាងទីលំនៅ ... Read More »

ម្ដាយរបស់ខ្ញុំបានប្រែទឹកមុខស្រពាប់ស្រពោន ព្រោះតែមនោសញ្ចេតនារវាងម្ដាយនិងកូនព្រមទាំងក្តីកង្វល់ពីសុខទុក្ខរបស់កូន។ ម្ដាយរបស់ខ្ញុំបារម្ភពីប្អូនៗណាស់ តែក្តីសង្ឃឹមចុងក្រោយរបស់គាត់គឺក្បែរយាយនៅក្បែររោងបាយនោះហើយ។ យាយជាអ្នកមើលថែក្មេងៗនៅទីនោះ។ស្អែកឡើងម៉ែក្រោកពីសម្រាន្តទាញខោជើងវែងចង្កេះដាក់កៅស៊ូ មួយយកមកស្លៀកឱ្យខ្ញុំ និងអាវដៃវែងមួយដោយប្រាប់ថា ពាក់ឲ្យជិតៗទៅកុំឲ្យក្តៅហើយកុំឲ្យមូសខាំ ពេលប្រធានក្រុមឲ្យធ្វើអ្វីធ្វើហ្នឹងទៅ។ កុំមាត់កអីជាមួយគេណាកូន ហើយកុំនិយាយអ្វីផ្ដេសផ្ដាស។ បើមានគេសួរថាពុកកូនធ្វើអ្វីពីដើមប្រាប់គេថា គាត់ធ្វើស្រែទៅបានហើយ។ មិនទាន់ទាំងចប់ការសំណេះសំណាលជាមួយម៉ែផង ស្រាប់តែមានមនុស្សមួយក្រុមមកដល់ល្មមមានក្មេងៗបួន ... Read More »

ថ្ងៃនោះ ទៅដល់រោងបាយយាយចុងភៅនោះសម្លឹងមកខ្ញុំគ្មានដាក់ភ្នែកទេ។ ចំណែកខ្ញុំឱនមុខចុះមិនហ៊ានសម្លឹងទៅគាត់វិញឡើយ។ ខ្ញុំលើកចានបបរហុតរួចក៏នាំប្អូនម្នីម្នាប្រញាប់ត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។ យប់នោះប្អូនស្រីរបស់ខ្ញុំក្តៅខ្លួនខ្លាំងណាស់មមើមមាយនិយាយផ្ដេសផ្ដាសទាំងយប់។ ខ្ញុំភ័យជាខ្លាំងក៏រត់ទៅហៅយាយជិតរោងបាយទាំងយប់។ ខ្ញុំមិនដែលមករំខានគាត់ទេតាំងពីឪពុកម្ដាយខ្ញុំចាកចេញទៅ។ ពេលនោះខ្ញុំមិនដឹងធ្វើយ៉ាងណាឡើយ នឹកឃើញតែបណ្ដាំម្ដាយថា បើមានការអីកូនទៅប្រាប់យាយនៅជិតរោងបាយនោះទៅនឹងបានដំណឹងដល់ម៉ែហើយ។ យាយចិត្តល្អណាស់។ គាត់ដើរយ៉ាងលឿនខ្ញុំរត់ពីក្រោយគាត់សឹងមិនទាន់។ ទៅដល់ផ្ទះរបស់ខ្ញុំគាត់លូកដៃស្ទាបប្អូនរបស់ខ្ញុំភ្លាមហើយលាន់មាត់ថា អូយ!ក្តៅណាស់ថ្ងៃមិញចៅឯងឱ្យប្អូនហូបអីខ្លះ?គាត់និយាយបណ្ដើរទាញយកក្រមាជ្រលក់ទឹកពូតមកគ្របឲ្យប្អូនរបស់ខ្ញុំបណ្តើរ ហើយគាត់ងាកមកនិយាយប្រាប់ខ្ញុំថា ... Read More »

ខ្ញុំសប្បាយចិត្តណាស់ហើយប្រាប់ប្អូនៗរបស់ខ្ញុំថា ចាប់ពីថ្ងៃនេះទៅបងដឹងពីរបៀបចាប់ក្តាមហើយ យើងមានរបស់ហូបហើយ អូនឯងលែងអត់ឃ្លានទៀតហើយ។ ខ្ញុំខិតខំនាំប្អូនៗដើររើសដៃជើងក្តាមរួចក៏ពប្អូនស្រីរបស់ខ្ញុំរហូតដល់ម្លប់ឈើមួយខ្ញុំមានអារម្មណ៍ត្រជាក់ស្រួលណាស់។ខ្យល់បក់ល្វើយៗ នាំមកនូវក្លិនស្រូវប្រហើរជាប់ច្រមុះ។ បន្ទាប់មកខ្ញុំឃើញ ក្មេងៗទាំងនោះទាញសំឡីចេញពីគូទដែកកេះយកមកដាក់ក្បែរបញ្ឆេះរបស់វា ហើយបង្កាត់ភ្លើងឡើង។ ខ្ញុំឃើញភ្លើងឆេះក៏ប្រញាប់យកក្តាមមកដុត តែក្មេងនោះហាមថា ឈប់សិន! ចាំភ្លើងឆេះខ្លាំងបន្តិចសិនជើងក្តាមអ្ហែងបោះចូលទៅ ចាំអញឱ្យបងប្អូនអ្ហែងស៊ីដែរ។និយាយរួចក្មេងនោះក៏លាចង្កេះខោទម្លាក់ក្តាមជាច្រើនចេញមក។ ក្មេងនោះបានយកក្តាមដាក់ដុតឡើងក្រហម ... Read More »

មេឃមិនទាន់ភ្លឺផង សំឡេងកញ្ចែបន្លឺឡើងយ៉ាងស្រួចកោះហៅប្រជាជនឲ្យទៅជួបជុំគ្នាដើម្បីចេញដំណើរ។ ម្ដាយឪពុករបស់ខ្ញុំប្រញាប់រៀបចំខ្លួនដើម្បីទៅឲ្យទាន់ប្រជាជនដទៃទៀត។ ខ្ញុំឮឪពុករបស់ខ្ញុំនិយាយថា តោះឯងរួចរាល់ឬនៅ? ម្តាយរបស់ខ្ញុំក៏ហុចក្រមាឲ្យឪពុករបស់ខ្ញុំទុកគ្រាន់ជូតញើសហើយឆ្លើយតបថា រួចរាល់ហើយ។    ខ្ញុំក្រឡេកទៅខាងក្រៅ ឃើញមនុស្សច្រើនណាស់ដើរសំដៅទៅកន្លែងជួបជុំគ្នា ម្ដាយនិងឪពុករបស់ខ្ញុំ ហាក់មិនចង់ចាកចេញពីកូនៗទេ ជាពិសេសប្អូនស្រីរបស់ខ្ញុំដែលមានអាយុទើបតែមួយឆ្នាំជាង។ គាត់ចេះតែលួចមើលប្អូនស្រីរបស់ខ្ញុំដែលកំពុងតែដេកលក់។ ម៉ែទៅហើយមើលប្អូនឱ្យមែនទែនណាកូនណា ... Read More »

– ” យ៉ើ ! អា ១៧ មេសាពូកែនិយាយណាស់វើយ តោះយើងទៅ” កងឈ្លបនិយាយហើយក៏ដើរចេញទៅ។   ខ្ញុំ ព្រមទាំងម្ដាយឪពុក និងប្អូនៗដោយមិនដែលជួបប្រទះនូវហេតុការណ៍បែបនេះ បាននាំគ្នាលួចមើលក៏ឃើញឈ្លបបីនាក់នោះយួរឆ្នាំងបាយនៅក្តៅៗ ហុយៗនៅឡើយ ... Read More »

ឡានរបស់ខ្ញុំរុលទៅមុខបានបន្តិច ស្រាប់តែឮសំឡេងកញ្ចែផ្លុំច្រេកៗបញ្ជាឲ្យរថយន្តចុះចតនៅលើវាលស្រែ ។ ខ្ញុំក្រឡេកមើលទៅឃើញសុទ្ធតែឡាន ម៉ូតូ  កង់ច្រើនណាស់ចតតម្រៀបគ្នា។ ឪពុករបស់ខ្ញុំឈប់ឡានភ្លាមក៏រត់ទៅរកពូដែលមានរ៉ឺម៉កដើម្បីគិតគូរពីការរៀបចំដាក់សម្ភារៈ។ ខ្ញុំចុះពីលើឡានជាមួយម្ដាយរបស់ខ្ញុំហើយបានឃើញសកម្មភាពជ្រួលច្របល់ខុសពីធម្មតា។សំឡេងស្រែកយំរបស់កុមារតូចៗនៅក្រោមកម្ដៅថ្ងៃ សំឡេងស្រែកហៅរកគ្នាលាយឡំនឹងសំឡេងនិយាយរបស់មនុស្សដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់រកស្ដាប់អ្វីមិនឮ។ ឪពុករបស់ខ្ញុំត្រឡប់មកវិញយ៉ាងរួសរាន់មកបើកទ្វារឡានដើម្បីរើយកអីវ៉ាន់ចេញទៅដាក់លើរ៉ឺម៉ក។    ឪពុករបស់ខ្ញុំនិយាយថា តោះឯងរៀបចំប្រញាប់ចេញទៅ អង្ករយើងផ្ញើជាមួយរ៉ឺម៉កអាសុខ។ចំណែករបស់របរដទៃទៀតយើងកាន់ខ្លួនយើងមើលរបស់ណាស្រាលៗឲ្យកូនជួយយកខ្លះទៅ ។ ... Read More »

ក្នុងខែមេសាឆ្នាំ 1975 ខ្ញុំមានអាយុ 8 ឆ្នាំ ខ្ញុំនៅចាំយ៉ាងច្បាស់ថាពេលនោះខ្ញុំកំពុងលេងផ្លុំភឿកនៅលើបង្កាន់ដៃសាលារៀនជាមួយមិត្តភក្តិប្រុសៗពីរបីនាក់ ចំណែកឯមិត្តភក្តិដទៃទៀត នាំគ្នាចុះទៅលេងនៅទីធ្លាមុខសាលារៀន។    ចូលដល់ក្នុងថ្នាក់ សំឡេងជជែកគ្នាពីការចេញលេងលាន់ឮកងរំពងរកស្ដាប់អ្វីមិនឮ ទាល់តែលោកគ្រូដើរចូលមកទើបសិស្សគ្រប់គ្នាស្ទុះក្រោកឈរព្រមៗគ្នាឮតែព្រឹបៗ ស្ងាត់មាត់ជ្រៀប។ លោកគ្រូឈានជើងដើរឡើងលើជើងទម្រពីមុខក្តារខៀនទើបឲ្យសិស្សអង្គុយតាមសម្រួល។    ... Read More »

មាហន បន្តនិយាយទៀតថាប៉ុន្តែមិត្តឯងធ្វើនេះក៏មិនសមដែរ។មនុស្សរាប់រយនាក់មិត្តឯងឲ្យទៅមនុស្សម្នាក់ឬពីរនាក់ ទង្វើនេះហៅថាបក្សពួកនិយម បើហូបមិនអស់ម៉េចមិនទុកឱ្យស្រមូហភាពវិញ? អ្នកផ្សេងសង្ស័យលើមិត្តឯងបែបនេះក៏ត្រូវម្យ៉ាងដែរ ព្រោះមិត្តឯងកំពុងធ្វើការនៅក្នុងរោងបាយដូចដែលពាក្យគេនិយាយថាមេមាន់ក្រាបលើជង្រុកស្រូវ គ្មាននរណាជឿថាវាមិនចឹកស្រូវនោះទេ។    មាហន ស្ងាត់មាត់លែងសួរដេញដល់ខ្ញុំមួយសន្ទុះ ប៉ុន្តែខ្ញុំដឹងថាមាហន មិនងាយបោះបង់ចោលការសង្ស័យលើខ្ញុំឡើយ។បន្ទាប់មកមាហានយ៉ាងម៉េចចំពោះខ្ញុំថា ណ្ហើយ ខ្ញុំអត់ឱនឱ្យមិត្តម្ដងចុះ ប៉ុន្តែដាច់ខាតមិនឱ្យមានបាតុភាពលេចឮជាលើកទីពីរទៀតនោះទេ។ខ្ញុំដឹងហើយថាមិត្តឯង ... Read More »

ក្រោយពីធ្វើជាអ្នកកាប់អុសមួយរយៈពេល ម៉ែភួង បានចាត់តាំងខ្ញុំឲ្យជួយធ្វើកិច្ចការជាច្រើនទៀតនៅក្នុងផ្ទះបាយ។ មិនយូរប៉ុន្មានខ្ញុំចេះដាំបាយបានយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញដោយមានមិត្តនារីម៉ៅ ជួយបង្រៀនខ្ញុំ។ ម៉ែភួងពេញចិត្តនឹងការងារទាំងឡាយដែលខ្ញុំបានធ្វើឲ្យគាត់ណាស់ ជាពិសេសគឺការដាំបាយរបស់ខ្ញុំ។ក្រោយមកម៉ែភួងបានប្ដូរការងាររបស់ខ្ញុំពីអកនកកាប់អុសឲ្យមកជាអ្នកដាំបាយវិញម្ដង។    ឆ្លងកាត់ពេលវេលាជាច្រើនខែកន្លងក៏ទៅ មនោសញ្ចេតនារវាងខ្ញុំនិងម៉ែភួងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃកាន់តែស្និទ្ធស្នាល។ ទំនាក់ទំនងរបស់ខ្ញុំនិង ម៉ែភួង ពុំមែនជាទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកគ្រប់គ្រងនិងកូនចៅក្រោមបង្គាប់ដូចពីមុនទៀតឡើយ។ វាគឺជាទំនាក់ទំនងប្រកបដោយក្តីអាណិតស្រឡាញ់និងភាពជឿទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក។ ម៉ែភួង ... Read More »

តថភាពប្រវត្តិសាស្ត្រដែលបានកើតឡើងពីអតីតកាលក្នុងរបបខ្មែរក្រហមគឺយើងមិនអាចបំភ្លេចនឹងកែប្រែបានឡើយ។ ដូច្នេះដើម្បីទុកប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ជូរចត់ជាច្រើន ក្នុងរឿងជូរចត់ដ៏ច្រើនលើសលប់នោះ យើងសូមដកស្រង់ រឿងរ៉ាវទាំងឡាយដែលកើតមានក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ពិតៗ ជាក់ស្តែង ទុកជាចំណេះដឹង ក៏ដូចជាឲ្យមានការចងចាំមិនភ្លេចរបស់យុវជនជំនាន់ក្រោយ។    ដោយមានការអនុញ្ញាតពីមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា យើងសូមនាំរឿងរ៉ាវទាំងឡាយដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ រឿងរ៉ាវក្នុងភូមិនៅសម័យខ្មែរក្រហម (ច្រើនរឿង)មកចុះផ្សាយជូនមិត្តអ្នកអានបានតាមដានជាលំដាប់លំដោយដូចខាងក្រោម÷   ... Read More »

ភ្នំពេញ​៖​ បេីតាមលោក​ នេត្រ​ ភក្ត្រា​ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងព័ត៍មាន​ នៅព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២៤​ ខែសីហា​ ឆ្នាំ​២០២៤នេះ​ថា​ យោង​តាម​ប្រភពព័ត៌មាន​ពី​ប្រភពហ្វេសប៊ុក​ លោក អោម តារា បានឱ្យដឹងថា​ មានរឿងតំណាលថា មាននាគក្បាលប្រាំពីរមួយឈ្មោះថា ... Read More »

ភ្នំពេញ ៖ បើយោងតាមមន្ត្រីជំនាញ គ្រូបង្រៀន លោកតាអាចារ្យហើយក៏ធ្លាប់លើឡើងដោយប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តបាត់ដំបងកាលរៀបចំពិធីអភិសេក ព្រះវិស្ណុឬព្រះនារាយណ៍ នៅក្រុងបាត់ដំបងកន្លងទៅនៅរង្វង់មូលផ្លូវទៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ជាទីគោរពសក្ការ:បូជា តាមសាសនា ក៏ធ្លាប់ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា,  ព្រះវិស្ណុឬព្រះនារាយណ៍ (LordVishnu) ឬ (LordNarayana) ជាអាទិទេពមួយអង្គក្នុងចំណោមអាទិទេពទាំងបីក្នុងព្រហ្មមញ្ញសាសនាឬហិណ្ឌូសាសនា។ ព្រះវិស្ណុជាព្រះការពារលោកកិយ៍ និងជាព្រះដែលបង្កើតព្រះព្រហ្មតាមរយៈ​ទងផ្ចិតរបស់ព្រះអង្គ ... Read More »

(តពីលេខមុន) ៣. ជំនឿលើជួរដំបួរ (ព្រលឹង) ក្នុងវង្សត្រកូលនីមួយៗមានជួរជំបួរ២យ៉ាង៖ ជួរជំបួរខាងម្តាយ ឬល្បាក់សាខាងម្តាយ ឬអារក្សខាងម្តាយ ជួរជំបួរខាងឳពុក ឬល្បាក់ខាងឳពុក ឬអារក្សខាងឳពុក​ ខ្មែរបុរាណ កាលណាមានមនុស្សក្នុងគ្រួសារណាមួយឈឺ ហើយគ្រូទាយត្រូវត្រង់ជួរជំបួរខាងម្តាយ ឬឳពុកធ្វើគាត់តែងចាត់តាំងពិធីប្រគុំខ្មោច ... Read More »

ប្រពៃណីកាន់បិណ្ឌ-ភ្ជុំបិណ្ឌត្រូវបានគេដឹងថាប្រារព្ធធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃ១រោចរហូតដល់ថ្ងៃ១៥ រោច ខែភទ្របទ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។      បិណ្ឌមានន័យថា ជាការប្រមូល ឬពូតឱ្យទៅជាដុំ ដូចជាបិណ្ឌបាត្រ គឺ អាហារដែលប្រមូលផ្ដុំដាក់ក្នុង បាត្រ។ ឯពាក្យភ្ជុំ គឺធ្វើឱ្យប្រជុំគ្នា ... Read More »

   តាំងពីបុរាណកាលយូរមកហើយ មនុស្សលោកតែងជួបប្រទះបាតុភូតធម្មជាតិផ្សេងៗដែលខ្លួនពុំអាចជម្នះបាន។បាតុភូតធម្មជាតិនេះធ្វើឲ្យមនុស្សមានការភ័យខ្លាច ចំពោះសន្តិសុខ​​ ផ្ទាល់ខ្លួនសង្ស័យយ៉ាងនេះយ៉ាងនោះមិនចេះចប់។ ពួកគេទាំងអស់តែងមានការសង្ស័យ អំពីកម្លាំងក្រៅខ្លួនយ៉ាងខ្លាំងក្លា ដែលអាចធ្វើឲ្យមនុស្សមានសេចក្តីសុខ ព្រមទាំងអាចធ្វើឲ្យមនុស្សមានមហន្តរាយថែមទៀតផង។ ពួកគេចាប់ផ្តើមមានជំនឿទៅលើកម្លាំងទាំងនោះរួចហើយកំណត់ឈ្មោះ និងបង្កើតជារូបរាងផ្សេងៗទៅតាមសមត្ថភាពរបស់ពួកគេ។ កម្លាំងក្រៅខ្លួនទាំងនោះបានក្លាយទៅជាទៅរំពឹង និងរលឹក។ ដើម្បីបានសេចក្តីសុខសប្បាយ ពួកគេតែងធ្វើអំពើល្អ ... Read More »