(តពីលេខមុន) គ).ជើងគម្រប់៣ * ស៊ីស្លាបញ្ចប់ពាក្យ អំណើះអំពីនោះមក អ្នកសាមីដើមការ ត្រូវគិតគូរទៅដណ្ដឹងឱ្យបានជាដាច់ស្រេចតទៅ។ មុននឹងទៅ ត្រូវជូនព័ត៌មានទៅដល់ខាងស្រីដូចមុន។ ចំណែកឯខាងស្រីសោត ក៏ត្រូវកំណត់ថ្ងៃខែឲ្យមកនឹងត្រូវរៀបចំគេហដ្ឋាន និងអញ្ជើញពួកញាតិសន្តានសាច់សាលោហិតឲ្យមកកាន់ទីសន្និបាតក្នុងផ្ទះនោះចំនួនច្រើនជាងលើកមុន ព្រោះជើងនោះជាការសំខាន់ដែលត្រូវអនុម័តឬបដិសេធដោយដាច់ខាតតទៅថា ត្រូវឲ្យ ... Read More »
រឿងព្រេងនិទាន & ប្រវត្ដិសាស្រ្ដខ្មែរ
ក្បួនទម្រង់ការ” អាពាហ៍ពិពាហ៍”(តពីលេខមុន)
ខ).ជើងជាគម្រប់២: * ស៊ីស្លាកន្សែង កាលឲ្យអ្នកផ្លូវទៅដណ្ដឹង១ជើងហើយឃើញថា គេពុំទាន់អនុញ្ញាតឲ្យដាច់ស្រេចនៅឡើយគ្រាន់តែបើកផ្លូវឲ្យដើរទៅទៀត ដូច្នេះសម័យដើមការក៏ត្រូវគិតគូរទៅដណ្ដឹងតទៅទៀតតាមទំនៀមក្នុងឱកាសណាមួយដ៏សមគួរ តែមុននឹងឲ្យអ្នកផ្លូវទៅដណ្ដឹងត្រូវជូនដំណឹងទៅដល់ខាងស្រីដូចពោលហើយក្នុងជើងជាដំបូងកាលបានកំណត់ថ្ងៃខែមកហើយ ត្រូវចាប់រណ្ដាប់ស្លាកន្សែង គឺរងមួយមានកន្សែងបញ្ចពណ៌(កន្សែងមានសម្បុរ ៥ យ៉ាង) ឬកន្សែងប្របុច១ ក្រាលលើរងនោះ ហើយរៀបគ្រឿងស្លាគ្រប់មុខដាក់លើកន្សែងនោះ ... Read More »
ក្បួនទម្រង់ការ” អាពាហ៍ពិពាហ៍”(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ៤). របៀបដណ្តឹង: ក) ជើងទី១ កាលឲ្យមនុស្សទៅនិយាយចែចូវ ឬ និយាយដោយខ្លួនឯងដឹងទំរោយថា គេមុខជាព្រមល្មមឲ្យកូនស្រីគេហើយ លំដាប់នោះត្រូវគិតគូរទៅដណ្ដឹងតទៅទៀតតាមទំនៀម តែមុននឹងទៅដណ្ដឹងត្រូវចាត់បម្រើម្នាក់ទៅជូនព័ត៌មានដល់អ្នកគ្រប់គ្រងកូនស្រីថា” លោកអ្នកឈ្មោះនោះ នៅស្រុកខេត្តឈ្មោះនោះ នឹងឲ្យអ្នកផ្លូវមកប្រណិបតន៍សូមដណ្ដឹងកូនស្រីលោកអ្នកបីជើង ... Read More »
ក្បួនទម្រង់ការ” អាពាហ៍ពិពាហ៍”(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ៣-របៀបចែចូវ : ក្នុងទវារៈដំបូង មាតាបិតា ឬអាណាព្យាបាលកូនប្រុសកាលបើពិនិត្យមើលគំនិតមារយាទ និងពិនិត្យមើលតាមតម្រាអម្បាលនេះឃើញគួរសមនឹងចិត្តរបស់ខ្លួនហើយ រមែងពឹងរកមនុស្សដែលជាញាតិឬ ដែលធ្លាប់ស្និទ្ធស្នាលនិងមាតាបិតា ឬអាណាព្យាបាលខាងកូនស្រីជាអ្នកដែលមានគូស្រករដោយមានខាន់ស្លា ហើយមានជីវិតរស់នៅទាំងពីរជាអ្នកមានសតិបញ្ញាស្គាល់ខុសត្រូវខ្ពស់ទាប ជាអ្នកមានវាចាច្រើនទៀងត្រង់បានពីរនាក់ ឱ្យទៅសួរនិយាយចែចូវ ... Read More »
ក្បួនទម្រង់ការ (អាពាហ៍ពិពាហ៍)
(តពីលេខមុន) ២-របៀបមើលសមពង្សធាតុ: ឆ្នាំជូតធាតុទឹក ឆ្លូវធាតុដី ខាលធាតុឈើ ថោះធាតុឈើ រោងធាតុមាស ម្សាញ់ធាតុភ្លើង មមីធាតុភ្លើង មមែធាតុមាស វកធាតុដែក រកាធាតុដែក ចធាតុដី ... Read More »
ក្បួនទម្រង់ការ (អាពាហ៍ពិពាហ៍)
ប្រពៃណីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានបន្សល់ទុកនៅតាំងពីបុរាណកាលមក ដែលនេះជាប្រពៃណីឬទំនៀមទម្លាប់សម្រាប់ក្នុងមួយជីវិតម្នាក់ៗ ត្រូវការ ចង់បាននិងចង់រៀបពិធីនេះឱ្យបានសមស្រប សមរម្យ ទោះបីមានធនធានតិចក្តីច្រើនក្តី ព្រោះការសាងជីវិតឲ្យក្លាយជាប្ដីប្រពន្ធមានតែម្ដង។ យ៉ាងណា ចំពោះការរៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍ដែលធ្វើឡើងឲ្យសមស្របតាមក្បួនប្រពៃណីខ្មែរយ៉ាងណានោះ មនុស្សមួយចំនួននៅមិនទាន់យល់អំពីការរៀបចំ ឬការប្រព្រឹត្តទៅនៃអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមក្បួនខ្នាតទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរបុរាណបន្សល់ទុកមកដល់សព្វថ្ងៃបែបណាខ្លះនៅឡើយទេ។ ដើម្បីស្វែងយល់នៃការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមក្បួនខ្នាតខ្មែរពីបុរាណបែបណានោះ យើងសូមលើកយកពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមសៀវភៅមួយដែលមានចំណងជើងថា ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តចប់)
(តពីលេខមុន) ចំណីអាហារដែលជារុក្ខជាតិតាក់តែងបង្កើតបានជារូបកាយរបស់មនុស្ស មិនមែនជាធាតុសកម្ម គឺរូបធាតុនេះជាធាតុអសកម្មទេ ព្រោះមហាភូតរូបនេះមិនចេះធ្វើចលនាអ្វីទាំងអស់ ចំណែកឯវិញ្ញាណ ឬចិត្តទើបជាធាតុសកម្មរស់រាល់ចលនារបស់រូប គឺអាស្រ័យតែនឹងចិត្តជាធាតុឬជាកម្លាំងបញ្ជាប៉ុណ្ណោះ។ កាលបើចិត្តជាធាតុបញ្ជាយ៉ាងនេះ ត្រូវតែមានថាមពល ឯថាមពលនោះពិតជាបានចម្រាញ់ស្រូបយក ពីមហាភូតរូបរបស់រាងកាយដោយពិត ទើបមានបុគ្គលពួកខ្លះនៅទំនេរ តែជាអ្នកត្រិះរិះច្រើនខ្វាយខ្វល់អផ្សុកច្រើន ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) * អាយុនិងពណ៌សម្បុរមនុស្ស: ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធមានបុព្វេនិវាសានុស្សតិវិជ្ជា ត្រូវបានប្រមើលឃើញកាលព្រេងនាយស្ដេចចក្រព័ត្តិព្រះនាមទល្ហនេមិការគ្រប់គ្រងដោយធម៌ មនុស្សក្នុងដែនសមាទាននូវកុសលធម៌ដោយប្រពៃ មនុស្សមានអាយុ ៨ម៉ឺនឆ្នាំ។ នៅពេលខាងមុខទ្រង់បានព្យាករណ៍ថាកាលមនុស្សលោកឃើញទោសរបស់អធម៌ត្រជាក់និងភ្នែកក៏បាននាំគ្នាសមាទានកុសលធម៌ឡើងវិញជាបច្ច័យនាំឲ្យពួកមនុស្សមានអាយុនិងពណ៌សម្បុរចម្រើនឡើងវិញជាលំដាប់រហូតដល់៨ម៉ឺនឆ្នាំដូចពីព្រេងនាយដែរ។ ពាក្យថា ៨ម៉ឺន ឆ្នាំគប្បីសំគាល់ត្រឹមថាអាយុវែងប៉ុណ្ណោះ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ធម៌សំដៅការកើតឡើងនៃអកុសលហេតុ រួមមាន អលោភៈ អទោសៈ អមោហៈ រួមរស់មកនៅត្រឹមបញ្ញា អាស្រ័យដោយសារកុសលកម្ម។ បញ្ញានេះបើពោលដោយអត្ថៈមានសេចក្តីថា សភាវៈដឹងច្បាស់១ សភាវៈសុខ១ ។ ប្រទេសជាចក្រពតិ្តប្រកបដោយរតនៈជាទិព្វ ផ្អែកតាមពុទ្ធដីកាបានបង្ហាញច្បាស់ថា ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) សរុបសេចក្តីមក ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់បានលះអធម៌ដោយព្រះអង្គឯងផ្ទាល់ ទ្រង់បានសន្សំបារមីតាក់តែងធម៌ឲ្យកើតក្នុងសន្ដានរបស់ព្រះអង្គក៏ដោយព្រះអង្គផ្ទាល់ ។ ចំណែកឯមនុស្សយើងក៏ត្រូវលះអធម៌ព្យាយាមតាក់តែងកសាងធម៌ដោយសារខ្លួនឯងផ្ទាល់តែម្យ៉ាងដែរ ដូចព្រះអង្គទ្រង់សម្តែងថា ការកើតឡើងនៃអក្ខរៈដល់ពួកសត្វទាំងនោះឯងដូចគ្នានឹងសត្វទាំងឡាយដទៃដែរមិនមែនខុសគ្នាទេ កើតឡើងតែដោយធម៌ប៉ុណ្ណោះឯង មិនមែនដោយអធម៌ទេ( បិដក១៨ ទំព័រ ១៨៩) ។ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) លោភៈ និងទោសៈ រមែងកើតឡើងចំពោះបុគ្គលម្នាក់ៗ តាមអធ្យាស្រ័យរៀងៗ ខ្លួន ដែលបុគ្គលមានចិត្តជាប់ដោយកិលេស ចំពោះវត្ថុនោះ សត្វនោះ អារម្មណ៍ណាមួយនោះការងារណាមួយនោះ តាមបែបល្ងង់ខ្លៅ។ បញ្ញាកើតឡើងខណៈណា រមែងោញាំងចិត្តគំនិតឲ្យមើលឃើញតែប្រយោជន៍ពិត ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) បញ្ញា គឺជាអកុសលធម៌ពិត បុគ្គលកាលមានបញ្ញាអាចសង្កេតឃើញថា ការចិត្តកើតឡើងបុគ្គលឥតបញ្ញារមែងមានកាយកម្ម វចីកម្ម មនោកម្ម ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅរកការងារ ឬអារម្មណ៍ណាមួយនោះ ទៅតាមតែកម្លាំងចិត្តប្រាថ្នាចង់បាន ចិត្តជាប់ជំពាក់ ចិត្តស្រលាញ់សប្បាយត្រេកត្រអាលនោះប៉ុណ្ណោះ តែទោះចិត្តក៏យ៉ាងដូច្នោះដែរ។ ចំណែកឯហេតុបច្ច័យនៃធម៌ពិតបុគ្គលគ្មានបញ្ញាឥតបានដឹងទាំងអស់ ទើបជាលទ្ធផលបុគ្គលបានទទួលនូវសេចក្តីទុក្ខ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) * អំពីធម៌ និងបច្ចេកវិជ្ជា ចំណោទបញ្ហាចំពោះមនុស្សលោក គឺនៅត្រង់មិនមានជំនឿថានឹងយកធម៌មកអនុវត្តក្នុងការគ្រប់គ្រងសង្គមដូចព្រះពុទ្ធដែលបានសម្តែងទុកនោះឡើយអាស្រ័យមានទស្សនៈដូចខាងក្រោម÷ – ធម៌ជាសភាវៈដ៏មានអាថ៌កំបាំង ដែលអ្នកប្រាជ្ញធំៗនៅលើលោកហាក់មិនទាន់ស្រាវជ្រាវសិក្សារកឃើញ អំពីនិយមន័យដ៏ជាក់លាក់ចំពោះពាក្យមួយមាត់នេះនៅឡើយ។ – ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ដែលហៅថាធម៌ ជាគុណដ៏ប្រសើរបំផុតសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាទាំងឡាយដែលកំពុងកើតមាន ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗនៅលើសាកលលោក កាលបើយកធម៌ជាអធិបតីគិតយ៉ាងនេះថា បើនឹងបោះបង់រោងចក្រឧស្សាហកម្មចោល ការបដិវត្តន៍យ៉ាងនេះនឹងមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនណាស់ បើនឹងរុលទៅមុខបន្តក៏នឹងប្រឈមមុខចំពោះបញ្ហាថាមពល វត្ថុធាតុដើម ទីផ្សារ។ ប្រទេសដែលមានរោងចក្រសំខាន់ៗធុនធ្ងន់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងស្រុក កាលពួកគេយល់ច្បាស់អំពីធម៌ចម្រើន និងធម៌វិនាសបានពិតប្រាកដ ពួកគេនឹងមានការយោគយល់គ្នាអំពីផលប្រយោជន៍រួមជាក់ជាមិនខាននៅពេលនោះការប្រឈមមុខដាក់គ្នាអំពីបញ្ហាសង្រ្គាមលោកនិងអាចដោះស្រាយបានជាពុំខានអាស្រ័យតែព្រះពុទ្ធបានទ្រង់សម្តែងបញ្ហានេះទុកជាមុនជាហេតុនាំឲ្យពិភពលោកបានយល់ដឹងបញ្ហានេះមុន ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) * ធម៌ជាគុណវិសេសក្នុងការគ្រប់គ្រងសង្គម បញ្ហាវិបត្តិធម្មជាតិទុកសោកភ័យអាសន្នរបស់មនុស្សតាំងពីអតីតកាល ក៏ដូចបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគតដ៏វែងឆ្ងាយទៀត តាមការសម្តែងទុករបស់ព្រះពុទ្ធ គឺសុទ្ធតែទាក់ទងទៅនឹងធម៌នេះទាំងអស់។ សួរថា តើទុកឲ្យវាបាត់ធម្មជាតិគ្រោះទុរ្ភឹក្សចុងក្រោយសង្រ្គាមលោក កើតឡើងតាមការព្យាករណ៍របស់ព្រះពុទ្ធ ទើបពិភពលោកចាប់ផ្ដើមយកធម៌ទុកជាមាគ៌ាដឹកនាំជាអាខាងក្រោយខណៈដែលលោកនេះរលាយអស់ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ផ្អែកតាមមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រនៃការគ្រប់គ្រងលោកនេះ តាំងពីបឋមកប្ប មកដល់បច្ចុប្បន្នការគ្រប់គ្រងដែលប្រកបដោយធម៌ដ៏ប្រសើរ ញ៉ាំងប្រជុំជនឲ្យដល់នូវភាពរុងរឿងគ្រប់ប្រការនោះ គឺស្ដេចចក្រពត្តិពីព្រេងនាយមានចក្ខុវិស័យនយោបាយដូចខាងក្រោម÷ – ធម៌គឺជាស្ថាប័ននយោបាយកំពូលដែលត្រូវបង្កើតឡើងដើម្បីបណ្ដុះបណ្ដាលនៅបញ្ញាញាណទិព្វ គ្របដណ្ដប់ទៅលើគ្រប់វិស័យសង្គមនៅក្នុងដែន ឲ្យស្គាល់ច្បាស់នូវហេតុពិត គោរពនូវហេតុ បូជានូវហេតុ យកហេតុពិតជាទង់ជ័យ យកហេតុពិតទុកជាអធិបតីដោះស្រាយបញ្ហាទៅតាមហេតុពិត ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) កាលបើមនុស្សមានអាយុ ៨ ម៉ឺ៊នឆ្នាំ ព្រះដ៏មានព្រះភាគទ្រង់ព្រះនាម មេតេយ្យ នឹងកើតក្នុងលោក ទ្រង់ឆ្ងាយចាកកិលេស ទ្រង់ត្រាស់ដឹងនូវញេយ្យធម៌ទាំងពួងដោយប្រពៃដូចតថាគតក្នុងកាលឥឡូវនេះដែរ។ ឯព្រះបាទសង្ខចក្រនិងអនុវត្តនូវចក្រពត្តិប្រវត្តិ រួចចេញសាងផ្នួសក្នុងសំណាក់ព្រះមេតេយ្យជាអរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធនោះ ដោយគេចចេញទៅមួយអង្គឯង ព្យាយាមដុតកំដៅកិលេស មានហឫទ័យឆ្ពោះទៅរកព្រះនិព្វាន ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) កាលបើមនុស្សមានអាយុ ១០ ឆ្នាំ រសជាតិដ៏ប្រសើរទាំងនេះគឺទឹកដោះថ្លា ទឹកដោះខាប់ ប្រេងទឹកឃ្មុំ ទឹកអំពៅ អំបិល នឹងបាត់ទៅ…ស្មៅគែលលក និងជាភោជន៍ដ៏ប្រសើរដូចនៅក្នុងកាលឥឡូវនេះ មានបាយ ស្រូវសាលីលាយដោយសាច់ជាភោជន៍ក៏ប្រសើរយ៉ាងនោះដែរ។ ពេលនោះអកុសលកម្មបថនិងចម្រើនឡើងកុសលកម្មបទ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) * ការមិនអភិវឌ្ឍន៍វិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ស្តេចចក្រទី៧ : ស្តេចចក្រទី២…ទី៣…ទី៤…ទី៥…ទី៦ សុទ្ធតែមានវត្តប្រតិបត្តិយ៉ាងនេះទាំងអស់ ដោយឡែកតែរាជបុត្រស្ដេចចក្រទី ៧ ក្រោយរាជបុរសទូលប្រាប់ថាចក្កតន៍ជាទិព្វបាត់ចាកទីហើយ ទ្រង់មិនសប្បាយព្រះទ័យ តែក៏មិនទៅទូលសួរព្រះរាជឥសីជាបិតា គឺទ្រង់ប្រៀនប្រដៅអ្នកជនបទ ពួកពលពួករាជបុរស តាមតែយោបល់ផ្ទាល់ខ្លួន…អ្នកជនបទក៏មិនចម្រើនស្មើមុនដូចការស្ដេចទាំងឡាយជាន់ដើម។ ... Read More »
សង្ខេបអត្ថន័យព្រះរាជពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័ល
តាមជំនឿនិងទំនៀមរបស់ខ្មែរយើងពីយូរលង់មកហើយ ព្រះរាជពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័ល ត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើង ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅក្នុងថ្ងៃ៤រោច ខែពិសាខ ឯវាលព្រះស្រែ ឬវាលមេរុ ស្ថិតនៅពីខាងជើង នៃព្រះបរមរាជវាំងសព្វថ្ងៃ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ។ ប៉ុន្តែ ឆ្នាំខ្លះគេធ្វើនៅតាមខេត្តដែរ បន្ទាប់ពីគេដឹងថាពិធីនេះមានប្រវត្តិដ៏យូរលង់ណាស់មកហើយ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) រាជបុត្រឡើងសោយរាជ្យបាន ៧ ថ្ងៃ ចក្ករ័តន៍ជាទិព្វក៏បាត់ទៅព្រះរាជាក៏យាងទៅដណ្តឹងសួរព្រះរាជឥសីបិតា ៗ ទ្រង់ត្រាស់នឹងព្រះរាជបុត្រ ទើបនឹងមុទ្ធាភិសេកថា ម្នាលបា! កាលបើចក្ករ័តន៍ជាទិព្វបាត់ទៅ អ្នកកំមានសេចក្តីតូចចិត្តឡើយ ព្រោះថាចក្ករ័តន៍ជាទិព្វនោះមិនមែនជាមរតកមិនមែនជាមរតកដែលមានមកអំពីបិតារបស់អ្នកទេខណ្ឌចូលអ្នកអនុវត្តន៍នូវធម៌របស់ស្ដេចចក្រពត្តិដ៏ប្រសើរ នោះចក្ករ័តន៍ជាទិព្វមានកាំមួយពាន់ ព្រមទាំងខ្នងក្នុងកង់ ព្រមទាំងដុំ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) * ការគ្រប់គ្រងដោយធម៌របស់ស្តេចចក្រពត្តិព្រេងនាយ÷ ប្រព័ន្ធនយោបាយធម្មាធិបតេយ្យរបស់ស្ដេចចក្រពត្តិព្រះនាមទល្ហនេមិពីព្រេងនាយដែលមានចែងទុកក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកភាគ ១៨ សូមធ្វើសេចក្តីសង្ខេបដូចខាងក្រោម÷ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគទ្រង់គង់នៅក្នុងដងព្រៃជិតមាតុលានគរក្នុងដែនមគធៈ ទ្រង់ត្រាស់នឹងភិក្ខុទាំងឡាយថា ម្នាលភិក្ខុ ចូរអ្នកមានធម៌ជាទីពឹងពុំមានរបស់អ្វីជាទីពឹងឡើយ អ្នកទាំងឡាយចូរតាំងសតិដើម្បីរលឹកនិងពិចារណានូវកាយវេទនាចិត្តធម៌ជាប្រក្រតី មានព្យាយាមជាគ្រឿងដុតកំដៅលះនូវកិលេសនិងប្រាជ្ញាដឹងសព្វ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ៣.ធម៌ជារបបគ្រប់គ្រងសង្គម÷ មនុស្សទោះបីបានដឹងថា វិបត្តិចំណីអាហារកើតឡើងដោយសារអកុសលធម៌ កាលកាយទុច្ចរិត វចីទុច្ចរិតកើតឡើងក្នុងលោកពួកគេបាននាំគ្នាស្ដីបន្ទោសដាក់អាជ្ញាចំពោះអ្នកមានធម៌លាមក ប៉ុន្តែពួកគេនៅតែមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន។ ពួកគេបានប្រជុំគ្នាស្វែងរកសត្វដែលជាអ្នកមានរូបល្អ គួររមិលមើល គួរជ្រះថ្លាមានសក្តិធំជាងពួកគេដើម្បីសន្មតតែងតាំងឲ្យជាអធិបតីដឹកនាំដាក់អាជ្ញាជំនួសពួកគេ ដល់ពួកជនដែលមានធម៌លាមកឱ្យធ្វើជាអធិបតីនៃស្រែដើម្បីញ៉ាំងឲ្យពួកគេពេញចិត្តឲ្យរីករាយដោយការចាត់ចែងដឹកនាំជំនួសពួកមនុស្សដែលជាអ្នកធ្វើនូវកុសលធម៌វិញ។ ព្រោះហេតុនេះឯងទើបពាក្យខត្តិយៈ ខត្តិយៈរាជា រាជកើតមានតាំងពីបឋមកប្បកាលរៀងមកចុងក្រោយរបបគ្រប់គ្រងក៏បានកើតឡើងក្នុងលោក។ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ង.អន្តរកម្មរវាងធាតុ និងធាតុ÷ ទោះបីព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធបានសម្ដែងថា រូបធាតុនិងវិញ្ញាណធាតុជាសភាវៈពីរដោយឡែកពីគ្នាក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែតាមពិតជាក់ស្ដែងធាតុទាំង២នេះ មិនអាចបំបែកពីគ្នាបានឡើយ ព្រោះការកើតឡើងនៃវិញាណធាតុ អាស្រ័យមានរូបធាតុកើតឡើងជាខាងដើមដោយពិត។ ធម្មជាតិទាំងឡាយដែលបង្កើតមកបានជាស្ថានប្រព័ន្ធ ព្រមទាំងមនុស្សជាតិដែលកើតឡើងពីផលនៃកម្ម សុទ្ធតែជាសភាវៈមានជីវិតមានវិញ្ញាណធាតុដូចគ្នា គ្រាន់តែវិញ្ញាណធាតុរបស់មនុស្ស ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) វិញ្ញាណធាតុកើតឡើងដំបូងជាសភាវៈបរិសុទ្ធកាល លោភៈ ទោសៈ មោហៈ កើតរលត់ជាមួយរមែងមិនបរិសុទ្ធដូចដើម សម្គាល់បានថា បុគ្គលមិនបរិសុទ្ធ។ កិលេសជាសភាវៈដែលក្តៅ កាលកើតរលត់ជាមួយនឹងចិត្តក៏រមែងនាំឲ្យចិត្តត្រជាក់ប្រែទៅជាក្តៅធម្មតា។ ចិត្តក្តៅរមែងញ៉ាំងកាយកម្ម វិចីកម្ម ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងក្តៅជាធម្មតា។ កិលេសជារបស់ក្តៅរមែងកើតឡើងបានអាស្រ័យមោហៈ ជាសភាវៈមិនដឹង ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ឃ.សង្គមជីវិតរបស់មនុស្សជាតិ÷ ការសិក្សាបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា ទីស្ថានបរិសុទ្ធសម្រាប់ការកើតឡើងនិងរស់នៅរបស់ពួកសត្វដែលបរិសុទ្ធដោយធម៌ ទើបការអាភស្សរព្រហ្មចុះមកកាន់ភាពជាមនុស្សៗក៏លែងបរិសុទ្ធនាំឲ្យសភាវៈបរិសុទ្ធកើតមានឯងៗនៅលើផែនដី មនុស្សក៏សាបសូន្យអស់ទៅជាហេតុនាំឲ្យមនុស្សដែលមិនបរិសុទ្ធនោះភ័យខ្លាចចំពោះបញ្ហាស្បៀងជាទិព្វ ដុះឯហបង្កើតបានជាទំនាស់នៅក្នុងសង្គមកាន់តែធំឡើងៗ កាន់តែស្មុគស្មាញរកទីបំផុតគ្មានអាស្រ័យតែអាសវកិ្កលេសកាន់តែចម្រើនឡើងជាលំដាប់ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។ ការស្វែងយល់អំពីហេតុនៃទំនាស់តែមានកិលេសជាប្រភពបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា មានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធបំផុតទៅនឹងបច្ច័យបួនជាពិសេសបញ្ហាស្បៀងអាហារនេះ។ ឯកិលេសក៏បានកើតឡើងផ្ដើមចេញពីចំណីអាហារនេះដែរ អក្ខរៈដែលហៅចេញឈ្មោះថា កិលេសនោះ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) គ.សង្គមជីវិតនៃបរិស្ថានធម្មជាតិ: ជីវិតវិញ្ញាណរបស់រុក្ខជាតិ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានសិក្សាស្រាវជ្រាវរកឃើញដោយច្រើន។ អត្ថបទទស្សនាវដ្តីអង្គរធំឆ្នាំទី ៧ ច្បាប់លេខ ១៤៨ ចុះថ្ងៃទី ១៥.០៥.២០០៦ បានចុះផ្សាយបញ្ហានេះក្រោមចំណងជើងថាដើមឈើក៏មានអារម្មណ៍ដូចមនុស្សដែរ។ខ្ញុំសូមចម្លងអត្ថបទនេះទាំងស្រុងជូនដូចខាងក្រោម មិនគួរជឿក៏មិនកើតដែរ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ខ.កិលេស និងបញ្ហាវិបត្តិធម្មជាតិ÷ ផ្អែកតាមទស្សនៈរបស់លោក គ្រីប៉ាល់ដូ (Gripaldo) ខាងលើបានបង្ហាញថា ពួកទស្សនវិទូអឺរ៉ុបបានមើលឃើញថា បច្ចេកវិជ្ជាទំនើបនេះ ដែលបានធ្វើឲ្យធម្មជាតិមានវិបត្តិឥតឈប់ឈរនោះ តាមពិតបច្ចេកវិទ្យាទំនើបនេះ កើតចេញពីសន្ដាននៃកិលេស ជាប្រភព ជាឫសគល់ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ឥទ្ធិពលខាងផ្លូវកាយ វាចាចិត្តរវាងបុគ្គលនឹងបុគ្គល ឬរវាងសង្គមមួយទៅនឹងសង្គមមួយដែលមានទំនាក់ទំនងប្រាស្រ័យការងារជាមួយគ្នា បានបង្កើតនូវភាពសុខដុមរមនាផង បង្កើតនូវទំនាស់ផង ដំណោះស្រាយនៃទំនាស់មានប្រសិទ្ធភាព ខ្លះមិនមានប្រសិទ្ធភាព ខ្លះអាស្រ័យតែមនុស្សរកមិនឃើញនូវមូលហេតុឬសគល់របស់បញ្ហា ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលមានអាថ៌កំបាំងជាងនេះគឺឥទ្ធិពលជាអន្តរកម្មរវាងសង្គមមនុស្សនឹងសង្គមធម្មជាតិដែលបានលេចចេញជាបាតុភូតដូចដែលព្រះពុទ្ធបានសម្តែងទុកមក ក៏ដូចជាវិបត្តិធម្មជាតិផ្សេងៗដែលកំពុងកើតមានបច្ចុប្បន្ន មនុស្សសុជាតិក៏ពុំទាន់ស្រាវជ្រាវរកឃើញនូវមធ្យោបាយដ៏មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាវិបត្តិនេះនៅឡើយ។ ... Read More »
ធម៌ និងការគ្រប់គ្រងសង្គម(តពីលេខមុន)
(តពីលេខមុន) ២.អន្តរកម្មសង្គមមនុស្សនិងធម្មជាតិ ÷ ក/ទំនាក់ទំនងស្ថានប្រព័ន្ធទូទៅ: ខណៈដែលលោកធាតុកំពុងចាប់ផ្ដើមចម្រើនឡើង ពួកអកស្សរព្រហ្ម ចុះចាកឋានព្រហ្មលោកមកកាន់ភាពជាមនុស្សមានចិត្តបរិសុទ្ធនៅឡើយ ទើបពេលនោះផែនដីមានរសផ្អែមកើតឯងដាសនៅលើផែនដី៊ ។ដោយសារតែអកុសលចិត្តរកសង្កាត់អាហារទើបតែមានរសផ្អែមនៅលើផែនដីក៏សាប់សូន្យអស់ទៅរហូតស្រូវសាលីដុះឯង កើតឯងផ្លែចេញជាអង្ករស្រាប់ៗ មានក្លិនក្រអូបទុកដូចជាអាហារទិព្វ ។ កាលពួកមនុស្សប្រកបដោយអកុសលធម៌ស្រូវសាលីក៏លែងដុះពេញដូចមុនរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ... Read More »