រឿងព្រេងនិទាន & ប្រវត្ដិសាស្រ្ដខ្មែរ

(តពីលេខមុន)   ន័យមួយទៀតមានទំនៀមថា ការធ្វើការមកដល់ត្រង់នេះហើយត្រូវផ្លាស់អ្នកផ្លូវស្រីចេញ បញ្ចូលអ្នកមហាប្រុសបីនាក់ចូលជំនួសព្រោះលោកថា អ្នកផ្លូវស្រីនោះមានអំណាចនិយាយការបានត្រឹមល្វែងឆ្វៀង តែសព្វថ្ងៃនេះគេច្រើនប្រើអ្នកផ្លូវប្រុសតែម្ដង តាំងពីដំបូងមកដោយហេតុនឹងរកស្រីដែលចេះនិយាយការក្នុងរឿងនេះបានដោយកម្រ ចំណែកឯប្រុសដែលធ្វើការជំនួសអ្នកផ្លូវស្រីនោះត្រូវប្ដឹងលោកមេបាតាំងពីដំបូងថា នឹងរកស្រីព្រហ្មចារីដែលចេះស្រដីការគ្រប់ជំពូក ធ្វើជាអ្នកផ្លូវជូនលោកមេបាពុំបាន នឹងរកស្រីចាស់ក៏រវល់ណាស់តែកូនយំ ហេតុនេះខ្ញុំប្របាទសូមនិយាយការទាំងពួងជំនួសអ្នកផ្លូវស្រី។   មេបាត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យ ... Read More »

(តពីលេខមុន) ៧-ពោធីអាពាហ៍ពិពាហ៍មង្គល÷  ក).ថ្ងៃទី១ចូលរោង:   ទំនៀមការរបស់ខ្មែរនេះ តាំងពីបូរាណរៀងមក លោកកំណត់ទុកជាបីថ្ងៃ។ ថ្ងៃដំបូងហៅថាថ្ងៃចូលរោង ថ្ងៃទីពីរហៅថាថ្ងៃស៊ីកំណត់ និងថ្ងៃទីបីហៅថាថ្ងៃសំពះ។ តែមុននឹងចូលរោងអ្នកសាមីដើមការត្រូវចាត់ឲ្យអ្នកផ្លូវទៅជម្រាបជូនផ្ទះ និងសុំអនុញ្ញាតកិច្ចការផ្សេងៗដល់មេបាខាងស្រីគឺ  – វារៈដំបូង: ត្រូវជម្រាបជូនផ្ទះដែលសង់ថ្មីនោះទៅមេបា(តែស្រុកខ្លះគេឲ្យជូនក្នុងថ្ងៃទី ... Read More »

(តពីលេខមុន) ថ).ប្រាក់ស្នាប់ទឹកដោះ :   ប្រាក់ថ្លៃទឹកដោះដែលម្តាយបានចិញ្ចឹមមកពីតូច លុះធំឡើងមានប្ដីមានទំនៀមត្រូវឲ្យកូនប្រសាប្រុសជូនម្ដាយក្មេក បើគ្មានម្ដាយក្មេកត្រូវជូនទៅឪពុកក្មេក ឬអាណាព្យាបាលស្រេចតែមេបាខាងស្រីនឹងកាត់យ៉ាងតិចបំផុតពីត្រឹម២៛០០ឡើងទៅ ១០០ ៛(ប្រាក់សម័យដើម) មេបាត្រូវប្រមើលមើលដល់ឋានៈរបស់ត្រកូលនោះ ហើយកាត់ឲ្យល្មមនឹងត្រូវការ។ មានទំនៀមថា ប្រាក់ស្នាប់ទឹកដោះនោះ ម្ដាយក្មេកអ្នកទទួលទៅ ... Read More »

(តពីលេខមុន) ដ).ចំនួនប្រាក់ខាន់ស្លា:   ឯប្រាក់ខាន់ស្លា លោកកំណត់ទុកឲ្យមេបាកាត់យកតាមបណ្ដាស័ក្តិរបស់វង្សត្រកូលខាងប្រុស លោកចែកត្រកូលជាបួនគឺត្រកូលរាជស័ក្តិ ត្រកូលឧត្តមស័ក្តិបុរាណស័ក្តិ និងត្រកូលភ័ព្វស័ក្តិ១ ។ ត្រកូលដែលជាប់តំណសត្ថតិវង្សដោយខិត្តិយសគ្រួសារហៅថាត្រកូលរាជស័ក្តិ លោកឲ្យយកជាតិស័ក្តិទឹកមាស ៩ កាត់ជាប្រាក់ ៩០ តម្លឹងបីបាត ... Read More »

(តពីលេខមុន)  ឃ).គ្រឿងបណ្តាការស្លាកន្សែង ត្រូវបង្គាប់ដូច្នេះ: ១.ស្លា ១០៥ ដៃ ២.ម្លូ ១០៥ ត្របក ៣.ថ្នាំ ១ ដម្លឹង ៤.ស្លាជ្វា ៥ ដុំ  ... Read More »

(តពីលេខមុន)   ជំនួយគ្រឿងបណ្តាការ:   ចំនួនគ្រឿងបណ្តាការឯទៀតដែលនឹងពោលទៅនេះ គឺគប្បីជ្រាបថា ជារបៀបដែលគេកំណត់ប្រើក្នុងសម័យព្រេងនាយឯណោះសព្វថ្ងៃអ្នកនៅនគរ មិនបានជាកាន់យកតាមកំណត់នេះទាំងអស់ទេ ដោយយកខ្លះ មិនយកខ្លះព្រោះកាលៈទេសៈប្រែប្រួលទៅមានរបៀបរបស់ថ្មីផ្សេងៗកើតឡើង គេក៏ប្រើរបស់ថ្មីជាជំនួសរបស់ចាស់នោះក៏មាន គេលះបង់ចោលតែម្ដង ដោយមិនមានប្រើរបស់ជំនួសក៏មានដូចជាយ៉ាង អំបិល ប្រហុក ... Read More »

(តពីលេខមុន) ៥-របៀបជូនពេលា:   អ្នកដែលទៅធ្វើផ្ទះក្តី អ្នកដែលមិនត្រូវធ្វើផ្ទះក្តី កាលដល់ឱកាសណាមួយដ៏សមគួរហើយ ត្រូវជូនពេលា គឺកំណត់ថ្ងៃ ខែ ដែលនឹងរៀបមង្គលការឲ្យទៅខាងស្រីជ្រាប សូមអនុញ្ញាតរៀបការកូនតាមការកំណត់នោះ តែអ្នកដែលត្រូវធ្វើផ្ទះនោះ ត្រូវជូនក្នុងវេលាដែលធ្វើផ្ទះរួចហើយ គឺត្រូវឲ្យហោរ ឬអាចារ្យគន់គូរមើលឫក្យថ្ងៃ ... Read More »

(តពីលេខមុន)   អ្នកមហាគប្បីជំរាបតាមពិតថាសូមទាន សូមក្រាបប្រណិប័តន៍អស់លោកមេបាសូមទានជ្រាប។   តែកូនប្រុសខ្ញុំប្របាទមានរូបឆោមជាមជ្ឈិមបុរស ឥតមានវិកលចរិតពិការអវៈយវៈឯណានិមួយដែលមិនគួរដល់ការងារសម្រាប់ខ្លួននោះទេ។    ពួកមេបាត្រូវឆ្លើយថា ដែលអ្នកមហានិយាយមកតែមាត់ទទេដូច្នេះ នឹងយកជាបន្ទាល់ពុំបានត្រូវឲ្យអ្នកមហានាំខ្លួនកូនប្រុសមកឱ្យយើងជាមេបារាល់គ្នាពិនិត្យមើលក្នុងកាលឥឡូវនេះ។   អ្នកមហាត្រូវប្រាប់អ្នកផ្លូវឲ្យទៅនាំយកកូនប្រុសមក។ ការកូនប្រុសមកដល់ហើយ អ្នកមហាត្រូវជម្រាបជូនខ្លួនកូនប្រុសថាសូមទាន ... Read More »

(តពីលេខមុន)   ខណៈនោះ អ្នកផ្លូវត្រូវជម្រាបថា សូមជម្រាបអស់លោកមេបាប្រុស ស្រី សូមជ្រាប ត្បិតសាមីដើមការបានពឹងពររកខ្ញុំជាអ្នកផ្លូវឲ្យមកសូមដណ្ដឹងកូនស្រីរបស់លោកមេបាពីរជើងរួចមកហើយ ដូចលោកមេបាជ្រាបស្រាប់ តែគ្រាក្រោយនេះលោកមានប្រសាសន៍ថា ខ្ញុំជាអ្នកផ្លូវនេះជាស្រីស្រដីការអ្វីពុំដាច់ស្រេចនឹងទទួលការបង្គាប់បញ្ជាអំពីលោកមេបាក្រែងពុំបាន ទើបលោកឱ្យខ្ញុំទៅជំរាបលោកដើមការឲ្យពឹងរកប្រុសដែលមានសតិបញ្ញាមកនិយាយការនឹងលោក ឥឡូវអ្នកសាមីដើមការបានពឹងរកបុរសដែលមានគុណសម្បត្តិដូចដែលលោកមេបាបង្គាប់ទៅ គឺអ្នកទាំងបីនេះឲ្យខ្ញុំនាំមកប្រណិបតន៍ជូនលោកមេបា ដើម្បីនិយាយមង្គលគ្រប់ជំពូកតទៅក្នុងវារៈជាគំរប់ ... Read More »

(តពីលេខមុន) គ).ជើងគម្រប់៣ * ស៊ីស្លាបញ្ចប់ពាក្យ   អំណើះអំពីនោះមក អ្នកសាមីដើមការ ត្រូវគិតគូរទៅដណ្ដឹងឱ្យបានជាដាច់ស្រេចតទៅ។ មុននឹងទៅ ត្រូវជូនព័ត៌មានទៅដល់ខាងស្រីដូចមុន។ ចំណែកឯខាងស្រីសោត ក៏ត្រូវកំណត់ថ្ងៃខែឲ្យមកនឹងត្រូវរៀបចំគេហដ្ឋាន និងអញ្ជើញពួកញាតិសន្តានសាច់សាលោហិតឲ្យមកកាន់ទីសន្និបាតក្នុងផ្ទះនោះចំនួនច្រើនជាងលើកមុន ព្រោះជើងនោះជាការសំខាន់ដែលត្រូវអនុម័តឬបដិសេធដោយដាច់ខាតតទៅថា ត្រូវឲ្យ ... Read More »

ខ).ជើងជាគម្រប់២:  * ស៊ីស្លាកន្សែង   កាលឲ្យអ្នកផ្លូវទៅដណ្ដឹង១ជើងហើយឃើញថា គេពុំទាន់អនុញ្ញាតឲ្យដាច់ស្រេចនៅឡើយគ្រាន់តែបើកផ្លូវឲ្យដើរទៅទៀត ដូច្នេះសម័យដើមការក៏ត្រូវគិតគូរទៅដណ្ដឹងតទៅទៀតតាមទំនៀមក្នុងឱកាសណាមួយដ៏សមគួរ តែមុននឹងឲ្យអ្នកផ្លូវទៅដណ្ដឹងត្រូវជូនដំណឹងទៅដល់ខាងស្រីដូចពោលហើយក្នុងជើងជាដំបូងកាលបានកំណត់ថ្ងៃខែមកហើយ ត្រូវចាប់រណ្ដាប់ស្លាកន្សែង គឺរងមួយមានកន្សែងបញ្ចពណ៌(កន្សែងមានសម្បុរ ៥ យ៉ាង) ឬកន្សែងប្របុច១ ក្រាលលើរងនោះ ហើយរៀបគ្រឿងស្លាគ្រប់មុខដាក់លើកន្សែងនោះ ... Read More »

(តពីលេខមុន)  ៤). របៀបដណ្តឹង:  ក) ជើងទី១   កាលឲ្យមនុស្សទៅនិយាយចែចូវ ឬ និយាយដោយខ្លួនឯងដឹងទំរោយថា គេមុខជាព្រមល្មមឲ្យកូនស្រីគេហើយ លំដាប់នោះត្រូវគិតគូរទៅដណ្ដឹងតទៅទៀតតាមទំនៀម តែមុននឹងទៅដណ្ដឹងត្រូវចាត់បម្រើម្នាក់ទៅជូនព័ត៌មានដល់អ្នកគ្រប់គ្រងកូនស្រីថា” លោកអ្នកឈ្មោះនោះ នៅស្រុកខេត្តឈ្មោះនោះ នឹងឲ្យអ្នកផ្លូវមកប្រណិបតន៍សូមដណ្ដឹងកូនស្រីលោកអ្នកបីជើង ... Read More »

(តពីលេខមុន)   ៣-របៀបចែចូវ :   ក្នុងទវារៈដំបូង មាតាបិតា ឬអាណាព្យាបាលកូនប្រុសកាលបើពិនិត្យមើលគំនិតមារយាទ និងពិនិត្យមើលតាមតម្រាអម្បាលនេះឃើញគួរសមនឹងចិត្តរបស់ខ្លួនហើយ រមែងពឹងរកមនុស្សដែលជាញាតិឬ ដែលធ្លាប់ស្និទ្ធស្នាលនិងមាតាបិតា ឬអាណាព្យាបាលខាងកូនស្រីជាអ្នកដែលមានគូស្រករដោយមានខាន់ស្លា ហើយមានជីវិតរស់នៅទាំងពីរជាអ្នកមានសតិបញ្ញាស្គាល់ខុសត្រូវខ្ពស់ទាប ជាអ្នកមានវាចាច្រើនទៀងត្រង់បានពីរនាក់ ឱ្យទៅសួរនិយាយចែចូវ ... Read More »

(តពីលេខមុន)   ២-របៀបមើលសមពង្សធាតុ:   ឆ្នាំជូតធាតុទឹក ឆ្លូវធាតុដី ខាលធាតុឈើ ថោះធាតុឈើ រោងធាតុមាស ម្សាញ់ធាតុភ្លើង មមីធាតុភ្លើង មមែធាតុមាស វកធាតុដែក រកាធាតុដែក ចធាតុដី ... Read More »

ប្រពៃណីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានបន្សល់ទុកនៅតាំងពីបុរាណកាលមក ដែលនេះជាប្រពៃណីឬទំនៀមទម្លាប់សម្រាប់ក្នុងមួយជីវិតម្នាក់ៗ ត្រូវការ ចង់បាននិងចង់រៀបពិធីនេះឱ្យបានសមស្រប សមរម្យ ទោះបីមានធនធានតិចក្តីច្រើនក្តី ព្រោះការសាងជីវិតឲ្យក្លាយជាប្ដីប្រពន្ធមានតែម្ដង។     យ៉ាងណា ចំពោះការរៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍ដែលធ្វើឡើងឲ្យសមស្របតាមក្បួនប្រពៃណីខ្មែរយ៉ាងណានោះ មនុស្សមួយចំនួននៅមិនទាន់យល់អំពីការរៀបចំ ឬការប្រព្រឹត្តទៅនៃអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមក្បួនខ្នាតទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរបុរាណបន្សល់ទុកមកដល់សព្វថ្ងៃបែបណាខ្លះនៅឡើយទេ។    ដើម្បីស្វែងយល់នៃការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមក្បួនខ្នាតខ្មែរពីបុរាណបែបណានោះ យើងសូមលើកយកពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមសៀវភៅមួយដែលមានចំណងជើងថា ... Read More »

(តពីលេខមុន)   ចំណីអាហារដែលជារុក្ខជាតិតាក់តែងបង្កើតបានជារូបកាយរបស់មនុស្ស មិនមែនជាធាតុសកម្ម គឺរូបធាតុនេះជាធាតុអសកម្មទេ ព្រោះមហាភូតរូបនេះមិនចេះធ្វើចលនាអ្វីទាំងអស់ ចំណែកឯវិញ្ញាណ ឬចិត្តទើបជាធាតុសកម្មរស់រាល់ចលនារបស់រូប គឺអាស្រ័យតែនឹងចិត្តជាធាតុឬជាកម្លាំងបញ្ជាប៉ុណ្ណោះ។ កាលបើចិត្តជាធាតុបញ្ជាយ៉ាងនេះ ត្រូវតែមានថាមពល ឯថាមពលនោះពិតជាបានចម្រាញ់ស្រូបយក ពីមហាភូតរូបរបស់រាងកាយដោយពិត ទើបមានបុគ្គលពួកខ្លះនៅទំនេរ តែជាអ្នកត្រិះរិះច្រើនខ្វាយខ្វល់អផ្សុកច្រើន ... Read More »

(តពីលេខមុន)   * អាយុនិងពណ៌សម្បុរមនុស្ស:   ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធមានបុព្វេនិវាសានុស្សតិវិជ្ជា ត្រូវបានប្រមើលឃើញកាលព្រេងនាយស្ដេចចក្រព័ត្តិព្រះនាមទល្ហនេមិការគ្រប់គ្រងដោយធម៌ មនុស្សក្នុងដែនសមាទាននូវកុសលធម៌ដោយប្រពៃ មនុស្សមានអាយុ  ៨ម៉ឺនឆ្នាំ។ នៅពេលខាងមុខទ្រង់បានព្យាករណ៍ថាកាលមនុស្សលោកឃើញទោសរបស់អធម៌ត្រជាក់និងភ្នែកក៏បាននាំគ្នាសមាទានកុសលធម៌ឡើងវិញជាបច្ច័យនាំឲ្យពួកមនុស្សមានអាយុនិងពណ៌សម្បុរចម្រើនឡើងវិញជាលំដាប់រហូតដល់៨ម៉ឺនឆ្នាំដូចពីព្រេងនាយដែរ។   ពាក្យថា ៨ម៉ឺន ឆ្នាំគប្បីសំគាល់ត្រឹមថាអាយុវែងប៉ុណ្ណោះ ... Read More »

(តពីលេខមុន)   ធម៌សំដៅការកើតឡើងនៃអកុសលហេតុ រួមមាន អលោភៈ អទោសៈ អមោហៈ រួមរស់មកនៅត្រឹមបញ្ញា អាស្រ័យដោយសារកុសលកម្ម។ បញ្ញានេះបើពោលដោយអត្ថៈមានសេចក្តីថា សភាវៈដឹងច្បាស់១ សភាវៈសុខ១ ។ ប្រទេសជាចក្រពតិ្តប្រកបដោយរតនៈជាទិព្វ ផ្អែកតាមពុទ្ធដីកាបានបង្ហាញច្បាស់ថា ... Read More »

(តពីលេខមុន)   សរុបសេចក្តីមក ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់បានលះអធម៌ដោយព្រះអង្គឯងផ្ទាល់ ទ្រង់បានសន្សំបារមីតាក់តែងធម៌ឲ្យកើតក្នុងសន្ដានរបស់ព្រះអង្គក៏ដោយព្រះអង្គផ្ទាល់ ។ ចំណែកឯមនុស្សយើងក៏ត្រូវលះអធម៌ព្យាយាមតាក់តែងកសាងធម៌ដោយសារខ្លួនឯងផ្ទាល់តែម្យ៉ាងដែរ ដូចព្រះអង្គទ្រង់សម្តែងថា ការកើតឡើងនៃអក្ខរៈដល់ពួកសត្វទាំងនោះឯងដូចគ្នានឹងសត្វទាំងឡាយដទៃដែរមិនមែនខុសគ្នាទេ កើតឡើងតែដោយធម៌ប៉ុណ្ណោះឯង មិនមែនដោយអធម៌ទេ( បិដក១៨ ទំព័រ ១៨៩) ។ ... Read More »

(តពីលេខមុន)   លោភៈ និងទោសៈ រមែងកើតឡើងចំពោះបុគ្គលម្នាក់ៗ តាមអធ្យាស្រ័យរៀងៗ ខ្លួន ដែលបុគ្គលមានចិត្តជាប់ដោយកិលេស ចំពោះវត្ថុនោះ សត្វនោះ អារម្មណ៍ណាមួយនោះការងារណាមួយនោះ តាមបែបល្ងង់ខ្លៅ។   បញ្ញាកើតឡើងខណៈណា រមែងោញាំងចិត្តគំនិតឲ្យមើលឃើញតែប្រយោជន៍ពិត ... Read More »

(តពីលេខមុន)  បញ្ញា គឺជាអកុសលធម៌ពិត  បុគ្គលកាលមានបញ្ញាអាចសង្កេតឃើញថា ការចិត្តកើតឡើងបុគ្គលឥតបញ្ញារមែងមានកាយកម្ម វចីកម្ម មនោកម្ម ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅរកការងារ ឬអារម្មណ៍ណាមួយនោះ ទៅតាមតែកម្លាំងចិត្តប្រាថ្នាចង់បាន ចិត្តជាប់ជំពាក់ ចិត្តស្រលាញ់សប្បាយត្រេកត្រអាលនោះប៉ុណ្ណោះ តែទោះចិត្តក៏យ៉ាងដូច្នោះដែរ។ ចំណែកឯហេតុបច្ច័យនៃធម៌ពិតបុគ្គលគ្មានបញ្ញាឥតបានដឹងទាំងអស់ ទើបជាលទ្ធផលបុគ្គលបានទទួលនូវសេចក្តីទុក្ខ ... Read More »

(តពីលេខមុន)   * អំពីធម៌ និងបច្ចេកវិជ្ជា   ចំណោទបញ្ហាចំពោះមនុស្សលោក គឺនៅត្រង់មិនមានជំនឿថានឹងយកធម៌មកអនុវត្តក្នុងការគ្រប់គ្រងសង្គមដូចព្រះពុទ្ធដែលបានសម្តែងទុកនោះឡើយអាស្រ័យមានទស្សនៈដូចខាងក្រោម÷   – ធម៌ជាសភាវៈដ៏មានអាថ៌កំបាំង ដែលអ្នកប្រាជ្ញធំៗនៅលើលោកហាក់មិនទាន់ស្រាវជ្រាវសិក្សារកឃើញ អំពីនិយមន័យដ៏ជាក់លាក់ចំពោះពាក្យមួយមាត់នេះនៅឡើយ។   – ... Read More »

(តពីលេខមុន)   ដែលហៅថាធម៌ ជាគុណដ៏ប្រសើរបំផុតសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាទាំងឡាយដែលកំពុងកើតមាន ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗនៅលើសាកលលោក កាលបើយកធម៌ជាអធិបតីគិតយ៉ាងនេះថា បើនឹងបោះបង់រោងចក្រឧស្សាហកម្មចោល ការបដិវត្តន៍យ៉ាងនេះនឹងមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនណាស់ បើនឹងរុលទៅមុខបន្តក៏នឹងប្រឈមមុខចំពោះបញ្ហាថាមពល វត្ថុធាតុដើម ទីផ្សារ។ ប្រទេសដែលមានរោងចក្រសំខាន់ៗធុនធ្ងន់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងស្រុក កាលពួកគេយល់ច្បាស់អំពីធម៌ចម្រើន និងធម៌វិនាសបានពិតប្រាកដ ពួកគេនឹងមានការយោគយល់គ្នាអំពីផលប្រយោជន៍រួមជាក់ជាមិនខាននៅពេលនោះការប្រឈមមុខដាក់គ្នាអំពីបញ្ហាសង្រ្គាមលោកនិងអាចដោះស្រាយបានជាពុំខានអាស្រ័យតែព្រះពុទ្ធបានទ្រង់សម្តែងបញ្ហានេះទុកជាមុនជាហេតុនាំឲ្យពិភពលោកបានយល់ដឹងបញ្ហានេះមុន ... Read More »

(តពីលេខមុន)   * ធម៌ជាគុណវិសេសក្នុងការគ្រប់គ្រងសង្គម   បញ្ហាវិបត្តិធម្មជាតិទុកសោកភ័យអាសន្នរបស់មនុស្សតាំងពីអតីតកាល ក៏ដូចបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគតដ៏វែងឆ្ងាយទៀត តាមការសម្តែងទុករបស់ព្រះពុទ្ធ គឺសុទ្ធតែទាក់ទងទៅនឹងធម៌នេះទាំងអស់។   សួរថា តើទុកឲ្យវាបាត់ធម្មជាតិគ្រោះទុរ្ភឹក្សចុងក្រោយសង្រ្គាមលោក កើតឡើងតាមការព្យាករណ៍របស់ព្រះពុទ្ធ ទើបពិភពលោកចាប់ផ្ដើមយកធម៌ទុកជាមាគ៌ាដឹកនាំជាអាខាងក្រោយខណៈដែលលោកនេះរលាយអស់ ... Read More »

(តពីលេខមុន)   ផ្អែកតាមមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រនៃការគ្រប់គ្រងលោកនេះ តាំងពីបឋមកប្ប មកដល់បច្ចុប្បន្នការគ្រប់គ្រងដែលប្រកបដោយធម៌ដ៏ប្រសើរ ញ៉ាំងប្រជុំជនឲ្យដល់នូវភាពរុងរឿងគ្រប់ប្រការនោះ គឺស្ដេចចក្រពត្តិពីព្រេងនាយមានចក្ខុវិស័យនយោបាយដូចខាងក្រោម÷ – ធម៌គឺជាស្ថាប័ននយោបាយកំពូលដែលត្រូវបង្កើតឡើងដើម្បីបណ្ដុះបណ្ដាលនៅបញ្ញាញាណទិព្វ គ្របដណ្ដប់ទៅលើគ្រប់វិស័យសង្គមនៅក្នុងដែន ឲ្យស្គាល់ច្បាស់នូវហេតុពិត គោរពនូវហេតុ បូជានូវហេតុ យកហេតុពិតជាទង់ជ័យ យកហេតុពិតទុកជាអធិបតីដោះស្រាយបញ្ហាទៅតាមហេតុពិត ... Read More »

(តពីលេខមុន)   កាលបើមនុស្សមានអាយុ ៨ ម៉ឺ៊នឆ្នាំ ព្រះដ៏មានព្រះភាគទ្រង់ព្រះនាម មេតេយ្យ នឹងកើតក្នុងលោក ទ្រង់ឆ្ងាយចាកកិលេស ទ្រង់ត្រាស់ដឹងនូវញេយ្យធម៌ទាំងពួងដោយប្រពៃដូចតថាគតក្នុងកាលឥឡូវនេះដែរ។ ឯព្រះបាទសង្ខចក្រនិងអនុវត្តនូវចក្រពត្តិប្រវត្តិ រួចចេញសាងផ្នួសក្នុងសំណាក់ព្រះមេតេយ្យជាអរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធនោះ ដោយគេចចេញទៅមួយអង្គឯង ព្យាយាមដុតកំដៅកិលេស មានហឫទ័យឆ្ពោះទៅរកព្រះនិព្វាន ... Read More »

(តពីលេខមុន)   កាលបើមនុស្សមានអាយុ ១០ ឆ្នាំ រសជាតិដ៏ប្រសើរទាំងនេះគឺទឹកដោះថ្លា ទឹកដោះខាប់ ប្រេងទឹកឃ្មុំ ទឹកអំពៅ អំបិល នឹងបាត់ទៅ…ស្មៅគែលលក និងជាភោជន៍ដ៏ប្រសើរដូចនៅក្នុងកាលឥឡូវនេះ មានបាយ ស្រូវសាលីលាយដោយសាច់ជាភោជន៍ក៏ប្រសើរយ៉ាងនោះដែរ។ ពេលនោះអកុសលកម្មបថនិងចម្រើនឡើងកុសលកម្មបទ ... Read More »

(តពីលេខមុន) * ការមិនអភិវឌ្ឍន៍វិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ស្តេចចក្រទី៧ :   ស្តេចចក្រទី២…ទី៣…ទី៤…ទី៥…ទី៦ សុទ្ធតែមានវត្តប្រតិបត្តិយ៉ាងនេះទាំងអស់ ដោយឡែកតែរាជបុត្រស្ដេចចក្រទី ៧ ក្រោយរាជបុរសទូលប្រាប់ថាចក្កតន៍ជាទិព្វបាត់ចាកទីហើយ ទ្រង់មិនសប្បាយព្រះទ័យ តែក៏មិនទៅទូលសួរព្រះរាជឥសីជាបិតា គឺទ្រង់ប្រៀនប្រដៅអ្នកជនបទ ពួកពលពួករាជបុរស តាមតែយោបល់ផ្ទាល់ខ្លួន…អ្នកជនបទក៏មិនចម្រើនស្មើមុនដូចការស្ដេចទាំងឡាយជាន់ដើម។ ... Read More »

តាមជំនឿនិងទំនៀមរបស់ខ្មែរយើងពីយូរលង់មកហើយ ព្រះរាជ​ពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល ត្រូវបានប្រារព្ធ​ធ្វើឡើង ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ នៅក្នុង​ថ្ងៃ​៤​រោច ខែ​ពិសាខ ឯ​វាល​ព្រះ​ស្រែ ឬ​វាលមេរុ ស្ថិតនៅ​ពី​ខាងជើង នៃ​ព្រះបរមរាជវាំង​សព្វថ្ងៃ នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ។ ប៉ុន្តែ ឆ្នាំ​ខ្លះ​គេធ្វើ​នៅតាម​ខេត្តដែរ បន្ទាប់ពីគេដឹងថាពិធីនេះមាន​ប្រវត្តិ​ដ៏​យូរលង់​ណាស់​មកហើយ ... Read More »

(តពីលេខមុន)  រាជបុត្រឡើងសោយរាជ្យបាន ៧ ថ្ងៃ ចក្ករ័តន៍ជាទិព្វក៏បាត់ទៅព្រះរាជាក៏យាងទៅដណ្តឹងសួរព្រះរាជឥសីបិតា ៗ ទ្រង់ត្រាស់នឹងព្រះរាជបុត្រ ទើបនឹងមុទ្ធាភិសេកថា ម្នាលបា! កាលបើចក្ករ័តន៍ជាទិព្វបាត់ទៅ អ្នកកំមានសេចក្តីតូចចិត្តឡើយ ព្រោះថាចក្ករ័តន៍ជាទិព្វនោះមិនមែនជាមរតកមិនមែនជាមរតកដែលមានមកអំពីបិតារបស់អ្នកទេខណ្ឌចូលអ្នកអនុវត្តន៍នូវធម៌របស់ស្ដេចចក្រពត្តិដ៏ប្រសើរ នោះចក្ករ័តន៍ជាទិព្វមានកាំមួយពាន់ ព្រមទាំងខ្នងក្នុងកង់ ព្រមទាំងដុំ ... Read More »