សារព័ត៌មាន នគរវត្ត តែងតែនាំមុខគេជានិច្ច
អន្តរជាតិ៖ នៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ (UNGA) លើកទី៧៥ លោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន បានលើកឡើងជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ពីសាលក្រមរបស់តុលាការមជ្ឈត្តការអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេ(PCA) លើជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងឆ្នាំ២០១៦ ។នេះជាសុន្ទរកថាលើកដំបូងរបស់លោក ឌូទើតេ បានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញានេះ (ក្នុងម៉ោងប្រទេសហ្វីលីពីន) នាកិច្ចប្រជុំនៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ (UNGA) ។
លោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ តាមរយៈវីដេអូថតទុកមុនដែលបានចាក់នៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី៧៥ខាងលើនេះ បានលើកឡើងពីបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលជាជម្លោះជាមួយចិន និងបណ្តាប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀត។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនរូបនេះបានលើកឡើងជាលើកដំបូងពីសាលក្រមរបស់តុលាការមជ្ឈត្តការអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេ។
លោក ឌូទើតេ បានបញ្ជាក់ទៀតថា ហ្វីលីពីន នៅតែបន្តការប្តេជ្ញារបស់ខ្លួននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយផ្អែកទៅតាមអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២ និងសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការមជ្ឈត្តការអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេ។ បន្ថែមពីនេះ លោកថា៖ « ពេលនេះសាលក្រម គឺជាផ្នែកនៃច្បាប់អន្តរជាតិ មានតម្លៃលើសពីការសម្របសម្រួល, ការព្រមព្រៀងរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលអាចបន្ថយតម្លៃ ឬបោះបង់ចោល»។
ក្នុងន័យនេះ លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន អះអាងថា លោកជំទាស់ជាដាច់ខាតរាល់ការប៉ុនប៉ងបំផ្លាញសេចក្តីសម្រេចPCA។ ជាមួយគ្នានេះហ្វីលីពីនបានស្នើឲ្យប្រទេសជាច្រើនទៀត គាំទ្រសាលក្រមមួយនេះ និងបង្ហាញជំហររបស់ខ្លួនផងដែរ។ បើតាមលោកឌូទើតេ ការគាំទ្រសេចក្តីសម្រេចរបស់PCA គឺប្រៀបទៅនឹងជ័យជម្នះនៃហេតុផល លើភាពឆេវឆាវ, ច្បាប់ លើភាពគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ និងមិត្តភាព លើការចង់បានលើសលុប។
សូមជម្រាបផងដែរថា រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីន បានសម្រេចប្តឹងចិនលើរឿងអធិបតេយ្យក្នុងសមុទ្រចិនភាគខាងត្បូង ទៅតុលាការមជ្ឈត្តការអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេ តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មកម្លេះ ដែលស្ថិតនៅក្នុងអាណត្តិដឹកនាំរបស់អតីតប្រធានាធិបតីលោក Benigno Aquino III ដោយផ្អែកទៅតាមអនុសញ្ញាសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២។ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦ តុលាការមជ្ឈត្តការអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេបានកាត់សេចក្តីឲ្យហ្វីលីពីនឈ្នះចិន លើជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង ពោលគឺបន្ទាប់ពីលោកឌូទើតេ ឡើងកាន់តែជាប្រធានាធិបតី បានប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។ ជាការឆ្លើយតបចិនបានបដិសេធមិនទទួលស្គាល់ និងគោរពតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការនោះទេ។
ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សាលក្រមនេះ មិនត្រូវបានលោក ឌូទើតេអនុវត្តឲ្យបានពេញលេញទេ នៅក្នុងអាណត្តិរបស់លោកដោយសារជំហររបស់លោកខិតទៅរកចិន។
គួរបញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនរូបនេះ ឡើងកាន់តំណែងមកបានធ្វើទស្សនកិច្ចទៅចិនរហូតដល់ ៥ដង និងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាច្រើន ក្នុងតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារ។ ភាគីទាំងពីរបានប្រកាសបង្កើតក្រុមការងាររួមគ្នាលើការរុករកប្រេង និងឧស្ម័នធម្មជាតិ នៅក្នុងតំបន់ជម្លោះក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៩ផងដែរ។ កិច្ចព្រមព្រៀងលើក្រុមការងារសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ ត្រូវបានភាគីចិន និងហ្វីលីពីនយល់ព្រមតាំងពីឆ្នាំ២០១៨មកម្លេះ៕ដោយ៖ស តារា
