ប្រទេសហៃទីព្យួរការដំឡើងថ្លៃប្រេងឥន្ធនៈ បន្ទាប់ពីបាតុកម្មដុតបំផ្លាញ លួចឆក់ និងបាញ់ប្រហារ

នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសហៃទី លោក Jack Guy Lafontant កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដា បានប្រកាសផ្អាក “រហូតដល់មានការជូនដំណឹងបន្ថែមទៀត” អំពីការដំឡើងថ្លៃប្រេងឥន្ធនៈ ដែលបានបង្កឱ្យមានការតវ៉ាហិង្សា និងស្លាប់មនុស្សម្នាក់សញ្ជាតិ ការាបៀន។

ការប្រឈមមុខគ្នានេះ បានកើតឡើងរាប់ម៉ោង បន្ទាប់ពីលោក Lafontant បានអំពាវនាវរកភាពអត់ធ្មត់តាមទូរទស្សន៍ដ៏រំជើបរំជួល និងបានព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលប្រជាជនអំពីតម្រូវការចាំបាច់ដើម្បីតម្លើងតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈ ។

រដ្ឋធានី Port-au-Prince និងតំបន់ជុំវិញនេះ បានរងការខូចខាត ចាប់តាំងពីរសៀលថ្ងៃសុក្រ ផ្លូវធំ ៗ ត្រូវរាំងស្ទះដោយរបាំងដែករបស់ប៉ូលិស ផ្លូវខ្លះទៀតរាំងស្ទះបង្កឡើងដោយការដុតកង់ឡាន ។ អ្នកតវ៉ាមួយចំនួនបានអំពាវនាវឱ្យមានបដិវត្តន៍នៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រនេះថែមទៀតផង ។

គ្រាន់តែមុនពេលមានការប្រកាសអំពីសកម្មភាពផ្អាកដំឡើងថ្លៃប្រេងនេះ មេដឹកនាំសភាជាន់ទាបរបស់ហៃទី បានគំរាមថា រដ្ឋាភិបាលអាចនឹងត្រូវបានលាលែង ប្រសិនបើតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈមិនប្រកាសដំឡើងវិញទេនោះ ។

ការប្រកាសផ្អាកដំឡើងថ្លៃប្រេងនេះ ត្រឹមមួយថ្ងៃសុក្រ ខណៈប្រជាជនហៃទីជាច្រើនកំពុងចាប់អារម្មណ៍តាមដានការប្រកួតបាល់ទាត់ពិភពលោក ។

លោក Gary Bodeau ប្រធានសភាតំណាងរាស្រ្តបានប្រាប់ AFP ថា: «ប្រសិនបើគ្មានការឆ្លើយតបក្នុងរយៈពេលពីរម៉ោងនោះ រដ្ឋាភិបាលនឹងត្រូវបានចាត់ទុកថា បានលាលែងពីតួនាទី» ហើយអង្គនីតិបញ្ញត្តិនឹងទទួលបន្ទុកខុសត្រូវ។

លោក Lafontant បានប្រកាសនៅលើប្រព័ន្ធTwitter អំពីការផ្អាកដំឡើងតម្លៃប្រេងនេះ ដោយសរសេរថា “អំពើហិង្សា និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាមូលដ្ឋានគ្រឹះកំពុងតែប្រឆាំងគ្នា” ។

សូម្បីតែនៅមុនពេលមានកិច្ចពិភាក្សាដ៏ចម្រូងចម្រាសអំពីតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈនេះ ក្រុមតំណាងរាស្ត្របានចាប់ផ្តើមប្រឈមមុខតានតឹងដាក់គ្នាទៅហើយ ហើយកាលពីម្សិលមិញនេះទៀតសោត ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាដ៏ខ្លាំងក្លាអាចឈានដល់ការដួលរលំរបស់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ ។

យ៉ាងហោចណាស់មនុស្សម្នាក់បានស្លាប់នៅក្នុងអំពើហិង្សាមួយយប់ថ្ងៃសុក្រ ហើយអ្នកយកព័ត៌មានរបស់ AFP ម្នាក់បានឮការបាញ់កាំភ្លើងនៅរដ្ឋធានី ។

ផ្សារទំនើប និងទ្រព្យធន់អាជីវកម្មផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់ត្រូវបានចោរលួច, រថយន្តត្រូវបានដុតកម្ទេច បង្កឲ្យមានភាពចលាចលយ៉ាងខ្លាំង ។

ការតវ៉ាដ៏ស្រួចស្រាវស្រដៀងគ្នានេះក៏បានកើតឡើងនៅក្នុងទីក្រុង Cap-Haitien ជាទីក្រុងធំទី 2 ក៏ដូចជានៅក្នុងឃុំ Les Cayes, Jacmel និង Petit-Goave របស់ប្រទេសហៃទីផងដែរ ។

សេវាកម្មអ៊ីនធើណែតបានជួបការលំបាក ទោះបីជាមិនទាន់ច្បាស់លាស់ថា តើមានការជាប់ទាក់ទងនឹងភាពចលាចលនេះដែរឬយ៉ាងណានោះឡើយ ។

បណ្តាញព័ត៌ថា “យើងកំពុងមើលឃើញភាពស្ងប់ស្ងាត់បន្តិចបន្តួចនាពេលឥឡូវនេះ” ។ អ្នកស្រី Stacy Librandi Bourne ជនជាតិអាមេរិកម្នាក់បានប្រាប់ CNN ពីទីក្រុង Port-au-Prince ដែលជាកន្លែងនាងកំពុងស្ថិតក្នុងចំណោមភ្ញៀវទេសចរជនជាតិអាមេរិចចំនួន 50 នាក់ និងអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនា ដែលមិនអាចចាកចេញពីសណ្ឋាគារ Oasis Hotel ដោយសារតែភាពចលាចលនេះ។

‘កុំបំផ្លាញ’

បញ្ហានេះ ត្រូវបានបង្កឡើងដោយការប្រកាសរបស់រដ្ឋាភិបាលថា តម្លៃប្រេងសាំងនឹងកើនឡើង 38% ប្រេងម៉ាស៊ូតកើន 47% និងប្រេងកាត 51% ចាប់ផ្តើមនៅចុងសប្តាហ៍នេះ ។

ការតវ៉ាបានជំរុញឱ្យក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ធំៗជាច្រើន រួមទាំងក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍អាមេរិច អ៊ែរហ្វ្រែន ព្រលានយន្ដហោះ Jet Blue និង Copa លុបចោលជើងហោះហើរទៅកាន់កំពង់ផែ Port Au Prince ជាបណ្តោះអាសន្ន ។

លោក Lafontant ជាវេជ្ជបណ្ឌិតមួយរូបប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ និងជាអ្នកនយោបាយថ្មីដែលចូលកាន់តំណែងកាលពីដើមឆ្នាំមុននិយាយថា “ខ្ញុំសុំការអត់ធ្មត់របស់អ្នក ពីព្រោះរដ្ឋបាលរបស់យើង មានចក្ខុវិស័យជាកម្មវិធីច្បាស់លាស់” ។ សូមកុំបំផ្លិចបំផ្លាញអី ពីព្រោះរាល់ពេល ហៃទី ខ្លួនឯងតែងតែក្លាយទៅជាអ្នកក្រីក្រ ។ ”

មនុស្សជាង 40.000 នាក់កំពុងស្នាក់នៅក្នុងជំរំបណ្ដោះអាសន្ននៅឡើយ បន្ទាប់ពីការរញ្ជួយដីសម្លាប់មនុស្សជាង 200.000 នាក់ កាលពី 8 ឆ្នាំមុន ហើយមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ទៀត បានស្លាប់ដោយសារជំងឺអាសន្នរោគរយៈពេលយូរអង្វែង ។

កាលពីយប់ថ្ងៃសុក្រ អង្គរក្សរបស់អ្នកនយោបាយគណបក្សប្រឆាំងបានស្លាប់ នៅក្នុងការប៉ះទង្គិចជាមួយបាតុករ នៅកណ្តាលទីក្រុង ព័រអូប្រាំង ពេលដែលគាត់ប៉ុនប៉ងឆ្លងកាត់ផ្លូវដែលបានបិទនោះ ។ សាកសពរបស់គាត់ត្រូវបានគេដុតនៅលើផ្លូវនោះតែម្តង ។

ឧបត្ថម្ភធនដ៏ចម្រូងចម្រាស

ស្នងការប៉ូលិសជាតិរបស់ហៃទីបានអង្វរអំពាវនាវជាបន្ទាន់ឲ្យមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ ។

លោក Michel-Ange Gedeon បាននិយាយថា “យើងយល់ដឹងពីសិទ្ធិរបស់អ្នកដើម្បីតវ៉ា” ។ ប៉ុន្តែយើងមិនយល់ដឹងអំពីអំពើហិង្សានោះទេ “។

យ៉ាងហោចណាស់ស្ថានីយប៉ូលីសពីរកន្លែង និងរថយន្តប៉ូលីសជាច្រើនគ្រឿងត្រូវបានគេដុតបំផ្លាញ ។

ក្របខ័ណ្ឌដែលបានចុះហត្ថលេខាកាលពីខែកុម្ភៈ រវាងមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) នឹងរដ្ឋាភិបាលហៃទី បានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ពីការបញ្ចប់ឧបត្ថម្ភធន់សម្រាប់ផលិតផលប្រេងកាត ដែលជាប្រភពដ៏សំខាន់នាំឲ្យមានឱនភាពថវិកានោះ ។

ប៉ុន្តែការឧបត្ថម្ភធនក៏ ជួយធ្វើឱ្យប្រេងឥន្ធនៈមានតំលៃសមរម្យផងដែរនៅក្នុងប្រទេសក្រីក្របំផុតនៅតំបន់ Hemisphere ខាងលិច ជាទីដែលប្រជាជនភាគច្រើនរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រខ្លាំង ភាពគ្មានការងារធ្វើ រីករាលដាល ហើយអត្រាអតិផរណាបានកើនឡើងលើសពី 13% ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំ ។

ក្នុងការគាំទ្រដល់តម្លៃប្រេងឥន្ធនៈខ្ពស់ជាងមុននៅក្នុងថ្ងៃនេះ លោក Lafontant បាននិយាយថា នៅចន្លោះឆ្នាំ 2010 និង 2018 ការឧបត្ថម្ភធនប្រេងរបស់រដ្ឋាភិបាលមានតម្លៃ 1 ពាន់លានដុល្លារ ។ លោកបាននិយាយថា “ចំនួននេះអាចឱ្យយើងសាងសង់ផ្លូវហាយវ៉េច្រើនគីឡូម៉ែត្រ … បន្ទប់រៀនជាច្រើន … គ្លីនិកសុខភាពជាច្រើន” ៕ ថាច់ យ៉ាត