សារព័ត៌មាន នគរវត្ត តែងតែនាំមុខគេជានិច្ច
បរទេស៖ ការដែលរដ្ឋាភិបាល អាមេរិក ដឹកនាំដោយប្រធានាធិបតីដូណាល់ ត្រាំ យលព្រមចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយក្រុមតាលីបង់ ក្រោយពិភាក្សាអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមក បង្ហាញឲ្យឃើញថានេះជាយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រសម្រាប់ការបោះឆ្នោត តែប៉ុណ្ណោះ ។ ពេលនេះលោកត្រាំមានពន្ទុះកាន់តែខ្ពស់ តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ ។
កិច្ចព្រមព្រៀងជាប្រវត្តិសាស្ត្រ រវាងអាមេរិកនិងតាលីបង់ ដែលទើបតែបានចុះហត្ថលេខា កាលពីថ្ងៃទី២៩ខែមីនា នៅប្រទេសកាតា គ្រាន់តែជាការចាប់ផ្តើមតែប៉ុណ្ណោះ ដោយនៅផ្លូវវេងឆ្ងាយខាងមុខទៀត ទើបអាចនាំមកនៅសន្តិភាពពិតប្រាកដ។
ខ្លឹមសារនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង មាន៤ទំព័រ ប៉ុន្តែមានចំណុចពីរដែលគួឲ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុត ទីមួយ គឺអាមេរិកត្រូវតែដកទាហានទាំងអស់ចេញពីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ក្នុងរយៈពេល១៤ខែ ប្រសិនបើតាលីបង់ធានាដល់សន្តិសុខដល់ទាហានអាមេរិក ។ទីពីរគឺ កិច្ចព្រមព្រៀង ជាមូលដ្ឋានដើម្បីឲ្យកិច្ចពិភាក្សា រវាងរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន និងក្រុមតាលីបង់ បន្តពិភាក្សាគ្នា ឆ្ពោះទៅកាន់សន្តិសភាព។
ក្រុមអ្នកឯកទេសវិភាគបានលើកឡើងថា ការដែលអាមេរិកចុះកិច្ចព្រមព្រៀង ជាមួយក្រុមតាលីបង់នោះ ជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់លោកត្រាំ ក្នុងការទាក់ទាញពលរដ្ឋអាមេរិកគាំទ្រ សម្រាប់ការបោះឆ្នោត នៅខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២០ តែប៉ុណ្ណោះ។
លោកត្រាំទទួលបានពន្ទុះខ្ពស់ សម្រាប់ការបោះឆ្នោត ដែលជាក្តីសង្ឃឹមជួយឲ្យលោកជាប់ឆ្នោតបន្ថែមមួយអាណត្តិទៀត។ កាលពីការដឹកនាំរបស់អតីតប្រធានាធិបតីអូបាម៉ា ក៏ដូចគ្នានោះដែរ នៅពេលជិតដល់ការបោះឆ្នោត គឺមានព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយធំមួយកើតឡើងដើម្បី ទាក់ទាញ ពលរដ្ឋគាំទ្រ ក្នុងពេលនោះ គឺការសម្លាប់ មេដឹកនាំអាលកៃដា លោកអូស្មា ប៊ីនឡាឌីន។
នៅក្នុងពិធីចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិក លោក ម៉ៃ ប៉ុមប៉េអូ (Mike Pompeo) និងប្រមុខដឹកនាំនយោបាយតាលីបង់ លោក អាប់ឌុល ហ្កានី បារ៉ាដារ (Abdul Ghani Baradar) បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង ជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី ២៩ កុម្ភៈ ២០២០ នៅទីក្រុងដូហា ប្រទេសកាតា។ ស្របតាមកិច្ចព្រមព្រៀង និងប្រសិនបើពួកតាលីបង់គោរពកិច្ចសន្យាបាន សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងត្រូវដកកងទ័ពទាំងស្រុងចេញពីប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន ក្នុងរយៈពេល១៤ខែ។ ចំណែកការចរចាសន្តិភាពអន្តរអាហ្វហ្កានីស្ថាន នឹងអាចចាប់ផ្តើម នៅសប្តាហ៍ខាងមុខ។
បន្ទាប់ពីចំណាយពេលចរចាគ្នាអស់រយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លះ អ្នកចរចានៃអតីតភាគីជាគូសត្រូវទាំងពីរ បានចាប់ដៃគ្នា និងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង ក្រោមវត្តមានរបស់លោកប្រមុខការទូតសហរដ្ឋអាមេរិក និងតំណាងមកពីជាង៣០ប្រទេស តែគ្មានតំណាងមកពីរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថានម្នាក់ទេ។
“សហរដ្ឋអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តនឹងដកកងទ័ពចេញឱ្យអស់ពីអាហ្វហ្កានីស្ថាន ក្នុងរយៈពេល១៤ខែ” ប្រសិនបើតាលីបង់គោរពតាមពាក្យសន្យាដែលមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលចុះហត្ថលេខា នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី ២៩កុម្ភៈឆ្នាំ២០២០ នៅទីក្រុងដូហា ប្រទេសកាតា។ នេះបើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកនិងតាលីបង់។
ក្នុងរវាង១៣៥ថ្ងៃខាងមុខ រាប់គិតពីថ្ងៃចុះហត្ថលេខានេះទៅ អាមេរិកនឹងចាប់ផ្តើមដកទ័ពចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថាន ពី១៣០០០នាក់ ឱ្យមកនៅត្រឹម ៨៦០០នាក់។ កងទ័ពពាក់កណ្តាលទៀត នឹងត្រូវអាមេរិកព្រមទាំងសម្ព័ន្ធមិត្ត ដកចេញឱ្យអស់ នៅរវាង១៤ខែទៀត។ នេះបើតាមការលម្អិតបន្ថែមក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍។ ភាគីទាំងពីរក៏បានព្រមព្រៀងគ្នា ផ្តោះប្តូរអ្នកទោសដែលមានចំនួនដល់រាប់ពាន់នាក់។
ចំណែកខាងតាលីបង់វិញ ពួកគេត្រូវថែរក្សាការពារប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន កុំឱ្យក្លាយជាជម្រករបស់ពួកភេរវនិយម និងមិនបង្កសកម្មភាពបែបភេរវនិយម។ លោកប្រមុខការទូតអាមេរិកបានថែមទាំងជំរុញដោយចំៗឱ្យពួកតាលីបង់ ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយអង្គការភេរវនិយមអាល់កៃដាតែម្តង។ ជាចុងក្រោយ ពួកតាលីបង់បានសន្យាបើកកិច្ចចរចាដោយពិតៗជាមួយរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដែលគេធ្លាប់បដិសេធមិននិយាយចូលពីមុនមក។ ការចរចាអន្តរអាហ្វហ្កានីស្ថាន ទំនងជានឹងត្រូវចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ១០មីនា ២០២០ នៅទីក្រុងអូស្លូ ប្រទេសន័រវែស។ នេះបើតាមខ្លឹមសារចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង។
សូមបញ្ជាក់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងអាមេរិក-តាលីបង់នេះ មិនមែនជាកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពអាហ្វហ្កានីស្ថានទេ តែជាការបើកផ្លូវឆ្ពោះទៅរកការចរចាសន្តិភាព។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជា គ្រាន់តែឮសេចក្តីប្រកាសចុះហត្ថលេខាភ្លាម លោក ម៉ាក អេស្ពែរ (Mark Esper) រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងដែលទើបបានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមដែរជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ូល បានព្រមានថា ប្រសិនបើតាលីបង់មិនគោរពតាមកិច្ចព្រមព្រៀងទេ នោះតាលីបង់នឹងគ្មានសំណាងអាចមកអង្គុយក្បែរជនអាហ្វហ្កានីស្ថានដូចគ្នា និងស្តារអនាគតប្រទេសបានឡើយ។
គឺមានតែអាហ្វហ្កានីស្ថាន ផ្ទាល់ខ្លួនឯង និងតែគ្នាឯងទេ ដែលត្រូវរកដំណោះស្រាយនយោបាយបញ្ចប់សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុង ដែលអូសបន្លាយពេលអស់ជាង៤០ឆ្នាំ៕ ម៉ែវ សាធី
