សារព័ត៌មាន នគរវត្ត តែងតែនាំមុខគេជានិច្ច
គ្រោះធម្មជាតិកើនឡើង នៅជុំវិញពិភពលោក ដោយសារតែបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ប៉ុន្តែពិភពលោក នៅមិនទាន់មានវិធានការទប់ស្កាត់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយទេ ។ ការដែលមិនមានកិច្ចព្រមព្រៀងទប់ស្កាត់ពីពេលនេះ បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនឹងបង្កឲ្យមានគ្រោះធម្មជាតិកាន់តែច្រើនសម្លាប់មនុស្ស រាប់លាននាក់ នាពេលអនាគត ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំស្តីពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុលើកទី២៥ COP 25 នៅទីក្រុងរៀលម៉ាឌ្រិត ប្រទេសអេស្បាញ បានបិទបញ្ចប់ទៅដោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងស្តួចស្តើង និងការប្តេជ្ញាចិត្តតិចតួច ។ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Antonio Guterres យល់ថា សហគមអន្តរជាតិ គឺធ្វើឲ្យខកខានឱកាសដ៏ល្អបែបនេះ ដើម្បីសម្រេចឲ្យបានមហិច្ចតារបស់ពិភពលោក ក្នុងការគិតគូរពីភពផែនដី ។ គួរបញ្ជាក់ថា កិច្ចចរចាកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុ COP២៥ នៅប្រទេសអេស្ប៉ាញ ដែលបិទបញ្ចប់ពីថ្ងៃអាទិត្យ ជាមួយនិងការពន្យារពេល ស្ទើរពីរថ្ងៃ ខុសពីការគ្រោងទុក ហើយចប់ទៅជាមួយនិងផលតិចតួចបំផុត ផ្ទុយពីការរំពឹងទុក ។
អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានខកចិត្តខ្លាំង ចំពោះកិច្ចប្រជុំកំពូលលំដាប់ពិភពលោកនេះ ពីព្រោះ លោក Antonio Guterres ខ្លួនឯង យល់ឃើញថា សហគមអន្តរជាតិ បានធ្វើឲ្យខកខានឱកាសដ៏ល្អ ក្នុងការគិតគូរពីភពផែនដី ។ ទន្ទឹមនេះ យុវត្តីសកម្មជនវ័យក្មេងខាងអាកាសធាតុជាតិស៊ុយអែត នាង Greta Thunberg ក៏កត់សម្គាល់ដែរ ថា «កិច្ចប្រជុំរបស់ COP 25 ហាក់កំពុងតែត្រូវធ្លាក់បាក់បែកជាបំណែកៗ ។ ហើយរបកគំហើរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររបញ្ជាក់ពីអាកាធាតុដែលជួបគ្រោះភ័យ ត្រូវគេច្រានចោល» ។
តាមពិតទៅ កិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុ COP 25 គឺ វារអាក់រអួលតាំងពីដំបូងម្លេះ ។ ប្រទេសប្រេស៊ីល ដែលមានប្រធានាធិបតីថ្មីជាមនុស្សប្រជានិយម មិនសូវខ្វល់ពីបរិស្ថាន បានបដិសេធមិនព្រមធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះទទួលរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលបែបនេះទេ ។ ចំណែក ប្រទេសឈីលី ដែលត្រូវធ្វើជាប្រធានអង្គប្រជុំ ក៏លុបចោលមិនទទួលរៀបចំនៅក្នុងប្រទេសឈីលីទេ ដោយសារបញ្ហាក្នុងតំបន់ មិនអាចរៀបចំកិច្ចប្រជុំថ្នាក់អន្តរជាតិនេះបានទេ ។ ហើយទីបំផុត ក៏ត្រូវធ្លាក់ទៅលើអេស្ប៉ាញ ដែលបានទទួលធ្វើ ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ការប្រជុំចរចាគ្នាដ៏វែងចាប់ពីថ្ងៃទី២ធ្នូរហូតមក គឺត្រូវបិទបញ្ចប់តាំងតែពីថ្ងៃសុក្រមកម្ល៉េះ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវពន្យារពេលប្រជុំរហូតដល់ថ្ងៃសោរ៍ ហើយចរចាដាច់យប់ ឈានចូលថ្ងៃអាទិត្យម្សិលញថែមទៅទៀត ។ តែលទ្ធផលបាក់មុខ នៅតែជៀសមិនផុត ។
ក្នុងការប្រជុំមានរយៈពេលចំនួនពីរសប្តាហ៍នេះទៀតសោត គឺគ្មានវត្តមានថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសកំពូលៗ ចូលរួមនោះទេ ឬក៏ថាគេបញ្ចូនតែអ្នកតំណាងទៅចូលរួមតែប៉ុណ្ណោះ ។ សម្រេចសម្រួលទៅ រដ្ឋសមាជិកតែចំនួនតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដែលបានយល់ព្រមបង្ហាញពីមហិច្ឆតារបស់ខ្លួន ក្នុងការជួយចូលរួមចំណែកទប់ស្តាត់ ការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ហើយ និងកាត់បន្ថយការប្រើធ្យូងថ្ម ។
ការកំណត់វិធានការទូទៅលំដាប់ពិភពលោក ចំពោះការប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម ប្រេងសាំង និងការចរន្តលក់ដូរធ្យូងថ្ម-ប្រេងសាំង នៅក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិ ជាដើម គឺជារឿងលំបាកបំផុត និងមានការប៉ែងជើងគ្នាខ្លាំង រវាងប្រទេសធំៗ ដែលនៅប្រើប្រាស់ និងបានចំណេញសេដ្ឋកិច្ចក្នុងវិស័យនេះ ។
នៅក្នុងការចរចាសរសេរកិច្ចព្រមព្រៀងពីធ្យូងថ្ម-ប្រេងសាំង ហើយ និងការជជែកពីការកាត់បន្ថយការបំភាយបញ្ចេញឧស្ម័ននេះ គឺមានប្រទេសមួយចំនួន និងកូនប្រទេសតូចៗ ជាង៨០ ដែលបានប្តេជ្ញាចិត្ត ថានិងចូលរួមឲ្យសកម្មក្នុងរឿងនេះ ចាប់ពីពេលឥឡូវទៅឆ្នាំក្រោយ ។ ក៏ប៉ុន្តែ យើងត្រូវដឹងថា ប្រទេសទាំង៨០នោះ បើគិតសរុបបូកទៅ គឺគេបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក តែជាង១០,៥ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រទេសបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកច្រើន គឺចិន ឥណ្ឌា ជប៉ុន អូស្ត្រាលី ប្រេស៊ីល និងអាមេរិក គឺគ្មានបានផ្តល់សញ្ញាណយល់ព្រមខ្លាំងក្លា និងការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ឡើយ ។
អ្នកសង្កេតការណ៍ពីក្នុងអង្គប្រជុំ បញ្ជាក់ថា ប្រទេសបំភាយឧស្ម័នច្រើន បង្កើតទំហំសេដ្ឋកិច្ចខ្លួននោះ គឺច្រើនតែបំពុលបរិស្ថាន និងអាកាសធាតុខ្លះ ហើយថែមទាំងយកជើងរារាំងការចរចា ដាក់សម្ពាធ និងជំទាស់ក្នុងដំណើរការចរចា ប្រសិនបើមានឃ្លាអ្វីមួយ ធ្វើឲ្យខូចសេដ្ឋកិច្ចខ្លួន ។
ជាក់ស្តែង គឺថាតំណាងអ្នកចរចាតំណងប្រទេសធំៗដែលយើងរៀបរាប់មុននេះ អ្នកខ្លះ មិនយល់ព្រមព្រៀងតាមគ្នានោះឡើយ ហើយអ្នកខ្លះទៀត នៅពេលសរសេរកិច្ចព្រមព្រៀង ពីមួយពាក្យទៅមួយពាក្យ, មួយឃ្លាទៅមួយឃ្លា គឺមានការរាំងខ្ទប់ និងជំទាស់ ប្រសិនបើសេចក្តីនៃពាក្យណាមួយនោះ វាអាចផ្តល់ផលប៉ះពាល់ខាតប្រយោជន៍ប្រទេសរបស់ខ្លួន ។ អ្នកចរចាខ្លះ ថែមទាំងលើកឡើងថា «គ្មានកិច្ចព្រមព្រៀង ប្រសើរជាងមានកិច្ចព្រមព្រៀងដែរ តែជាកិច្ចព្រមព្រៀងអាក្រក់» ។
ចំណុចមួយទៀត ក្នុងការស្នើសុំសម្រេចរកមធ្យោបាយឧបត្ថម្ភដល់ប្រទេសទន់ខ្សោយឲ្យមានលទ្ធភាពនិងសមត្ថភាពទប់ស្ថាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័ន ហើយត្រូវប្រមូលគៀងគរកញ្ចប់ថវិកាគាំទ្រពិសេសបន្ថែមទៀតដើម្បីជួយឧបត្ថម្ភ គឺអ្នកតំណាងប្រទេសខ្លះ ចង់សម្រេចយកកញ្ចប់ថវិកា បម្រុងសម្រាប់ជួយទៅដល់ប្រទេសទាំងនោះ ។ តែអ្នកតំណាងចរចារបស់អាមេរិក បានប្រកែក៕
