សារព័ត៌មាន នគរវត្ត តែងតែនាំមុខគេជានិច្ច
ភ្នំពេញ៖ នៅព្រលប់ថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានមានប្រសាសន៍ថា, កន្លងមកក្រសួងបានទទួលបានយោបល់ និងសំណូមពរជាច្រើន មកកាន់ក្រសួង ជាពិសេសមកកាន់រូបខ្ញុំផ្ទាល់ ដែលមានចំងល់ថាតើក្រសួងបាន និងកំពុងជួយអ្វីខ្លះជូនដល់កសិករ ហើយទន្ទឹមនឹងនេះគេបានបង្ហាញទស្សនៈយោបល់ជាច្រើនមកកាន់ហ្វេសប៊ុករបស់ខ្ញុំ ។ អាស្រ័យហេតុនេះ ដើម្បីបំបាត់ចំងល់លើបញ្ហាកន្លងមក ខ្ញុំនឹងចាត់ចែងរៀបចំដោយផ្ទាល់ក្នុងការផ្តល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋនូវគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលមានក្រសួងកសិម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទជាសេនាធិការ បាននិងកំពុងអនុវត្តន៍ បានជ្រាបពីសកម្មភាព ម្តងមួយៗ ដើម្បីចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម ទាំងអស់គ្នា ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា, គម្រោងកម្មវិធី ទីមួយ៖ កម្មវិធីផ្សព្វផ្សាយបច្ចេកទេសកសិកម្មថ្មីដែលធន់ទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ (Agricultural Services Programme for Innovation, Resilience and Extension, ASPIRE)
កម្មវិធី ASPIRE ត្រូវបានរៀបចំឲ្យមាន ដើម្បីគាំទ្ររាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ១) ក្នុងការរៀបចំឲ្យមាន និងកែលម្អគោលនយោបាយ និងសមត្ថភាពផ្តល់សេវាកម្មផ្សព្វផ្សាយកសិកម្ម ដែលមានភាពប្រសើរជាងសព្វថ្ងៃ និង ២) ដើម្បីសម្របសម្រួលសកម្មភាពផ្សព្វផ្សាយរបស់ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ វិស័យឯកជន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ។
កម្មវិធីនេះទទួលបន្ទុកគ្រប់គ្រង និងដឹកនាំអនុវត្តដោយក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដោយសហការជាមួយឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មាធិការជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ (គជអប ឬ NCDD) និងដោយប្រើប្រាស់ថវិកាជាង ៦៧ លានដុល្លារអាមេរិក ដែលថវិកានេះភាគច្រើនជាជំនួយ និងកម្ចីរបស់មូលនិធិអន្តរជាតិសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម (IFAD) និងពីប្រទេស និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួនទៀត ។
កម្មវិធី ASPIRE មានគោលដៅរួមចំណែកកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងបង្កើនភាពធន់ទ្រាំរបស់កសិករដែលមានទំហំផលិតកម្មតូច ជាមួយនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ។ ក្នុងនោះ កម្មវិធី ASPIRE មានគោលបំណងធ្វើឲ្យមានគំរូសេវាកម្មកសិកម្ម ដែលមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់គាំទ្រកសិករដែលមានទំហំផលិតកម្មតូច សំដៅរួមចំណែកបង្កើនសេដ្ឋកិច្ច ដោយធ្វើអាជីវកម្មបានចំណេញ ធន់ទ្រាំនឹងអាកាសធាតុ ហើយគំរូសេវាកម្មកសិកម្ម ត្រូវបានយកទៅពិចារណាក្នុងការរៀបចំធ្វើគោលនយោបាយ ។
កម្មវិធី ASPIRE មានសមាសភាគចំនួន ៤ គឺ ៖ (១) ការអភិវឌ្ឍគោលនយោបាយផ្អែកលើភស្តុតាង (២) ការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព សម្រាប់សេវាកម្មផ្សព្វផ្សាយ (៣) សេវាកម្មផ្សព្វផ្សាយដែលបានកែលម្អ និង (៤) ហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធសម្រាប់គាំទ្រវិស័យកសិកម្ម ឲ្យមានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ ។
កម្មវិធី ASPIRE មានវិធីសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយចំនួន ៥ គឺ ៖ ១) ការធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយអ្នកក្រៅ ២) ភាពជាដៃគូរវាងស្ថាប័នរដ្ឋ និងវិស័យឯកជន ៣) ការគាំទ្រសហគមន៍កសិកម្ម និងអង្គការកសិករ ៤) ការផ្សព្វផ្សាយពីកសិករទៅកសិករ និង ៥) សេវាកម្មដែលធ្វើដោយអង្គភាពរដ្ឋផ្ទាល់ ។
កម្មវិធី ASPIRE មានគោលការណ៍អនុវត្តចំនួន ៥ គឺ ៖ ១) ការផ្សារភ្ជាប់នឹងទីផ្សារ ២) ការធ្វើអាជីវកម្មជាក្រុម ៣) វេទិកាអ្នកពាក់ព័ន្ធចម្រុះ ៤) គុណភាព និងសុវត្ថិភាពស្បៀង និង ៥) ភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ ។
ការអនុវត្តកម្មវិធីនេះមានរយៈពេល ៧ ឆ្នាំ គឺពីឆ្នាំ ២០១៥ ដល់ត្រីមានទី ១ ឆ្នាំ ២០២២ ។ ដោយសារការរាតត្បាតនៃជំងឺ កូវីដ ១៩ កម្មវិធីនេះអាចត្រូវបានបន្លាយដល់ចុងឆ្នាំ ២០២២ ។
ពីដំបូង គឺពីឆ្នាំ ២០១៥ កម្មវិធីនេះត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងខេត្តចំនួន ៦ គឺខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង ព្រះវិហារ ស្ទឹងត្រែង និងខេត្តក្រចេះ ។ ដោយត្រូវបានទទួលការវាយតម្លៃខ្ពស់ពីថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ជាពិសេស ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី និងបេសកកម្មជាបន្តបន្ទាប់របស់ IFAD ថាជាកម្មវិធីដ៏ល្អ ដែលបានរួមចំណែកអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្មជាតិ និងបង្កើនជីវភាពប្រជាកសិករ កម្មវិធីនេះត្រូវបានពង្រីកទៅអនុវត្តនៅក្នុងខេត្តផ្សេងទៀតជាបន្តបន្ទាប់ ។ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០២០ កម្មវិធីនេះត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងខេត្តទាំង ២៤ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (សូមមើលផែនទីជូនភ្ជាប់មកជាមួយខាងក្រោម) ។
រហូតមកដល់ពេលនេះ កម្មវិធី ASPIRE បានចំណាយថវិកាអស់ប្រមាណ ៥៩ លានដុល្លារ ស្មើនឹងជាង ៨៨ % នៃថវិកាសរុបចំនួនជាង ៦៧ លានដុល្លារ ហើយសម្រេចបានជោគជ័យប្រមាណជាង ៨៩ % នៃលទ្ធផលដែលបានគ្រោង ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ កម្មវិធី ASPIRE គាំទ្រគ្រួសារកសិករគោលដៅបាន ១៣០ ៥៥៦ គ្រួសារ ឬ ជាង ៩១ % នៃគ្រួសារគោលដៅសរុបចំនួន ១៤៤ ០០០ គ្រួសារ ហើយបានបង្កើនចំណូលគ្រួសារកសិករពី ២ ៨៥៩ ដុល្លារ/គ្រួសារ នៅឆ្នាំ ២០១៧ ដល់ ៣ ៣០៨ ដុល្លារ/គ្រួសារ នៅឆ្នាំ ២០២០ នេះ ពោលគឺកើនឡើង ១៦ % ក្នុង រយៈពេល ៣ ឆ្នាំ (ស្មើនឹង ៥,៣៣ %/ឆ្នាំ) ។
ដើម្បីជំរុញផលិតកម្មកសិកម្មឱ្យរីកចម្រើនឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការទីផ្សារ កម្មវិធី ASPIRE បានរៀបចំចងក្រងកសិករ អ្នកផ្គត់ផ្គង់ធាតុចូលកសិកម្ម និងអ្នកប្រមូលទិញកសិផល ជាបណ្តុំអាជីវកម្មបានចំនួន ២ ២១៥ បណ្តុំ ដែលមានកសិករជាសមាជិកចំនួន ៧២ ៦៤២ គ្រួសារ ។ កម្មវិធី ASPIRE ក៏បានគាំទ្រទាំងបច្ចេកទេស និងសម្ភារ ដើម្បីធ្វើឲ្យបណ្តុំទាំងនោះមានដំណើរការល្អ ហើយអាចផលិតកសិផល ស្របតាមតម្រូវការទីផ្សារ ។ ចំនួនបណ្តុំ និងសមាជិកសម្រាប់ខេត្តគោលដៅនីមួយៗ និងសរុប មានរៀបរាប់ក្នុងតារាងខាងក្រោម ។
មានកសិផល ឬ ប្រភេទអាជីវកម្មសរុបចំនួន ៤៤ ត្រូវបានផលិតដោយបណ្តុំទាំងអស់ ។ តារាងខាងក្រោមបង្ហាញអំពីកសិផល ឬ ប្រភេទអាជីវកម្មរបស់បណ្តុំអាជីវកម្មទាំងអស់ ។
ពីតួលេខក្នុងតារាងនេះ យើងអាចវាយតម្លៃបានថា ជាមធ្យមគ្រួសារនីមួយៗទទួលបានចំណូលពីសកម្មភាពគាំទ្រដោយកម្មវិធី ASPIRE ជាង ៧៥០ ដុល្លារ/ឆ្នាំ ។ ជាមធ្យមដែរ កម្មវិធី ASPIRE ចំណាយដើម្បីគាំទ្រផែនការអាជីវកម្មនៃគ្រួសារនីមួយៗប្រមាណ ១៣០ ដុល្លារ/គ្រួសារ ។ ដូច្នេះ ប្រាក់ចំណូលមានប្រមាណ ៥,៧៧ ដងខ្ពស់ជាងការចំណាយគាំទ្ររបស់កម្មវិធី ASPIRE ។
លទ្ធផលសំខាន់ៗផ្សេងទៀតដែលកម្មវិធីសម្រេចបាន មានដូចជា ៖
មានគោលនយោបាយ ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ និងឯកសារជាច្រើន មានជាអាទិ៍គឺផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម ឆ្នាំ ២០១៩ – ២០២៣ ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មខេត្ត ឆ្នាំ ២០១៩ – ២០២៣ ផែនការមេនៃវិស័យកសិកម្ម ឆ្នាំ ២០២១ – ២០៣០ គោលនយោបាយផ្សព្វផ្សាយកសិកម្ម ការបង្កើតតំបន់ពិសេសសម្រាប់កែច្នៃផលិតផលកសិកម្ម កម្មវិធី និងបរិក្ខារសិក្សាបែបអេឡិចត្រូនិច ផែនការយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍន៍ កសិ-ឧស្សាហកម្មកម្ពុជា ឆ្នាំ ២០១៩ – ២០៣០ សេចក្តីព្រាងផែនការយុទ្ធសាស្រ្តជំរុញចលនាភូមិ ១ផលិតផល ១ កម្មវិធីសិក្សាសម្រាប់ភ្នាក់ងារផ្សព្វផ្សាយឃុំ ត្រូវបានស្រាវជ្រាវ ចងក្រង ផ្សព្វផ្សាយ និងអនុវត្ត
បានជ្រើសរើស និងបណ្តុះបណ្តាលភ្នាក់ងារផ្សព្វផ្សាយឃុំចំនួនជាង ៧០០ នាក់
មានអ្នកផ្សព្វផ្សាយចំនួន ៣០៤៩ នាក់ បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីគ្រូផ្សព្វផ្សាយ
មានគ្រួសារកសិករចំនួន ១៣០ ៥៥៦ បានទទួលផលដោយផ្ទាល់ពីកម្មវិធី ដែល ៤៧ % នៃគ្រួសារទាំងនោះមានស្ត្រីជាមេគ្រួសារ
មានគ្រួសារកសិករចំនួន ៥៦ ០០០ បានទទួលយកទៅអនុវត្តនូវបច្ចេកវិទ្យាដែលសមស្របជាមួយបរិស្ថាន និងដែលធ្វើឲ្យមានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ
មានកសិករ និងមន្ត្រីចំនួន ៤៦ ៤១១ នាក់បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីផលិតកម្មដំណាំ និង ៤៣ ២០១ នាក់ បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការចិញ្ចឹមសត្វ
មានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលធ្វើឲ្យមានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុចំនួន ២៣០ ត្រូវបានកសាង និងជួសជុល ដែលផ្តល់ផលដល់ផ្ទៃដីទំហំ ៨៤ ២១៧ ហិកតា និងគ្រួសារកសិករចំនួន ១០៩ ៦៥៨ គ្រួសារ
មានផ្ទះសំណាញ់សម្រាប់ដាំបន្លែចម្រុះ បំពាក់ដោយប្រព័ន្ធស្រោចស្រពជាដំណក់ទឹក ចំនួន ៤១៦ ត្រូវបានសាងសង់ជូនកសិករ
មានមជ្ឈមណ្ឌលប្រមូលផ្តុំកសិផលចំនួន ១៦៦ កំពុងត្រូវបានសាងសង់ជូនបណ្តុំអាជីវកម្ម
មានឯកសារបច្ចេកទេសជាង ៦០០ ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុង Website ផ្សព្វផ្សាយ ហើយមានអ្នកចូលមើល ជាង ៥១៦ ពាន់នាក់ និងមានឯកសារជាង ១៣៨ ពាន់ ត្រូវបានទាញយកទៅប្រើប្រាស់ ។
ចំការ App សម្រាប់ផ្តល់ព័ត៌មានបច្ចេកទេស និងសម្របសម្រួលការទិញលក់ធាតុចូល និងកសិផល ត្រូវបានច្នៃបង្កើត និងធ្វើឲ្យសាយភាយ ។ មកទល់សព្វថ្ងៃ មានអ្នកប្រើប្រាស់ជាង ៣ ម៉ឺននាក់ បានចុះឈ្មោះ និងជាង ២ ២០០ នាក់ បានធ្វើប្រតិបត្តិការទិញ លក់ធាតុចូលកសិកម្ម និងផលិតផលកសិកម្ម តាមរយៈ App នេះ។ផ្អែកលើលទ្ធផលដ៏ធំធេងដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ ជាពិសេសក្នុងការផ្តល់ការគាំទ្រដល់កសិករដែលមានទំហំផលិតកម្មតូចនៅទូទាំងប្រទេស ដែលធ្វើឲ្យតម្លៃទ្រព្យសម្បត្តិគ្រួសារកើនជាមធ្យម ២៥ % និងតម្លៃនៃផលិតកម្មកើនជាមធ្យម ១៦ % ម្ចាស់ជំនួយ និងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ (ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា) កំពុងពិចារណាអំពីការគាំទ្រថវិកាដើម្បីអនុវត្តកម្មវិធីASPIREក្រោយឆ្នាំ២០២២ជាបន្ត៕
ដោយ ៖ សិលា
