ភ្នំពេញ៖ នៅថ្ងៃទី០៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣នេះ គឺខួបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ៤៧ឆ្នាំ របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន (០៥ ខែមករា ១៩៧៦-០៥ ខែមករា ២០២៣) សម្តេចតេជោ ហ៊ុនសែន បានបង្ហោះលើផេកផ្លូវការ នូវពាក្យពេចន៍ដ៏មានអត្ថន័យបំផុត ទោះបីជាជាការសរសេរនេះខ្លីបន្តិចមែន ។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុនសែន មានប្រសាសន៍ថា, ស្រែធំប្រើពូជច្រើនទទួលផលច្រើន ស្រែតូចប្រើពូជតិចទទួលផលតិចនេះជាក្រឹត្យក្រមធម្មជាតិ មិនថាក្នុងគ្រួសារឬក្នុងក្រុម នយោបាយនោះឡើយ។
សម្តេចតេជោ មានប្រសាសន៍លើកឡើងថា, ចាប់ផ្តើមពីមនុស្ស២នាក់កើនដល់៣២នាក់នៃគ្រួសារមួយនេះ។សង្ឃឹមថាសំដីខ្ញុំនិយាយនេះបងប្អូននឹងយល់។
សូមបញ្ជាក់ថា, ថ្ងៃទី០៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣នេះ គឺខួបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ៤៧ឆ្នាំ របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន។ សម្តេចតេជោ និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតមិនបានរៀបការតាមបែបប្រពៃណី និងឱ្យគគ្រឹកគគ្រេងឡើយដោយសារតែកាលនោះគឺប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងតែរងទុក្ខវេទនាក្នុងសម័យរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត។
ជីវិតប្តីប្រពន្ធរវាងសម្តេចតេជោ និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតក្នុងសម័យ ប៉ុល ពត នោះគឺគ្មានឡើយសេចក្តីសុខ។ សម្តេចតេជោ និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតបានតស៊ូរួមគ្នា ឆ្លងកាត់ការលំបាកជាច្រើនក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមនោះ។ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាលោកទាំងទ្វេមិនដែលបោះបង់គ្នាឡើយ។
ខាងក្រោមនេះជាប្រវត្តិសេ្នហារវាងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ដែលបានឆ្លងកាត់ឧបសគ្គច្រើនរាប់មិនអស់ក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។
ស្នេហារវាងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន គឺផ្តើមចេញពីការផ្សំផ្គុំគ្នាដោយយុទ្ធជនជាច្រើននាក់។ សម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតកាលពីមុន ជាគ្រូពេទ្យនៅមន្ទីរពេទ្យស្រុកក្រូចឆ្មារ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ហើយសម្តេចតេជោបានក្លាយជាមេបញ្ជាការចូលក្នុងចលនាតស៊ូរំដោះជាតិ។ ស្នេហារវាងសម្តេចតេជោ និងសម្តេច កិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត គឺសម្តេចតេជោជាអ្នកផ្តើមមុនគេ ពោលគឺឃើញភ្លាមស្រឡាញ់ភ្លាមតែម្តង ទើបជំរុញឱ្យសម្តេចប្តេជ្ញាយកសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតធ្វើជាភរិយាទាល់តែបាន។
សម្តេចតេជោ កាលពីមុនមានឈ្មោះដើមថា ហ៊ុន ណាល់ ហើយសម្តេចក៏បានប្តូរឈ្មោះមកជា ហ៊ុន សំរេច (ដែលកាលនោះសម្តេចត្រូវបានគេថាជាមេបញ្ជាការសំរេច) ហើយក៏ប្តូរមកម្តងទៀតជា ហ៊ុន សែន វិញដើម្បីលាក់អត្តសញ្ញាណពិតប្រាកដដើម្បីរត់ចូលព្រៃតស៊ូរំដោះជាតិចេញពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត។
«សម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី» ក៏មានឈ្មោះដើមថា «ប៊ុន សាំងហ៊ាង»។ សម្តេចតេជោបានសារភាពស្នេហ៍ទៅអ្នកគ្រូពេទ្យរ៉ានីនៅខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៤។
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ មេបញ្ជាការសំរេច បានរងរបួសធ្ងន់ធ្ងរដែលបណ្តាលឱ្យខ្វាក់ភ្នែកខាងឆ្វេង។ ក្រោយពីប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនត្រូវជម្លៀសចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញក្នុងសម័យប៉ុល ពត ។ គ្រូពេទ្យ រ៉ានី ក៏បានផ្លាស់ពីមន្ទីរពេទ្យស្រុកក្រូចឆ្មារមកជាប្រធានមន្ទីរពេទ្យស្រុកមួយទៀតនៅក្នុងឃុំឈូក ស្រុកក្រូចឆ្មា។ ជាមួយគ្នានេះ អង្គការភ្នែកម្ចាស់បានបង្ខំឱ្យ មេបញ្ជាការសំរេច រៀបការជាមួយនារីផ្សេង ហើយគ្រូពេទ្យរ៉ានីក៏ត្រូវបានបង្គំឱ្យរៀបការជាមួយបុរសផ្សេងផងដែរ។ ទាំងមេបញ្ជាការសំរេច និងគ្រូពេទ្យ រ៉ានី គឺសុទ្ធតែប្រកែក និងជំទាស់មិនរៀបការឡើយ។ មេបញ្ជាការសំរេច ក៏បានស្នើទៅអង្គការសុំរៀបការជាមួយគ្រូពេទ្យរ៉ានីម្តងទៀត។
នៅថ្ងៃទី០៥ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៦ មេបញ្ជាការសំរេច និងគ្រូពេទ្យ រ៉ានី ក៏បានរៀបការជាមួយគ្នា ដំណាលនឹងនារី និងយុទ្ធជនពិការចំនួន ១២គូទៀត។ ក្រោយរៀបការភ្លាម អង្គការក៏បានបំបែកភរិយាចេញពីមេបញ្ជាការសំរេច រហូតរយៈពេល ២ខែ ទើបតែមេបញ្ជាការសំរេច មានជំងឺភ្នែករើឡើងវិញ និងត្រូវវះកាត់យកគ្រាប់ភ្នែកចេញ ទើបបានជួប គ្រូពេទ្យ រ៉ានី ហើយក៏ទើបតែដឹងថាភរិយាមានផ្ទៃពោះផងដែរ។
នៅចុងខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៦ គ្រូពេទ្យរ៉ានី បានឆ្លងទន្លេ ខណៈមេបញ្ជាការសំរេច មិននៅក្បែរដោយសារត្រូវប្រធានយោធារថ្មីតម្រូវឱ្យចុះត្រួតពិនិត្យតាមបណ្តោយខ្សែព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម និងការគូចម្លងផែនទី។
នាព្រឹកថ្ងៃបន្ទាប់ មេបញ្ជាការសំរេច បានទៅសួរសុខទុក្ខភរិយាដែលទើបតែសម្រាលកូននៅមន្ទីរពេទ្យ ប៉ុន្តែជាអកសុលទារកនោះត្រូវបានស្លាប់ដោយសារតែគ្រូពេទ្យបីរបូតចេញពីដៃធ្លាក់ទៅលើជ្រុងគ្រែ ហើយធ្លាក់ទៅលើដី។ មេបញ្ជាការសំរេច បានយកក្រមារុំសពទារកនោះទាំងទឹកភ្នែក និងក្តីឈឺចាប់ ហើយក៏បានស្នើឱ្យខាងមន្ទីរពេទ្យយកសពទារកនោះទៅកប់ អមជាមួយក្រដាសសរសេរថា «កំសត់» ដាក់ក្នុងកូនដប។
ក្នុងអំឡុងចុងខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៧ អ្នកគ្រូពេទ្យ រ៉ានី ក៏ចាប់ផ្តើមមានផ្ទៃពោះសារជាថ្មី ដែលជាកំណើត លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ ការមានផ្ទៃពោះជាលើកទី២នេះ បានធ្វើឱ្យឪពុកមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ដូច្នេះក្នុងអំឡុងចុង ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៧ មេបញ្ជាការសំរេច បាននាំភរិយាទៅពេទ្យយោធារតំបន់ដែលមានទីតាំងនៅ ភូមិសំរោង ឃុំដារ ស្រុកមេមត់ ដែលជាកន្លែងភរិយាធ្វើការវិញ ដោយបែកគ្នាលើកនេះគឺជាប៉ែកដោយមេបញ្ជាការសំរេច ជាអ្នករៀបចំ តែបែកគ្នាលើកមុនគឺអង្គការជាអ្នកបំបែក។
មេបញ្ជាការសំរេច បែកភរិយាលើកនេះគឺដើម្បីរៀបចំផែនការត្រៀមវាយកម្ទេចពួកប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត។ នៅថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៧ ទារក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានកើតមក ដោយជីដូនជីតា ឪពុកធំ ម្តាយធំ ម្តាយមីង បងប្អូនជីដូនមួយរស់នៅជាមួយ នឹងជួយមើលថែទាំ។
រហូតដល់ថ្ងៃជ័យជំនះថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលថ្ងៃដួលរលំនៃរបបប្រល័យពូជសាសន៌ ប៉ុល ពត និងជាថ្ងៃនៃការរស់ឡើងវិញរបស់ជាតិនិងប្រជាជនកម្ពុជា ទើបមេបញ្ជាការសំរេច បានជួបភរិយាវិញនៅថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៩ ពោលបែកគ្នារយៈពេល ២ឆ្នាំទើបបានជួបជុំគ្រួសារវិញ។
ក្រោយទទួលបានជ័យជម្នះ ៧មករា សម្តេចតេជោ ត្រូវបានតែងតាំងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា (សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន) បានមកជួបជុំភរិយា និងក្រុមគ្រួសារវិញ។ បន្ទាប់ពីបានជួបជុំគ្រួសាររយៈពេល ២ខែ ភរិយារបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសក៏ចាប់ផ្តើមពពោះកូនម្នាក់ទៀត ប៉ុន្តែជាអកុសល ភរិយាក៏បានរលូតកូនដោយសារធ្វើកិច្ចការងារធ្ងន់ ពោលគឺការយួរទឹកពីក្រោមផ្ទះឡើងលើផ្ទះ ដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសប្រញាប់ទៅធ្វើការ ដោយមិនបានដងទឹកពីក្រោមយកមកលើផ្ទះ ដោយភរិយាជាអ្នកធ្វើដោយខ្លួនឯង ពីព្រោះនៅសម័យនោះភ្នំពេញពុំមានទឹកម៉ាស៊ីនប្រើប្រាស់ឡើយ។
ទោះបីជាសម្ដេចតេជោនូវសម្ដេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតឆ្លងកាត់ការលំបាកជាច្រើនក្ដី ក៏ប៉ុន្តែសម្ដេចទាំងទ្វេរមិនបះបង់ចោលគ្នាឡើយ។
សម្ដេចតេជោបានធ្វើខ្លួនជាប្ដីដ៏ល្អម្នាក់ថែរក្សាគាំពារផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារខណៈសម្ដេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតបានធ្វើជាភរិយាដ៏ល្អ មើលថែបុត្រភ្ងា គ្រប់គ្រងគ្រួសារ និងគាំទ្រ នោពីក្រោយប្ដីឲ្យមានភាពជោគជ័យក្នុងការងារ។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ត្រូវបានរដ្ឋសភាបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៨៥ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ដោយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលបម្រើការយូរជាងគេម្នាក់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា និងពិភពលោក។
គិតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ សម្តេចទាំងទ្វេមានកូនប្រុសស្រីចំនួន ៥នាក់ ក្នុងនោះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាកូនច្បង បន្ទាប់មកកូនទី២ គឺលោកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា កូនទី៣ គឺលោក ហ៊ុន ម៉ានិត កូនទី៤ គឺលោក ហ៊ុន ម៉ានី និងកូនទី៥ គឺលោកស្រី ហ៊ុន ម៉ាលី។ បច្ចុប្បន្នសម្តេចទាំងទ្វេមានកូនចៅប្រុសស្រីជាង ២០នាក់។
ចំំណងស្នេហ៍ដ៏រឹងមាំនេះបានធ្វើឱ្យសម្ដេចតេជោសរសេរនៅលើហ្វេសបុកផេក របស់សម្ដេចនៅយប់ថ្ងៃទី៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ នេះថា សម្ដេចនិងសម្ដេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតមិននឹកស្មានថាអាចរស់រហូតមកដល់ពេលនេះឡើយបើប្រៀបជាមួយការលំបាកក្នុងសម័យសង្គ្រាមសម័យខ្មែរក្រហមនិងក្រោយខ្មែរក្រហម។
សម្ដេចទាំងពីរក៍មិនបានគិតថាមានកូននិងចៅចំនួនច្រើនដូចសព្វថ្ងៃនេះដែរ។
សម្ដេចបានបង្ហាញមេរៀននៃក្ដីស្រឡាញ់របស់សម្ដេចនិងសម្ដេចគតិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតថា៖ «រៀបការមានភ្លេងឬអត់ភ្លេងគ្មានអ្វីខុសគ្នាទេបញ្ហាស្ថិតត្រង់ថាស្រឡាញ់ស្មោះត្រង់យោគយល់ឲ្យគ្នាឬអត់?បែកបាក់ឬស្ថិតស្ថេរស្ថិតនៅលើចំណុចនេះហើយ»។
សូមអបអរសាទរ ថ្ងៃទី០៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣នេះ គឺខួបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ៤៧ឆ្នាំ របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន (០៥ ខែមករា ១៩៧៦-០៥ ខែមករា ២០២៣)៕
ដោយ ៖ សិលា