បុណ្យនៃសេចក្ដីស្រលាញ់ Valentine’s Day មិនមែនជាបុណ្យប្រពៃណីរបស់ខ្មែរនោះទេ វាជាបុណ្យមួយដែលមានដើមកំណើតពីតំបន់អឺរ៉ុប។
យើងសូមលើកពីប្រវត្ត្តិសង្ខេបខ្លះៗនៃបុណ្យនេះដូចតទៅ÷
ថ្ងៃ Valentine’s Day គេច្រើនហៅថា ថ្ងៃនៃសេចក្ដីស្រលាញ់ តែងត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅថ្ងៃ១៤កុម្ភ:ជារៀងរាល់ឆ្នាំតាមបណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួន ដើម្បីបង្ហាញពីក្ដីស្រលាញ់របស់ពួកគេ។ ចំពោះការរៀបចំពិធីបុណ្យនេះនេះឡើងដោយមានតំណាលថាក្នុងសម័យកាល ចក្រភពរ៉ូម ពេលព្រះវិហារកាតូលិក បានទទួលស្គាល់ សម្ដេចសង្ឃបីនាក់ផ្សេងគ្នា ឲ្យឈ្មោះថា លោក Valentine ឬ Valentinus ដែលជាអ្នកបូជាជីវិតឲ្យសាសនា។ មានរឿងមួយដំណាលទាក់ទងអំពី បព្វជិតម្នាក់គឺ លោក Valentine ដែលបានបម្រើសាសនា ក្នុងសតវត្សទី ៣ ដែលបានជួយការពារនៃសេចក្ដីស្រលាញ់ដល់គូស្នេហ៍ជនជាតិ រ៉ូម៉ាំង។
សម័យនោះ អធិរាជ ចក្រភពរ៉ូម Claudius II បានយល់ថា បុរសៗដែលនៅលីវជាច្រើន គឺជាកងទ័ពដែលមានសមត្ថភាពជាង បុរសៗដែលមាន ប្រពន្ធនិងគ្រួសារ ដូចនោះហើយ អធិរាជបានសម្រេចប្រកាសដាក់ឲ្យ រៀបការសម្រាប់បុរសៗយុវវ័យ គឺជារឿងខុសច្បាប់។ នៅពេល ឃើញរឿងអយុត្តិធម៌បែបនេះ លោក Valentine ដែលជា សង្ឃគ្រិស្តសាសនា បានប្រឆាំងជំទាស់នឹងច្បាប់របស់អធិរាជដោយលួចលាក ហើយលោកជួយរៀបចំផ្សំផ្គុំពិធីរៀបការឲ្យ គូស្នេហ៍ក្មេងៗជាសម្ងាត់។
ក្រោយពេល អធិរាជដឹងរឿងនោះ ក៏បានបញ្ជាឲ្យចាប់ លោក Valentineដាក់គុកនិងកាត់ទោសប្រហារជីវិត ។ ជាមួយគ្នានោះ គឺមានរឿងដំណាលមួយទៀត ថា លោក Valentine ត្រូវបានកាត់ទោស ពីបទប៉ុនប៉ងជួយសង្គ្រោះអ្នកទោសគ្រិស្តបរិស័ទ ឲ្យរត់គេចពី គុកដ៏សាហាវក្នុងសម័យរ៉ូម ដែលជាកន្លែង វាយធ្វើទារុណកម្ម។ តាមរឿងដំណាលដដែលបានឲ្យដឹងថា Valentine បានកើតក្ដីស្រលាញ់ដំបូង ជាមួយនារីវ័យក្មេង ប្រហែលជាកូនស្រី របស់ឆ្មាំគុកម្នាក់ ដែលបានមកសួរសុខទុក្ខគាត់ ពេលគាត់ជាប់ទោស។
មុនការស្លាប់របស់ Valentine គេបានអះអាងថា គាត់បានសរសេរសំបុត្រផ្ញើទៅនារីម្នាក់នោះ ថា ” From Your Valentine ” ជាការបង្ហាញមួយ ដែលមនុស្សជាច្រើននៅប្រើសព្វថ្ងៃ។ ទោះបីជា រឿងរបស់ Valentine ស្ថិតក្នុងភាពស្រពិចស្រពិលក៏ដោយ រឿងទាំងនោះបានបង្ហាញពី វីរភាព និងមនោសញ្ចេតនា របស់ Valentine។ រហូតមកដល់ មជ្ឈិមសម័យ ដោយសារកេរ្តិ៍ឈ្មោះនោះហើយ ធ្វើឲ្យ Valentine ក្លាយជាបុគ្គលមានប្រជាប្រិយភាពម្នាក់នៅ ប្រទេសអង់គ្លេសនិង បារាំង។
ហេតុអ្វីបានជា គេប្រារព្ធថ្ងៃនៃសេចក្ដីស្រលាញ់ ចំថ្ងៃ ទី ១៤ កុម្ភៈ?
ប្រភពដើមនៃទិវានៃក្ដីស្រលាញ់ Valentine’s Day ត្រូវគេជឿថា គឺប្រារព្ធឡើងនៅពាក់កណ្ដាលខែកុម្ភៈ ដើម្បីរំឭកពីខួបនៃមរណៈភាពរបស់ លោក Valentine។ ការប្រារព្ធនោះ បានចាប់ធ្វើឡើងក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ២៧០ មុនគ្រិស្តសករាជ។ ជាមួយគ្នានោះ ការអះអាងជាច្រើនទៀត ថា ព្រះវិហារកាតូលិក បានសម្រេចកំណត់យកថ្ងៃបុណ្យ Valentine Day នៅពាក់កណ្ដាលខែកុម្ភៈ ដើម្បីឲ្យមានការញ៉ាំងឲ្យមានការជឿគ្រិស្តសាសនា ពីលើ ពិធី Lupercalia ។ ពិធី Lupercalia ជាពិធីបុណ្យរំឭកដល់ Faunus អាទិទេពនៃកសិកម្ម របស់ចក្រភពរ៉ូម និងឧទ្ទិសដល់អ្នកបង្កើតក្រុងរ៉ូម គឺ Romulus និង Remus ផងដែរ។ នាចុងសតវត្សទី ៥ សម្ដេចប៉ាប Gelasius បានប្រកាសថា ថ្ងៃ ១៤ កុម្ភៈជាថ្ងៃ St. Valentine’s Day ដែលក្រោយមក វាក្លាយជាថ្ងៃពាក់ព័ន្ធនឹងក្ដីស្រលាញ់។ នាថ្ងៃ ១៤ កុម្ភៈ នៅប្រទេស អង់គ្លេស និង ប្រទេសបារាំង ជឿថា ជាថ្ងៃនៃ រដូវកាលចាប់ផ្ដើម រកគូ នៃសត្វបក្សីផងដែរ ដែលនោះជាគំនិតបង្ហាញថា ថ្ងៃ Valentine’s Day ជាថ្ងៃនៃក្ដីស្រលាញ់។
ឥទ្ធិពលរបស់ Valentine’s Day និងការស្វាគមន៍Valentine’s Day ត្រូវបានប្រារព្ធឡើង នៅសហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា ម៉ិកស៊ីកូ បារាំង និង អូស្ត្រាលី និងល្បីនៅចក្រភពអង់គ្លេស ក្នុងរង្វង់សតវត្សទី ១៧។ រហូតដល់ពាក់កណ្ដាលសតវត្ស ទី ១៨ ពិធីបុណ្យនោះ បានក្លាយជា ការប្រារព្ធសម្រាប់មិត្តភ័ក្ដិ គូស្នេហាគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ ផ្លាស់ប្ដូរការសរសេរសារបង្ហាញពីអារម្មណ៍ជូនគ្នា ជាការស្វាគមន៍ និងរហូតក្លាយជាការជូនអំណោយ ដូចជាស្ករគ្រាប់ ការជូនកាដូជាដើម។
ហេតុអ្វីបានជាផ្កាកុលាប ពាក់ព័ន្ធជាមួយថ្ងៃ Valentine’s Day ?
ផ្កាកុលាប ត្រូវបានចាត់ទុកជាតំណាងនៃក្ដីស្រលាញ់ចាប់តាំងពី មុនទសវត្សឆ្នាំ ១៧០០ ដោយស្ដេច Charles II នៃប្រទេសស៊ុយអែត នាំយក សិល្បៈនៃផ្កា ទៅតំបន់អឺរ៉ុប។ ផ្កាកុលាប ពណ៌ក្រហម ត្រូវគេជឿថា ជាផ្ការបស់ Venus អាទិទេពនៃក្ដីស្រលាញ់ របស់ចក្រភព រ៉ូម ជាតំណាងនៃក្ដីស្រលាញ់នោះឯង៕
ស្រាវជ្រាវនិងកែសម្រួលដោយ÷ចៅតាជេត