ក្នុងវ័យជាង៦០ឆ្នាំទៅហើយនោះ លោកពូម្នាក់រស់នៅក្នុងភូមិជាមួយនាយជាល ជាអតិតទាហានសម័យរដ្ឋកម្ពុជា ហើយបច្ចុប្បន្នជាជនពិការជើងម្ខាងដោយសារជាន់មីនកាលពីសម័យសង្រ្គាមជាមួយខ្មែរក្រហមនោះ បានបញ្ចេញទស្សនៈមួយប្រាប់នាយជាលថា ចាត់ទុកជាសំណាងណាស់ដែលក្មួយៗ ប្អូនៗ ជំនាន់នេះបានចូលធ្វើទាហាន ក្រោមដំបូលប្រទេសជាតិ មានសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍ ។
ពេលឮគាត់ពោលពាក្យយ៉ាងដូច្នេះ នាយជាលមានចម្ងល់ក៏សួរទៅគាត់ ហេតុអីគាត់និយាយថា ក្មួយៗ ប្អូនៗ បានចូលធ្វើទាហានជំនាន់នេះសំណាង ? សំណាងយ៉ាងម៉េច បើការជ្រើសរើសចូលធ្វើទាហានសុទ្ធតែឆ្លងកាត់ប្រលងចំណេះដឹងទូទៅឬជំនាញ ដោយមិនទាន់និយាយពីការចំណាយធនធានផ្ទាល់ខ្លួនខ្លះៗផងនោះ ?
លោកពូដាក់ឈើច្រត់ផ្អែកនឹងជញ្ជាំង យកដៃទះស្មាខ្ញុំរួចទាញកៅអីកញ្ចាស់មកអង្គុយរ៉ាយរ៉ាប់ប្រាប់ខ្ញុំថា អាក្មួយ ! កាលពីសម័យពូធ្វើទាហាន មិនមែនយកលុយសូកឬប្រលងចូលធ្វើទាហានដូចសម័យនេះទេ។ កាលណោះគ្រាន់តែឮសំឡេងម៉ូតូឬឡាន អ្នកមានកម្លាំងដូចក្មួយ អ៊ីចឹង បើមិនប្រញាប់រត់ពួនទេ គឺចៀសមិនផុតពីគេចាប់បញ្ជូនទៅធ្វើទាហានប្រយុទ្ធជាមួយខ្មែរក្រហមនៅសមរភូមិនោះឡើយ ។ និយាយដល់ត្រង់នេះខ្ញុំក៏ចង់ប្រាប់ក្មួយឲ្យដឹងផងដែរថា ក្នុងសម័យកាលនោះគ្មានកម្លាំងយុវជន យុវនារី ពេញកម្លាំង ដូចក្មេងស្ទាវសម័យនេះគ្មានការងារធ្វើផឹកស៊ីស្រែកឡូឡាដេញកាប់ចាក់គ្នានឹងកាំបិត ពូថៅ ដាវសាមូរ៉ៃយ៉ាងនេះទេ បើហ៊ានតែអ៊ីចឹងមែនគេចាប់បោះដាក់លើឡានដូចជ្រូកបញ្ជូនទៅសមរភូមិមិនខាន។ ក្មេងសម័យនេះ វាសំណាងហើយដែលមានពេលផឹកស៊ី និងបង្កភាពអនាធិបតេយ្យក្នុងសង្គម ក្នុងពេលប្រទេសជាតិមានសុខសន្តិភាព បើជំនាន់ពូមិនហ៊ានក្អកទេ កុំជោរ ។
លោកពូបន្តទៀតថា ទាហានជំនាន់នោះវ៉ៃសត្រូវផង បង្កបង្កើនផលផង ប្រាក់ខែតិចហើយក៏ហូបចំណីអាហារក្នុងលេណដ្ឋានមិនដែលឆ្ងាញ់ដូចក្មេងសម័យនេះដែរ ។ដូច្នេះបើប្រៀបធៀបនឹងសម័យនេះយើងមានសន្តិភាពពេញលេញ ត្រូវការអភិវឌ្ឍនិងប្រែប្រួលខុសពីមុនចឹងហើយ ។ ចុងក្រោយលោកពូ បានបញ្ចេញទស្សនៈថា បើក្នុងសម័យនេះមានសន្តិភាព គ្មានសង្គ្រាម លែងមានអ្នកស្លាប់ និងពិការក្នុងសមរភូមិប្រយុទ្ធដូចពូទៅហើយនោះ ទាហាននិងប៉ូលិសដែលស៊ីប្រាក់ខែរដ្ឋដូចសព្វថ្ងៃនេះមិនគួរដណ្តើមគ្នាឡើងស័ក្តិឡើងតួនាទី ដើម្បីលម្អទីក្រុង និងបង្អួតគ្នានោះទេ គួរតែមានឆន្ទះជួយប្រជាពលរដ្ឋ តាមរយៈជួយពួកគាត់ពេលជួបការលំបាក ឬជួយស្តារព្រែក ប្រឡាយ យកទឹកធ្វើស្រែចម្ការឲ្យដូចទាហានស្រុកគេវិញ ទើបល្អជាង។ សូមសំឡឹងមើលប្រទេសជិតខាងយើង កម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់គេដែលគ្មានសត្រូវច្បាំង គេនាំគ្នាចូលសមរភូមិជួយរាស្រ្តធ្វើធារាសាស្រ្តឲ្យទឹកហូរដល់ចុងកាត់ មាត់ញក កន្លែងណាក៏មានទឹក និងមានស្រូវខៀវស្រងាត់ខួបប្រាំងខួបវស្សាដែរ តើហេតុអ្វី?
បានស្តាប់ការរ៉ាយរ៉ាប់តាមទស្សនៈរបស់លោកពូពិការជើងម្ខាងនេះ នាយជាលមិនហ៊ានអារកាត់បែបណាទេ ដោយសុំឲ្យបងប្អូនទាំងអស់ពិចារណាចុះ ៕ នាយជាល