មានសត្វក្រពើមួយអាស្រ័យនៅក្នុងបឹងធំ លុះដល់រដូវប្រាំងទឹកបឹងនោះក៏រីងស្ងួតអស់ ក្រពើនោះនៅពុំបាន ទើបវារឡើងលើគោក ដើរត្រេចរកទីមានទឹក ។ កាលនោះមានតាចាស់ម្នាក់ បររទេះមក បានជួបនឹងក្រពើកំពុងវារនៅកណ្ដាលផ្លូវ ។ ឯក្រពើក៏សុំដោយសាររទេះតានោះ តាសួរថា “ ចៅឯងទៅណាដែរ ? ក្រពើប្រាប់ថា ... Read More »
មានសេចក្ដីដំណាលថា៖ កាលពីយូរណាស់មកហើយមានបងប្អូនប្រុសពីរនាក់ នៅរួមសុខទុក្ខជាមួយគ្នា ពុំដែលឃ្នើសឃ្នងអ្វីឡើយ ។ ពេលមួយបានដំណឹងថា មានគ្រូអាចារ្យម្នាក់ដែលនៅក្នុងនគរក្បែរនោះ ចេះបង្រៀនវិទ្យាសាស្ត្រផ្សេង ៗ, បុរសទាំងពីរនេះ ក៏នាំគ្នាចេញពីលំនៅ ទៅស្វែងរកសិក្សាសព្វសិល្បសាស្ត្រទាំងនោះ ត្បិតឪពុកម្ដាយបាទទួលមរណភាពជាយូរណាស់មកហើយ ។ បុរសបងអាយុបាន ... Read More »
គ្រាន់តែឮឈ្មោះថាដើម “ភ្លៅនាង” គេនឹកឆ្ងល់ភ្លាម ចង់ដឹងប្រវត្តិដើមនេះថា តើរឿងរ៉ាវដូចម្ដេច បានជារុក្ខជាតិនេះមាននាមពីរោះម្ល៉េះ ? បើសង្កេតពីរូបភាពនៃដើមនេះវិញ គេឃើញថា មានដើម នោះត្រសូលស្អាត ពុំសូវមានថ្នាំងឬភ្នែករដិបរដុបទេ ឯសម្បុរសម្បកទៀតសោត ក៏សស្អាត នាំឲ្យនឹកថា ... Read More »
បើតាមប្រភពHeritages Dairy-បេតិកភណ្ឌប្រចាំថ្ងៃបានបញ្ជាក់ថា៖ ភ្នំថ្មពួកជាភ្នំធម្មជាតិដែលមានតម្លៃផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ មិនអាច កាត់ថ្លៃបានសម្រាប់មនុស្សជាតិគ្រប់រូប។ នៅលើភ្នំ ដូនតាខ្មែរបានកសាង ប្រាសាទថ្មពួក ដែលស្ថិតក្នុងរចនាបថក្រុមប្រាសាទ សំបូរព្រៃគុក (សង់ពីប្រភេទឥដ្ឋដុត) ក្នុងអំឡុងដើមសតវត្សរ៍ទី៧ នៃគ្រឹស្តសករាជ។ ភ្នំថ្មពួក ... Read More »
ភ្នំពេញ៖ បើតាមរូបភាពផ្តិតដោយ MP Maxx, Piak Lim, Vong Visal និងអត្ថបទដោយ៖ Piak Lim «ប្រាសាទព្រះវិហារ ប្រៀបឋានតុសិតដូចទេពនិមិត្ត លើដែនកម្ពុជា»។ ការទស្សនាថ្ងៃរះនាប្រាសាទព្រះវិហារ ... Read More »
មកដល់ពេលនេះកូនខ្មែរមួយចំនួនធំនៅមិនទាន់បានស្គាល់ពីជីវប្រវត្តិនិងស្នាព្រះហស្តដ៏មហាអស្ចារ្យរបស់មហាវិរក្សត្រខ្មែរក្នុងសម័យអង្គរគឺព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧នៅឡើយ។ ដើម្បីស្វែងយល់ប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏យូរលង់មកនេះ យើងសូមលើកយកនូវព្រះជីវប្រវត្តិព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ តាមការស្រាវជ្រាវ របស់អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តមួុយចំនួនដោយក្តីសង្ខេបខ្លះៗដូចតទៅ។ តាមការចងក្រងនិពន្ធ តាក់តែងឡើងជាកំណាព្យកាព្យឃ្លោង ដោយព្រះអគ្គមហេសី របស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី ធ្វើឲ្យគេស្គាល់បានមួយភាគធំនូវព្រះរាជវង្សរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដោយសារមានចារិកនៅលើសិលា នៅប្រាសាទជ្រុង ក្នុងរង្វង់នគរធំ សិលាចារិកនៅប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ ... Read More »
រលួសមាស ជាសន្ដានដើមផ្កាមួយប្រភេទ ប៉ុន្តែចម្លែកត្រង់ដើមនេះ គ្មានផ្កាទេ គេដាំយកលម្អត្រង់ស្លឹកវានោះឯង ។ ស្លឹករលួសមាស ផ្លាស់ប្ដូរបានជាបីពណ៌ក្នុងមួយឆ្នាំ គឺដំបូងពណ៌ស មាន សណ្ឋានដូចស្លឹកចម្ប៉ា, អស់រយៈ ២-៣ ខែ ស្លឹកនេះប្រែជាក្រហមឆ្អៅដូចផ្កាក្ងោក ... Read More »
ចាស់បុរាណខ្មែរយើង ច្រើនជឿហើយហាមប្រាមកូនចៅ មិនឲ្យដាំដើមចេកជ្វានៅជិតសំយាបផ្ទះ ព្រោះគេយល់ថា វាយីអ៊ុនដាក់ម្ចាស់ផ្ទះ ។ បានជាមានជំនឿយ៉ាងនេះ ដោយមានរឿងដំណាលដូចតទៅ ៖ ជាយូរអង្វែងណាស់មកហើយ មានគ្រួសារមួយ ជាអ្នកទីទ័លក្រ ប្រកបរបររកស៊ីជាកសិករ ។ ក្នុងពេលមួយដែលជារដូវរាំងឫស ... Read More »
តាមបុរាណបានដំណាលត ៗ មកថា កាលពីដើមឡើយ ដើមកោងកាងជាឈើមួយពួកដុះនៅតែលើភ្នំ និងជើងភ្នំ ។ ចំណែកដើមឈើទាលទាំងឡាយ ដុះនៅតែក្បែរមាត់ព្រែក មាត់ស្ទឹង និងមាត់អូរម្ល៉ោះហើយ តែដល់រដូវទឹកជន់កាលណា គឺតែងហូរច្រោះរលើងរលំដើមឈើទាលនោះ ៗ ស្លាប់អន្តរាយអស់ ... Read More »
អណ្ដើកជាសត្វរស់នៅក្នុងទឹកបឹងក៏បាន លើគោកក៏បាន ។ ហេតុដើមនោះ មានរឿងព្រេងមួយនិទានថា ៖ក្នុងគ្រាយូរយារអង្វែងហើយ ពេលនោះមានទឹកជំនន់ធំណាស់ ។ សត្វខ្លា ដំរី រាជសីហ៍ រមាំង រមាស ក្ដាន់ជាដើម អំពាវនាវបបួលគ្នាទៅពួននៅព្រៃហេមពាន្ត ... Read More »
គេធ្លាប់បានឮចាស់ៗនិទានប្រាប់ថា បើឮឆ្កែលូ ឬ ព្រុសនៅពេលកណ្ដាលអធ្រាត្រស្ងាត់ នៅភូមិណា ស្រុកណា ដែលក្រៅអំពីក្រុង ព្រោះពុំសូវមានមនុស្សកុះករក្នុងពេលយប់ ស្រុកភូមិនោះ ៗ ច្រើនកើតជំងឺ ពុំសូវបានសេចក្ដីសុខទេ ត្បិតខ្មោចបិសាច វាដើររាតត្បាតធ្វើឲ្យមនុស្សឈឺចាប់សឹងតែគ្រប់ៗ គ្នា ... Read More »
នេះនឹងថ្លាថ្លែងពីរឿងសត្វទាំងឡាយ កើតចលាចលដោយសារសត្វផងគ្នាមានជំងឺ ហើយដើរស្វែងរកមេមត់មកជួយមើល ។ កិរៈ កាលនោះ មានសត្វព្រាបមួយមានទុក្ខដោយឆ្លងទន្លេមិនរួច ម្ល៉ោះហើយព្រាបចេះតែថ្ងូរហ៊ឹះសុំឲ្យគេជួយ ។ ត្រង់នេះហើយដែលនាំឲ្យព្រាប ជាប់យំថ្ងូររហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ព្រាបយំថ្ងូរខ្លាំងយ៉ាងនេះ ក៏ផ្អើលទៅដល់សត្វដទៃទៀត មកជួយមើលឈូឆរ។ ក្នុងបណ្ដាអ្នកដែលមកជួយនោះ ... Read More »
សត្វតាដក់ឬត្រដក់បានជាមានក្បាលតម្ពែក(ទំពែក) ព្រោះហេតុត្រូវសត្វដទៃទៀត ខោក-ថង ទាល់តែរបើករុះសក់អស់ ដូចមានសេចក្ដីនិទានតទៅនេះ ៖ រឿងបុរាណមួយដំណាលថា មានសត្វតាដក់ចាស់មួយដើរស្វែងរកអាហារ សព្វទិសទីភូមិស្ថាន ដោយសារខ្លួនជរាបន្តិចទៅផង ម្ល៉ោះហើយភ្នែកក៏មិនសូវប៉ិនមើលផ្លូវ ឬសត្វតូចតាច ក៏ពុំសូវឃើញ ។ តាដក់ដើរទៅ ... Read More »
ភ្នំពេញ៖ ភ្នំប្រាសាទបើយោងតាមប្រភពពី Heritages Dairy-បេតិកភណ្ឌប្រចាំថ្ងៃបានរៀបរាប់អោយដឹងថា៖ «ភ្នំប្រាសាទ»ជាភ្នំធម្មជាតិដែលមានតម្លៃផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រោះជាភ្នំដែលគេអាចឃើញមាននៅសល់ខឿនប្រាសាទបុរាណស្ថិតក្នុងរចនាបថក្រុមប្រាសាទ សំបូរព្រៃគុក ព្រោះបានសាងសង់ឡើងពីប្រភេទឥដ្ឋដុត ក្នុងអំឡុងដើម សតវត្សរ៍ទី៧ នៃគ្រឹស្តសករាជ ពោលគឺ ស្ថិតក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី១។ រូបរាងប្រាសាទដែលមានតម្លៃជាប្រវត្តិសាស្រ្តមិនអាចកាត់ថ្លៃបាននេះត្រូវបានដួលរលំខូចខាតដោយការលបលួចគាស់រំលើងជីកកកាយរកវត្ថុបុរាណមានតម្លៃពីសំណាក់ទុច្ចរិតជននៅចុងឆ្នាំ១៩៨៣។ ... Read More »
កាលណាគេឃើញសត្វប្រឡាំងកាស គេតែងនឹកឆ្ងល់ចំពោះភាពប្លែករបស់សត្វនេះ គឺតែឃើញញី ក៏នឹងឃើញឈ្មោល រស់នៅជាប់លើខ្នងញីនោះជាដរាប ។ ដូចនេះ ទើបមានគេចំអន់គ្នាលេងចំពោះមនុស្សប្រុស ដែលខ្ជិលរកស៊ី រស់តែដោយសារស្រីថា “កុំធ្វើដូចសត្វប្រឡាំងកាស”។ ចំពោះការរស់នៅដ៏ចម្លែករបស់សត្វនេះ មានរឿងព្រេងបរម្បរានិទានដូចតទៅនេះ៖ កាលនោះ មានក្សត្រមួយអង្គ ... Read More »
សេចក្ដីដំណាលថាមានស្ដេចក្អែកមួយ នៅអាស្រ័យលើចុងត្នោតយ៉ាងខ្ពស់ ។ ថ្ងៃមួយក្អែកនេះ ក៏បានប្រុងរៀបចំការកូន ឲ្យមានគូរស្រករ ។ ស្ដេចក្អែកក៏ចាត់ឲ្យពួកពលខ្លះហើរហៅភ្ញៀវសត្វទាំងអស់ មកស៊ីការ ចាត់ពលខ្លះទៀត ឲ្យហើររកចំណី ផ្លែឈើ ស្រូវអង្ករ ត្រី សាច់គ្រប់មុខទាំងអស់ ... Read More »
អ្នកផងតែងនឹកឆ្ងល់ថា៖ សត្វកណ្ដុរតូចតាចពេកណាស់ ហើយពុំមែនជាសត្វមានឫទ្ធផង ហេតុអ្វីក៏គេលើកធ្វើជាតំណាងឆ្នាំទី ១ គឺឆ្នាំជូត បានដូច្នេះ ព្រោះមានរឿងព្រេងមួយទាក់ទងនឹងកណ្ដុរ ។ មានសេចក្ដីនិទានថា៖ មានប្ដីប្រពន្ធជាអ្នកទាល់ក្រមានកូន ១៧ នាក់សុទ្ធតែស្រី ។ ថ្ងៃមួយឪពុកម្ដាយជំនុំគ្នាថា៖ ... Read More »
រមាសជាសត្វព្រៃមានប្រក្រតីនៅតែក្នុងព្រៃជានិច្ច ។ សត្វនេះបរិភោគបន្លាជាអាហារ ហើយផឹកតែទឹកល្អក់ បើគ្មានទឹកល្អក់ទេ វាយកជើងជ្រំឲ្យតែតែល្អក់ទើបវាផឹក ។ នៅលើខ្នងសត្វនេះមានដុះសត្វមួយស្រទាប់មើលទៅហាក់ដូចជាអានសេះ មានស្បែកគ្រោតគ្រាតកំពីកកំពកជ្រៅខ្លះ រាក់ខ្លះ ជាជម្រកនៃសត្វល្អិត មានខ្ទួយជាដើម ។ សត្វនេះជាទីប្រាថ្នានៃព្រានព្រៃ ព្រោះថាសាច់ ... Read More »
អតីតក្នុងកាលនោះមានមហាឥសីមួយអង្គ គង់នៅព្រៃភ្នំមួយឈ្មោះ វុឌ្ឍីបព៌ត តាំងចង្ក្រមភាវនាក្នុងទីភ្នំនោះ ជាអង្វែងឆ្នាំមក ។ នៅកន្លែងនោះ មានស្រះបួនគឺទិស បូព៌ា ១ ទក្សិណ ១ បស្ចិម ១ និងឧត្តរ ... Read More »
ក្នុងកប្បទណ្ឌខាំងកំបាំងបាត់ ស្ងាត់កន្លងរំលងយូរលង់ណាស់មកហើយមនុស្សទាំងអស់នៅលើផែនដី ក្នុងពិភពលោកនេះ ពុំទាន់មាននរណាមួយជាធំ សម្រាប់ត្រួតត្រាគ្នានៅឡើយ ។ លុះចំណេរកាលមកខាងក្រោយ ទើបគេជំនុំគ្នាលើកមនុស្សម្នាក់ជាក្សត្រដាក់នាមថា ព្រះសម្មតិរាជ ឲ្យសោយរាជសម្បត្តិនិងគ្រប់គ្រងអាណាប្រជានុរាស្ត្រតទៅ ។ ពពួកសត្វទាំងឡាយគឺ: សត្វម្រឹគ, បក្សី និងមច្ឆាជាតិ ... Read More »
កាលពីព្រេងនាយ មាននិទានមួយដំណាលថា៖ ថ្ងៃមួយមានសត្វចចកនិងអណ្ដើកបានជួបគ្នា ហើយបបួលគ្នាប្រលងប្រជែងដោយលោតចម្ងាយ ឆ្លងពីមាត់ស្ទឹងម្ខាងទៅមាត់ស្ទឹងម្ខាង ។ អណ្ដើកបានសួរទៅឆ្កែចចកថា “ នែ ! បងចចកខ្ញុំចង់ភ្នាល់ណាស់ ថ្វីបើជើងខ្ញុំខ្លី ” ។ ចចកឆ្លើយថា ... Read More »
ក្នុងកាលអតីតកប្បខាំងកំបាំងស្ងាត់យូរអង្វែងណាស់ទៅហើយ មានក្អែកពីរគឺ: មួយក្អែកស្រុកសម្បុរស មួយទៀតក្អែកព្រៃសម្បុរខ្មៅ ។ ក្អែកស្រុកនេះវាចេះស៊ីចំណីអាហារគ្រប់យ៉ាង វារស់តែដោយសារលួចឆក់ចំណីអាហាររបស់អ្នកស្រុកស៊ីរាល់ថ្ងៃ ។ មនុស្សណាទុកចំណីអាហារមិនប្រយ័ត្ន វាលួចឆក់ពាំទៅស៊ីមួយរំពេច ។ ថ្ងៃមួយ ក្អែកស្រុកហើររកស៊ីតាមធម្មតា បានជួបនឹងក្អែកព្រៃ ហើយវាសួរថា ... Read More »
កាលពីព្រេងនាយ មានបុរសម្នាក់ ទើបតែនឹងការប្រពន្ធហើយ ថ្មី ៗ ។ ថ្ងៃមួយបុរសនោះ នាំប្រពន្ធទៅលេងឯផ្ទះឪពុកម្ដាយរបស់ខ្លួន ។ ពេលនោះមានពស់ថ្លាន់មួយលូនចេញពីព្រៃមក បានឃើញដានជើងបុរសប្ដីប្រពន្ធនៅតាមផ្លូវធ្លា ក៏លិឍដានជើងនោះ ។ ដោយអំណាចពិសដ៏ខ្លាំង អស្ចារ្យរបស់ពស់ថ្លាន់ ... Read More »
ខេត្តក្រចេះ ៖ បើតាមប្រភពពី បេតិភណ្ឌប្រចាំថ្ងៃ បានពិពណ៍នា ឱ្យដឹងថា៖ ភ្នំធម្មជាតិមួយដែលមានតម្លៃប្រវត្តិសាស្ត្រ និងមានតម្លៃផ្នែកសោភ័ណភាព ធម្មជាតិ។ ថ្មភ្នំសុពណ៌កាឡីគឺ ជាប្រភេទថ្មភក់ (ទាមទារការបញ្ជាក់ពីអ្នក ជំនាញខ្មែរផ្នែកភូគព្ភសាស្ត្រ)។ ក្រៅពីថ្មភ្នំ មានវត្តមានសត្វ ... Read More »
មានសេចក្ដីនិទានថា កាលពីព្រេងនាយ សត្វបក្សីទាំងអស់សុទ្ធតែមានសម្បុរ ស ដូច ៗ គ្នា ខុសគ្នាតែរាងរៅ និងសណ្ឋានទ្រង់ទ្រាយប៉ុណ្ណោះ ។ ពេលដែលហើរនៅលើអាកាស គេមិនអាចសម្គាល់បានថាជាសត្វអ្វី ៗ ឡើយ ។ ... Read More »
ក្នុងអតីតសម័យ មានក្របីពីរប្រភេទ មួយជាក្របីស្រុក មួយទៀតជាក្របីព្រៃ ។ សត្វទាំងពីរនេះស្រលាញ់គ្នាណាស់ ដេក នៅ ស៊ីចុកជាមួយគ្នាពុំដែលឃ្លាត ។ ទន្សាយដឹងថាក្របីទាំងពីរនេះស្រឡាញ់គ្នាដូច្នេះ ក៏រកឧបាយកល ធ្វើឲ្យបែកចេញពីគ្នា ។ ថ្ងៃមួយ ... Read More »
មានសត្វក្រពើមួយអាស្រ័យនៅក្នុងបឹងធំ លុះដល់រដូវប្រាំងទឹកបឹងនោះក៏រីងស្ងួតអស់ ក្រពើនោះនៅពុំបាន ទើបវារឡើងលើគោក ដើរត្រេចរកទីមានទឹក ។ កាលនោះមានតាចាស់ម្នាក់ បររទេះមក បានជួបនឹងក្រពើកំពុងវារនៅកណ្ដាលផ្លូវ ។ ឯក្រពើក៏សុំដោយសាររទេះតានោះ តាសួរថា “ ចៅឯងទៅណាដែរ ? ក្រពើប្រាប់ថា ... Read More »
ក្នុងកាលកន្លងយូរអង្វែងទៅហើយ មានបុរសម្នាក់ជាចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យឈ្មោះតាពស់ព្រៃ គាត់ជាមនុស្សទីទ័លក្រ បានមកតាំងទីលំនៅ ធ្វើស្រែចម្ការ នៅក្បែរជើងភ្នំតែពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ ។ លុះនៅយូរៗ ទៅបានកូនប្រុសម្នាក់ គាត់ចិញ្ចឹមបីបាច់តាំងពីតូចរហូតដល់បានអាយុ ១ឆ្នាំ បានប្រកបដោយសេចក្ដីសុខដរាបរៀងមក ឥតដែលមានមោះហ្មងអ្វីឡើយ ។ ថ្ងៃមួយ ... Read More »
ថ្ងៃមួយ ទន្សាយស្វែងរកចំណីអាហារ បានប្រទះគល់ត្រាចមួយ ដែលគេទើបនឹងកាប់ថ្មី ៗ មានជ័រកកស្អិតតតាត់ ទន្សាយលោតផ្លោតអង្គុយពីលើជ័រ ជាប់គូទនិងជើងរើពុំរួច នៅនឹងថ្កល់លើគល់ត្រាចនោះ ។ ជួនជាពេលនោះ មានកូនដំរីមួយ វាដើរទៅរកផឹកទឹក នៅក្នុងត្រពាំងក្បែរគល់ត្រាចនោះ ដែលជាកន្លែងវាធ្លាប់ផឹករៀងរាល់ថ្ងៃ ... Read More »
កាលពីព្រេងនាយ មានស្ដេចត្មាតមួយ មានពួកពលបរិវារជាច្រើនអាស្រ័យនៅក្នុងព្រៃភ្នំ ។ យប់មួយស្ដេចត្មាតនោះ ដេកទៅយល់សប្ដឃើញថា បានចាប់ស្ដេចដំរីស យកមកស៊ីជាអាហារ ។ លុះភ្ញាក់ឡើងក៏ប្រើពួកពល ឲ្យហើរទៅហៅស្ដេចដំរីស ។ ពួកសេនារេហ៍ពលក៏ហើរសំដៅទៅលំនៅនៃស្ដេចដំរីសនោះ ដល់ហើយក៏ស្រែកហៅស្ដេចដំរីសថា “អឺបងដំរី! ... Read More »
សារព័ត៌មាន នគរវត្ត តែងតែនាំមុខគេជានិច្ច